در اعتکاف واجب موسّع (مثل اينكه نذر كرده ده روز از ماه مبارك رمضان امسال را معتكف شود) و همچنين در اعتكاف مستحبى قبل از تكميل دو روز اوّل، حق رجوع و عدول دارد، امّا پس از گذشت اين زمان، يا در روز سوم اعتكاف واجب مى گردد و رجوع جايز نيست. ولى احتياط آن است كه در اين دو، مخصوصاً در واجب موسّع، هنگامى كه شروع كرد عدول نكند، و آن را به اتمام برساند.
اگر اعتکاف واجب معيّن باشد (مثل اينكه نذر كرده دهه آخر ماه مبارك رمضان امسال را معتكف شود) به مجرّد شروع اعتكاف، بلكه قبل از شروع، انجام آن (در زمان خودش) واجب است، و رجوع و عدول از آن جايز نيست.
تعليق در اعتكاف جايز نيست. بنابراين اگر اعتكافش را معلّق بر چيزى كند كه منافات با تحقّق قصد اعتكاف داشته باشد، باطل است. امّا اگر آن را معلّق بر شرطى كند كه به هنگام نيّت مى داند آن شرط حاصل خواهد شد اشكال ندارد و اين در حقيقت تعليق در اعتكاف شمرده نمى شود.
اعتكاف نذرى، اگر معيّن باشد (مثل اينكه نذر كرده در 13 و 14 و 15 ماه رجب معتكف شود) قطع آن جايز نيست و چنانچه غير معيّن باشد، قطع آن جايز است.
در صورتى كه ضرورتى پيش آيد، مى تواند اعتكاف را برهم بزند. و در صورتى كه روز سوم باشد بايد قضا كند; همچنين اگر به عنوان نذر بوده باشد. ولى كفّاره ندارد.
قطع اعتكاف مستحبّى در دو روز اوّل جايز است; امّا اگر دو روز اوّل گذشت و آن را رها نكرد، در روز سوم واجب مى شود، و نمى توان آن را قطع كرد.
یک کفاره بیشتر ندارد مگر اینکه با جماع روزه را باطل کند که دو کفاره دارد.
چنانچه معتكف در روز ماه رمضان با همسر در حال اعتكافش آميزش كند، و اين كار با ميل و رضايت زوجه نيز بوده باشد، هر يك از آنها بايد دو كفّاره بپردازد، و اگر در شب همبستر شوند، هر كدام يك كفّاره مى دهد.
هرگاه معتكف با همسر در حال اعتكافش در روز ماه مبارك رمضان بدون رضايت وى، آميزش كند، احتياط آن است كه چهار كفّاره بدهد، هر چند بعيد نيست سه كفّاره به شرح زير كفايت كند:الف) كفّاره باطل كردن اعتكاف خودش.ب) كفّاره باطل كردن روزه ماه رمضان خودش.ج) كفّاره باطل كردن روزه ماه رمضان همسرش.زيرا دليلى بر اينكه كفّاره چهارمى به خاطر باطل كردن اعتكاف زن، بر شوهر واجب باشد در دست نداريم. بدين جهت اگر در شب او را مجبور بر آميزش كند فقط كفّاره بطلان اعتكاف خودش را بايد بپردازد، و كفّاره ديگرى بر او نيست.
هرگاه مطابق نذر در ماه رمضان معتكف شود، سپس آن را با آميزش در روز باطل كند بايد سه كفّاره بپردازد:الف) كفّاره اعتكاف.ب) كفّاره نذر (البتّه مشروط بر اينكه نذر را در مثل اين واجبات صحيح بدانيم).ج) كفّاره افطار در ماه رمضان.
چنانچه اعتكاف واجب باشد و روزه قضاى ماه رمضان را گرفته باشد و آن را باطل كند، علاوه بر كفّاره اعتكاف بايد كفّاره افطار قضاى روزه رمضان را نيز بپردازد.
هرگاه اعتكاف واجب باشد، و در ماه رمضان واقع شود و انسان آن را با آميزش در روز باطل كند، بايد دو كفّاره بپردازد. يك كفّاره براى باطل كردن اعتكاف و ديگر، كفّاره باطل كردن روزه ماه مبارك رمضان.
كفّاره اعتكاف بنابر اقوى همانند كفّاره ماه رمضان است; يعنى شصت روز روزه بگيرد، و يا شصت فقير را سير كند. ولى احتياط مستحب آن است كه همچون كفّاره ظهار عمل كند، كه در درجه اوّل روزه است.
هر گاه معتكف به سبب آميزش، هر چند در شب، اعتكاف واجب خود را باطل كند، بايد كفّاره بپردازد. امّا اگر با يكى ديگر از محرّمات، اعتكاف را باطل نمايد كفّاره ندارد، هر چند پرداخت كفّاره در غير آميزش نيز موافق احتياط است؛ بلكه احتياط آن است كه در اعتكاف مستحبى، اگر قبل از تكميل روز دوم باطل شود نيز كفّاره بدهد.
