خرید از مغازههای عرضهکننده اجناس حرام
خرید از مغازههای که گوشت خوک و یا شراب میفروشند جایز است یا نه؟
خرید چیزهای حلال از آنها جایز است. مگر اینکه ترک این کار نهی از منکر محسوب شود که در این صورت باید ترک شود.
خریدوفروش ارز و دلار دولتی بهصورت آزاد
خرید ارز و دلار دولتی و فروش آزاد آنچه حکمی دارد؟
چنانچه خلاف مقررات و مغایر مصالح حکومت اسلامی نباشد، اشکالی ندارد.
خرید کالا با احتمال سرقتی بودن آن
خرید اجناس از کسانى که احتمال داده میشود کالایشان سرقتى باشد، چه حکمی دارد؟
درصورتیکه احتمال قابلملاحظهای باشد اشکال دارد.
استفاده و خریدن گوشت شکار غیر قانونی
خريدن گوشت شكار با اسلحه كه ذبح صحيح داشته چه حكمي دارد با توجه به ممنوعيت آن از نظر محيط زيست؟
حرام نیست ولی باید او را از تکرار این کار منع کند.
موارد جواز خروج معتکف از مسجد
خروج معتکف از مسجد در چه مواردی جایز می باشد؟
خروج معتكف از مسجد در موارد زير جايز است:الف) براى اداى شهادت در دادگاه.ب) براى شركت در نماز جمعه، ولى براى شركت در نماز جماعت با توجّه به اينكه نيازى به اين كار نمى باشد، جايز نيست; زيرا در مسجد جامع معمولا نماز جماعت برپا مى شود. ج) جهت حضور در تشييع جنازه مؤمنين و عیادت مریض؛ هر چند اين امور بر او واجب نشده باشد. د) در ساير ضروريات عرفيّه، يا شرعيّه واجب(مانند غسل)، چه مربوط به امور دنيايى باشد، يا مربوط به امور آخرت. چه به مصلحت خودش باشد، يا مصلحت ديگرى آن را اقتضا كند. و به فتواي ما به طريق اولي در مورد امتحانات سرنوشت ساز هم مجاز است؛ البته به طوري که صورت اعتکاف بهم نخورد مثلا حدود يکي دو ساعت و بیشتر نباشد. ولى در غير موارد مذكور نبايد از مسجد خارج شود.
خروج از مکه پس از عمره تمتع برای کارهای غیرضروری
خروج از مکه براى كسانى كه عمره تمتّع انجام دادهاند، جهت كارهاى غیرضروری، چه حكمى دارد؟
اگر مطمئن باشند مىتوانند بهآسانی برگردند و در همان ماه قمرى بازگردند، چيزى بر آنها نيست و چنانچه از ميقات بگذرند و در ماه بعد برگردند (مثلاً در ذیالقعده به مدينه رفته و در ذیالحجه بازگردند) بايد دوباره محرم شوند و عمره بهجا آورند و همان عمره تمتّع آنها محسوب مىشود و براى عمره سابق احتیاطاً طواف نساء و نماز آن بهجا آورند.
رفتن خدمه کاروان به عرفات و منا بعد از عمره تمتع
خدمه کاروانها پس از انجام عمره تمتّع، براى شناختن محل اسكان كاروانيان و كارهاى ديگر به عرفات و منى مىروند، سپس به مکه بازمیگردند. آيا اين كار جايز است؟
در اینگونه موارد، كه مطمئن هستند بهآسانی به مکه بازمیگردند، مانعى ندارد.
ورود خدمه کاروان بدون لباس احرام به مکه
خدمه کاروانها كه نمىتوانند با لباس احرام خدمت كنند و قصد دارند بدون احرام در عرفات و منى باشند، براى ورود به مکه چه كنند؟
مىتوانند براى ورود به مکه عمره مفرده انجام دهند و براى حج محرم نشوند، ولى كسانى كه مستطيع هستند نبايد اين كار را قبول كنند و بايد عمره و حج تمتّع را بجا آورند و درهرصورت، اگر در حال احرام لباس دوخته معمولى بپوشند، حج آنها صحيح است؛ ولى بايد كفّاره بدهند.
نامگذاری به اسم برهان
خداوند پسر به من داده میخواهم اسم او را برهان بگذارم،آیا این اسم از القاب پیامبر هست و آیا مناسب هست یا نه؟
برهان از اسامی خداوند است و انتخاب آن به عنوان اسم کودک مانعی ندارد.
استفاده عمومیت حكم سفر از قرآن
خداوند متعال مىفرمايد: (وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى الأرض فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنْ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوّآ مُبِينآ). بر اساس اين آيه محكم، قصر نماز تنها اختصاص به حالت خوف دارد. امّا در روايات صحيح نماز قصر علاوه بر آن، به حالات ديگر در زمان و حالت امن و آسايش، هم تعلقگرفته است. در آيه ديگر مىفرمايد: (وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِىَ الْمَسَاجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِکَ يُبَيِّنُ اللهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ). اطلاق آيه شريفه همه مساجد را براى اعتكاف جايز مىشمارد؛ درحالیکه طبق روايات صحيح تنها مساجدى براى اعتكاف جايز است كه جامع باشند و نيز داراى امام عادل بوده باشند. اگر روايات مربوط به قصر نماز و اعتكاف در مساجد جامع را به آيات مذكور قرآن ـ كه ثقل اكبر و مهمتر از ثقل اصغر بهحساب مىآيد ـ عرضه نماييم، با يكديگر متعارضاند. اين تعارض چگونه قابلجمع است؟ آیا فتواى قصر نماز تنها در حالت خوف و نيز اعتكاف در همه مساجد صحيح است؟ يا فتاواى مشهور فقهاى بزرگ درباره نماز قصر و مسئله اعتكاف ملاك است؟
درست است كه آيه مربوط به قصر نماز در مورد خوف نازلشده و عمومیت ندارد، ولى آیه مربوط به ترك روزه براى مسافر عمومیت دارد و میدانیم نماز و روزه در سفر از هم جدا نيستند. بنابراين، عمومیت حكم سفر را مىتوان از قرآن استفاده كرد. علاوه بر اين، روايات متعدّدى نيز در اين زمينه واردشده است. امّا آيه مربوط به اعتكاف، به تعبير فقها، در مقام بيان مشروعیت اعتكاف نيست تا از آن عموم استفاده شود، بلكه در مقام بيان نهى از نزديكى با زنان به هنگام اعتكاف است.
تناقض شبیهسازی با آیات قرآن
خداوند متعال در آيه ۵ سوره حج و ۱۴ سوره مؤمنون آغاز خلقت انسان را از نطفه میداند. آيا شبیهسازی انسان با اين آيات تناقض ندارد كه براى توليد جنين سلولهای تناسلى را در سلولهای پوست كشت میکنند؟ با توجّه به اینکه مىگويند فكر انسان شبیهسازیشده بافکر خود انسآنیکى است و حتّى بعضى مىگويند كه فكر همديگر را میخوانند. در اين صورت مسؤولیت اعمالى را كه انسان شبیهسازیشده بافکر ديگرى انجام میدهد بر عهده چه كسى است؟ آيا انسان شبیهسازیشده داراى روح است بهطوریکه در قيامت زنده شود و بهحساب او رسيدگى شود؟ (چون مىگويند كه انسان شبیهسازیشده، داراى عاطفه نیست).
تا زمانى كه اين تئورى به مرحله عمل نرسد و آثار و نتايج آن مشاهده نشود نمیتوان در مورد مسائل مختلف آن اظهارنظر كرد، ولى منافاتى با آيات قرآن ندارد زيرا شبیهسازی یک استثنا است نه یک قاعده کلی.
علت اختلافنظر مراجع در بعضی از احکام
خداوند بزرگ یکى است، پیامبر (صلیالله علیه و آله) یکى و ائمّه اطهار (علیهمالسلام) هرکدام در زمان خود یکى بوده و دستورات آنها نیز یکى بوده است. چرا در زمان فعلى نظر مراجع بزرگوار تقلید درباره موضوعات و مسائل دین متفاوت است و هر یک از آنان دیدگاه خاصی دارد؟
اولاً، مراجع تقلید در اصول مسائل یک فتوا دارند و اگر اختلافى هست در جزئیات است. ثانیاً، این اختلاف به خاطر دور ماندن ما از زمان حضرات معصومین (علیهمالسلام) است; زیرا روایاتى که از آن بزرگواران نقلشده، بهوسیله اشخاصى است که بعضى، آن اشخاص را افراد مطمئن و بعضى ممکن است همه آنها را مطمئن ندانند. البتّه مراجع نهایت کوشش خود را در شناخت آنان انجام میدهند، ولى ممکن است نظر همه یکسان نباشد. بهعلاوه فهم کلمات معصومین (علیهمالسلام) با گذشت اینهمه زمان آسان نیست و گاه در آن اختلافنظر پیدا میشود؛ و این، رمز اختلاف فتاواست.