مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه روزه ماه رمضان را عمداً یا به‌واسطه عذرى نگيرد و تا رمضان آينده عمداً قضاى آن را بجا نياورد درحالی‌که عذرش برطرف شده، بايد بعداً روزه را قضا كند و براى هرروز يك مد طعام كفّاره بدهد، همچنين اگر در قضاى روزه كوتاهى كند تا وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذرى پيدا كند، بايد بعداً هم قضا به‌جا آورد و هم كفّاره دهد، امّا اگر كوتاهى نكرده و اتفاقاً در تنگى وقت عذرى پیداشده فقط قضا لازم است.

در صورت ادامه عذر تا رمضان آینده تبدیل به فدیه می‌شود ولی اگر روزه برای خودش ضرر ندارد و فقط برای شیرخوار ضرر دارد قضا ساقط نمی‌شود.

آری معصیت هم هست.

اگر کسى روزه ماه رمضان را در وقت آن نگیرد، یا آن را باطل کند، باید بعد از ماه رمضان قضاى آن را بجا آورد، هرچند لازم نیست قضاى روزه را فوراً بجا آورد، ولى بنا بر احتیاط واجب باید تا رمضان سال بعد، انجام دهد و اگر تا ماه رمضان سال بعد به‌جا آورده نشود باید کفاره‌ی تأخیر نیز بدهد.

هرگاه بيمارى انسان چند سال طول كشد و بعداً خوب شود اگر تا رمضان آينده به مقدار قضا وقت باقى است بايد فقط قضاى رمضان آخر را بگيرد و براى هرروز از سال‌های پيش يك مد طعام بدهد.

اگر از چند ماه رمضان روزه قضا بر ذمّه دارد قضاى هرکدام را اوّل‏ بگيرد مانعى ندارد، ولى اگر وقت براى قضاى رمضان آخر تنگ‌شده باشد بايد بنا بر احتياط واجب اوّل قضاى رمضان آخر را بگيرد.

روزه‌هايى كه به خاطر مسافرت يا بيمارى و مانند آن ترك شده، بايد قضا كند.

هرگاه به‌واسطه بيمارى، روزه ماه رمضان را نگيرد و بيمارى او تا ماه رمضان سال بعد طولانى شود، قضاى روزه‏هايى را كه نگرفته واجب نيست، فقط بايد براى هرروز يك مد (تقریباً 750 گرم) گندم يا جو و مانند آن به فقير بدهد، ولى اگر به‌واسطه عذر ديگرى (مثلاً به خاطر مسافرت) روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند احتياط واجب آن است كه روزه‌هايى را كه نگرفته بعد از ماه رمضان قضا كند و براى هرروز يك مد طعام به فقير دهد، همچنين اگر ترك روزه به خاطر بيمارى بوده، بعد بيمارى رفع شده و عذر ديگرى مانند مسافرت پیش‌آمده است.

هرگاه قضاى روزه ماه رمضان را چند سال به تأخير اندازد بايد قضا را به‌جا آورد و براى هرروز يك مد طعام به فقير دهد و باگذشت سال‌ها كفّاره متعدّد نمی‌شود.

كسى كه به‌واسطه بيمارى يا حيض و نفاس روزه ماه رمضان را نگيرد و پيش از پايان ماه‏ رمضان از دنيا برود لازم نيست روزه‌هايى را كه نگرفته براى او قضا نمايند.

کسي که چندروزه از او قضا شده و شماره آن‌ها را نمی‌داند، مثلاً نمی‌داند دو تا بوده يا سه تا کافي است مقدار کمتر را انجام دهد و اضافه بر آن واجب ‏نيست، هرچند احتياط مستحب است، اما اگر قبلاً شماره آن‌ها را می‌دانسته، ولي به‌واسطه سهل‌انگاری فراموش کرده، احتياط واجب آن است که مقدار بيشتر را انجام دهد.

اين استحباب شامل روزه قضا نمی‌شود و فقط روزه مستحب را شامل است.