تعیین مرجع تقلید آینده توسط مرجع فعلی
آیا مرجع تقلید می تواند بگوید بعد از فوت من از فلان مرجع تقلید کنید.؟
اگر برای مقلد گفتار او اطمینان آور باشد مانعی ندارد هر چند بهتر آن است که در این نوع موارد افراد را به تحقیق در آینده واگذارند.
مراد از اهل علم در بحث تعیین اعلم
برای تعیین اعلم که در رساله آمده دو نفر عادل از اهل علم به او خبر دهند این دو نفر از اهل علم از نظر علمی حداقل باید در چه سطحی باشند مثلا سطح دو حوزه یا سطح سه یا مثلا حداقل مدرس باشند یا نزدیک به اجتهاد باشند؟( لطفا حداقل سطح علمی آن ها را بیان کنید)
باید حداقل مدرس باشد و مجتهد شناس باشد.
معیار قرار دادن تقلید از مراجع اعلام شده جامعه مدرسین
1- اگر مردم از هر کدام از مراجعی که جامعه مدرسین معرفی کرده است تقلید کنند کافی است؟ 2- اگر یقین داشته باشند یکی از آن ها اعلم از دیگری است باز تقلید از دیگری کافی است؟ 3- عده ای از مردم که بخاطر همشهری بودن با یکی از مراجع از او تقلید می کنند و در مورد اعلم بودن او تحقیق نکرده اند، آیا عمل آن ها کافی است؟
مردم می توانند در باره آنها خودشان نیز تحقیق کنند اگر به چیزی اضافه بر آن رسیدند مطابق آن عمل کنند.
نحوه تعارض در بینه اعلمیت مرجع تقلید
تعارض در بینه اعلمیت مرجع تقلید، چگونه حاصل می شود ؟ اثبات اعلمیت مجتهدی دیگر ، یا نفی اعلمیت همان مرجع تقلید ؟
تعارض بینه با نفی اعلمیت نیز حاصل می شود.
شك در اعلم بودن چند مجتهد
اگر کسی شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد تکلیفش چیست؟
هرگاه شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد از هركدام بخواهد می‌تواند تقليد كند.
اگر شناخت اعلم ممکن نشود
اگر کسی نتواند مجتهد اعلم را با در نظر گرفتن شرایط تشخیص دهد تکلیفش چیست؟
هرگاه شناختن «اعلم» به‌طورقطع ممكن نشود، احتياط واجب آن است از كسى تقليد كند، كه گمان به اعلم بودن او دارد
ملاک و مبنای تقلید از اعلم
مبنای تقلید از اعلم، عقل است، آیا به این دلیل که برخی از علمای گذشته، تقلید از اعلم را لازم نمی دانند حکم به صحت اعمال کسی داد که از غیر اعلم تقلید می کند؟
تقلید از اعلم در جایی است که فتوای اعلم و غیر اعلم متفاوت باشد در اینجا به حکم عقل و سیره عقلا رجوع به اعلم می شود.
رجوع به روحانی مورد اعتماد محل برای تشخیص اعلم
با توجه به این‌که اكثر مکلفین عادتاً دسترسى به اهل خبره ندارند، آيا براى تشخيص اعلم مى‌توانند به روحانى محلى ثقه رجوع كرده و به گفته او اعتماد كنند؟
آرى مى‌توانند به روحانى محل، كه مورد اعتماد آن‌هاست، رجوع كنند.
اصلاح ارشاد به تقلید از اعلم که در تشخیص اعلمیت آن اشتباه شده
قبلاً تصور می کردیم چندین نفر از اهل خبره قائل به اعلمیت زید هستند لذا این مطلب را برای چند نفر گفتیم و آنان نیز با اعتماد به ما مقلد زید شدند ولی اکنون متوجه شده ایم این تصور اشتباه بوده و بسیاری از آن اهل خبره چنین نظری ندارند و در نتیجه زید نه اعلم است و نه شبهه اعلمیتش وجود دارد، آیا لازم است آن اشخاصی را که به تقلید از زید واداشته ایم، ارشاد کنیم تا مرجعشان را عوض کنند؟
از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی چنانچه بر اساس اخبار شما تقلید کرده اند آنچه را واقعیت می دانید به آنها خبر بدهید.
شناخت اعلم
مجتهد اعلم را باید از چه راهی بشناسیم؟
«مجتهد» و «اعلم» را از سه‌راه مىتوان شناخت: اوّل: اينكه خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد. دوم: اينكه دو نفر عادل از اهل علم به او خبر دهند، به‌شرط اينكه دو نفر عالم ديگر برخلاف گفته آنها شهادت ندهند. سوم: اينكه آن‌چنان در ميان اهل علم و محافل علمى مشهور باشد كه انسان يقين پيدا كند او اعلم است. اعلم کسی است که در استخراج احکام شرعی از ادلّه شرعیّه داناتر باشد.
