کفاره زیر سایه رفتن محرم هنگام سفر
کفاره محرمی که هنگام سفر عمداً یا از روی سهو و فراموشی یا جهل زیر سایه رفته است چیست؟
هرگاه محرم از روى سهو و فراموشى، يا جهل، به هنگام سفر زير سايه برود، كفّاره ندارد؛ امّا اگر عمداً، يا به خاطر ضرورتى باشد، (مانند خدمه کاروانها که مجبور است بهعنوان راهنما به همراه زنان با ماشین سقف دار روزانه بهسوی مکه حركت كند) كفّاره دارد و كفّاره آن يك گوسفند براى هر احرام است؛ يعنى براى مجموع احرام عمره يك گوسفند و براى مجموع احرام حج نيز يك گوسفند واجب است.
خورانیدن چیز نجس به کودکان
آیا اگر غذایی نجس شده باشد با توجه به اینکه کودکان تکلیف ندارند میتوانیم بدهیم که بخورند؟
خورانيدن عين نجس، مانند مسكرات به اطفال نيز حرام است و بنا بر احتياط واجب بايد از خورانيدن غذايى كه نجس شده به اطفال نيز خوددارى كرد، امّا آنچه براثر نجس بودن دست خود آنها نجس میشود، اشكال ندارد.
خسارت ناشی از تجویز دارو توسط غیرمتخصص
برخى از افراد عادى (كه در مسائل پزشكى تخصّصى ندارند) در اين امر دخالت نموده و قرص، آمپول يا دارويى را براى بيمار توصيه مینمایند. درصورتیکه اين امر منجر به مرگ يا آسيب جسمى بيمار شود، آيا آنها ضامن هستند؟
چنين شخصى كار خلافى كرده و مجازات دارد، ولى ضامن ديه طرف نيست; مگر اينكه شخصاً دارو را به او تزريق كرده يا خورانده باشد.
فوت نمودن جنین به خاطر بیهوش نمودن مادر برای جراحی فوری
زنى كه در ماه هفت حاملگى به سر میبرد، در اثر تصادف نياز به عمل جرّاحى فورى پيدا میکند، كه لازمهاش بیهوش نمودن اوست، ولى در اثر بيهوشى بچه میمیرد (علم یقینی به فوت بچهداريم) آيا جايز است مادر، جرّاحى و عمل شود؟
اگر جان مادر درخطر است و راه منحصر به عمل جرّاحى و بيهوشى باشد مانعى ندارد.
عدم کفایت شهادت یک مرد و سه زن برای اثبات حد زنا
آیا حد زنا با شهادت یک شاهد عادل مرد و سه زن اجرا می شود؟
در فرض سؤال، حدّ اجرا نمی شود .
حرکت کردن در اثناء جماعت جهت پر کردن جای خالی
در نماز جماعت، پس از قامت بستن و تکبیرة الإحرام، آیا مأموم میتواند حرکت کند به صف جلو تا جای خالی را پر کند (چنانچه اهل تسنّن میکنند) یا اینکه باعث بطلان نماز اوست؟
انجام این کار جایز نیست و در صورت انجام احتیاط واجب این است که نماز را اعاده کنند.
خسارت ناشی از عدم ارجاع بیمار به پزشک متخصص توسط پرستار
پزشكى قانونى در تعيين علّت فوت یک خانم باردار چنين نظر داده است: «چون ماما میبایست طبق مقررات زائو را به پزشك متخصّص معرفى نمايد و اين امر صورت نگرفته، ۲۰% مقصّر است» آيا دادگاه مجاز به محكوم كردن ماما به لحاظ عدم راهنمايى زائو به پزشك متخصّص به ميزان فوق است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آيا ماما بايد ديه جنين را نيز به همان نسبت بپردازد؟
شخص ماما تنها مستحق تعزير است; و ممكن است تعزير مالى انتخاب شود.
مصادیق تلف در مادّه 614 قانون مدنى
با توجّه به مادّه 614 قانون مدنى كه اشعار میدارد: «امين ضامن تلف يا نقصان مالى كه به او سپردهشده نمیباشد، مگر در صورت تعدّى يا تفريط» چوپانى بر اساس عرف محلی گوسفندان تعدادى از اهالى يك روستا را در اوايل فصل بهار تحويل و پس از تعليف در مراتع و صحرا در فصل پائيز آنها را مجدداً به صاحبان آن اعاده مینماید. درحالیکه 60 رأس از گوسفندان مورد وديعه در فصل تابستان به شكل نامعلومى معدوم میگردند. با توجّه به اینکه چوپانها دو نفر بوده و هر يك، از تعدادى اهالى گوسفند به وديعه گرفته ليكن به خاطر اداره كردن بهتر آنها، خود تصميم گرفتهاند، بهصورت اشتراكى گوسفندان را در قالب يك گله تعليف نمايند و هر يك از دو چوپان، ديگرى را متّهم به معدوم نمودن گوسفندان مورد وديعه مینماید، صاحبان آنها به چوپان خود مراجعه و مطالبه خسارت گوسفندان را نمودهاند. يكى از چوپانها مدّعى است در شبى كه گوسفندان معدوم گردیدهاند در گوسفند سرا حضور نداشته و به روستايى عزيمت و صبح به محل نگهدارى گوسفندان مراجعه نموده است. چوپانِ مدعى بر عدم حضور، اذن خاص و اجازه سپردن گوسفندان مورد وديعه خود به چوپان ديگر را نداشته است سؤالاتى در اين خصوص مطرح است:الف) سپردن گوسفندان به چوپان ديگر بدون اذن مودع، تعدّى يا تفريط محسوب میشود تا موجب ضمان گردد؟ ب) در صورت داشتن ضمان به لحاظ قيمتى بودن گوسفند، آيا قيمت يوم التلف ملاك خسارت است يا يوم الاداء؟ج) آيا خسارت ناشى از عدم النّفع قابل مطالبه و وصول است؟
الف: در فرض سؤال چوپانى كه در ابتدا گوسفندان به او سپردهشده ضامن است.ب: ملاك قيمت يوم الاداء است.ج: خسارت ناشى ازاینگونه عدم النفعها قابل وصول نيست.
حکم عارضهای که هنگام اهدای خون عارض گردد
اگر خون گرفتن منجر به عارضه گردد، چه حكمى بر آن مترتّب است؟
چنانچه عارضه، ناشى از خطاى خون گیرنده باشد، او ضامن است; مگر اينكه قبلاً بهطور خصوصى يا بهطور عام از بيماران خود برائت گرفته باشد و اگر به خاطر عيب و علّت غیرعادی در بيمار بوده، ضامن نيست.
محاذات هوایی
آیا احرام از محاذات هوایی نیز صحیح است؟
در مسئله محاذات ميقات، فرقى ميان صحرا و دريا نيست؛ ولى احرام از محاذات هوايى اشكال دارد.
نگاه زن به مرد نامحرم
آیا زن میتواند به بدن مرد نامحرم نگاه کند؟
نگاه كردن زن به بدن مرد نامحرم، خواه با قصد لذّت باشد يا بدون آن حرام است، ولی نگاه كردن به بدن مرد نامحرم به آن مقدار كه معمولاً آن را نمیپوشانند مانند سروصورت و گردن و مقدارى از پا و دستها اشکالی ندارد، مگر اینکه مفسده داشته باشد.