جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1388ـ تنقيه (اماله کردن) با مايعات روزه را باطل مى کند هر چند براى معالجه بيمارى و از روى ناچارى باشد، ولى استعمال شيافها براى معالجه اشکال ندارد و احتياط واجب آن است که از استعمال شيافهايى که براى تغذيه است خوددارى شود.

مسأله 2003ـ اگر صاحب مال جايى را براى نگهدارى مال معيّن کند، ولى به امانتدار نگويد آن را به جاى ديگر نبر، چنانچه امانتدار احتمال دهد که در آنجا از بين مى رود بايد آن را به جاى ديگرى که محفوظ تر است ببرد و چنانچه مال در جاى اوّل بماند و تلف شود ضامن است.

مسأله 2002ـ هرگاه صاحب مال محلّى را براى نگهدارى مال خود معيّن کند و به امانتدار بگويد که بايد آن را در اينجا حفظ کنى و به جاى ديگر نبرى، امانتدار حق ندارد آن را به جاى ديگر ببرد، مگر آن که احتمال دهد در آنجا از بين مى رود و بداند چون آنجا در نظر صاحب مال براى حفظ بهتر بوده است گفته است بيرون نبر، ولى اگر نداند به چه جهت اين سخن را گفته بايد به جاى ديگر نبرد و اگر ببرد و تلف شود احتياط واجب آن است که عوض آن را بدهد.

مسأله 560ـ واجب است بر هر ميّت مسلمان و بالغ نماز بخوانند و بر بچّه نابالغ اگر کمتر از شش سال نداشته باشد نيز احتياط واجب آن است که نماز بخوانند.

مسأله 2207ـ هرگاه مالى پيدا کند که اگر بماند فاسد مى شود مانند بسيارى از غذاها و ميوه ها بايد تا مدّتى که فاسد نمى شود آن را نگه دارد، بعد قيمت کند و خودش آن را مصرف نمايد يا بفروشد و پولش را نگه دارد و اگر صاحب آن پيدا نشد از طرف او صدقه دهد و احتياط مستحب آن است که اگر دسترسى به حاکم شرع دارد از او اجازه بگيرد.

مسأله 337ـ وضو براى شش چيز واجب است:1ـ نماز واجب (غير از نماز ميّت)2ـ سجده و تشهّد فراموش شده.3ـ طواف واجب (بايد توجّه داشت طوافهايى که جزء حج يا عمره است طواف واجب حساب مى شود هرچند اصل حج و عمره مستحب باشد).4ـ هرگاه نذر يا عهد کرده، يا قسم خورده که وضو بگيرد و با طهارت باشد.5ـ هرگاه نذر کرده جايى از بدن خود را به خطّ قرآن برساند (در صورتى که اين نذر شرعاً رجحان داشته باشد مثل اين که مى خواهد از روى احترام خطّ قرآن را ببوسد).6ـ براى آب کشيدن قرآنى که نجس شده يا بيرون آوردن آن از محل آلوده، هرگاه مجبور باشد دست يا جاى ديگر بدن خود را به خطّ قرآن برساند.

مسأله 344ـ هشت چيز وضورا باطل مى کند:1ـ خارج شدن بول. 2ـ غائط. 3ـ بادى که از مخرج غائط خارج شود. 4ـ خوابى که بر عقل غلبه کند و به واسطه آن چشم نبيند و گوش نشنود، ولى اگر چشم نبيند و گوش بشنود وضو باطل نمى شود. 5ـ کلّيّه امورى که عقل را از بين مى برد مانند مستى، بيهوشى و ديوانگى (بنابر احتياط واجب). 6ـ استحاضه زنان که شرح آن در جاى خود مى آيد. 7ـ کارى که براى آن بايد غسل کرد، مانند جنابت. 8ـ مسّ ميّت انسان.

مساله 588 _مستحب است به اميد اين که مطلوب پروردگار باشد امور زير را در دفن ميت رعايت کنند:1: قبر را به اندازه قامت انسان متوسط گود کنند.2: ميت را در نزديکترين قبرستان دفن نمايند، مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتي بهتر باشد، مثل اين که افراد خوب در آنجا دفن شده اند، يا مردم براي فاتحه بيشتر به آنجا مي روند.3: هنگام دفن، جنازه را در چند قدمي قبر بر زمين بگذارند و تا سه مرتبه، کم کم نزديک ببرند و در مرتبه چهارم وارد قبر کنند. 4: اگر ميت مرد است او را از طرف سر وارد قبر کنند و اگر زن است از طرف عرض بدن و به هنگام وارد کردن او پارچه اي روي قبر بگيرند.5: جنازه را با آرامي از تابوت بردارند و با آرامي وارد قبر کنند، و دعاهايي که دستور داده شده پيش از دفن و موقع دفن بخوانند.6: قبر لحد داشته باشد، يعني آن راطوري بسازند که خاک روي بدن ميت نريزد،به اين ترتيب که قسمت پايين قبررا باريکتر کنند و بعد از گذاشتن ميت در قبر، بالاي آن خشت يا آجر بچينند و يا طرف قبله قبر را کمي از پايين توسعه دهند به اندازه اي که ميت در آن قرار بگيرد.7: پشت سر ميت مقداري خاک يا خشت بگذارند که وقتي او را به طرف راست مي خوابانند به عقب برنگردد.8: بعد از گذاشتن در قبر، گره کفن را باز کنند و صورت ميت را روي خاک بگذارند و بالشي از خاک زير سر او قرار دهند.9: کسي که ميت را در قبر مي گذارد با طهارت و سربرهنه و پا برهنه باشد و غير از خويشان ميت، با پشت دست خاک بر قبر بريزند و بگويند: «اِنَّا لِلهِ وَ اِنَّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» و اگر ميت زن است کسي که با او محرم است او را در قبر بگذارد و اگر محرم نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند.10: پيش از آن که «لحد» را بپوشانند دست راست به شانه ميت بزنند و او را حرکت دهند و سه مرتبه بگويند:اِسْمَعْ اِفْهَمْ يا فُلانَ ابْنِ فُلان (و به جاي فلان ابن فلان اسم ميت و پدرش را ببرند) مثلاً سه مرتبه بگويند: «اِسْمَعْ اِفْهَمْ يا مُحَمَّدَ بْنِ عَلِي» سپس به ترتيب زير او را به عقايد حقه اسلامي تلقين دهند و بگويند:«هَلْ اَنْتَ عَلَي الْعَهْدِ الَّذِي فارَقْتَنا عَلَيْهِ مِنْ شَهادَةِ اَنْ لا اِلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَريکَ لَهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ سَيِّدُ النَّبِيينَ وَ خاتَمُ الْمُرْسَلينَ وَ اَنَّ عَلِيَّاً اَميرُ الْمُؤمِنينَ وَ سَيِّدُ الْوَصِيينَ وَ اِمامٌ افْتَرَضَ اللهُ طاعَتَهُ عَلَي الْعالَمينَ، وَ اَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ وَ عَلِىَّ بْنَ الْحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِىٍّ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد وَ مُوسَي بْنَ جَعْفَر وَ عَلِىَّ بْنَ مُوسي وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِىٍّ وَ عَلِىَّ بْنَ مُحَمَّد وَ الْحَسَنَ بْنَ عَلِىٍّ وَ الْقائِمَ الحُجَّةَ الْمَهْدِىَّ صَلَواتُ اللهِ عَلَيْهِمْ اَئِمَّةُ الْمُؤمِنينَ وَ حُجَجُ اللهِ عَلَي الْخَلْقِ اَجْمَعينَ، وَ اَئِمَّتُکَ اَئِمَّةُ هُدىً اَبْرارٌ يا فُلانَ بْنَ فُلان (و به جاي فلان بن فلان، اسم ميت و پدرش را بگويند) و بعد بگويند: اِذا اَتاکَ الْمَلَکانِ الْمُقَرَّبانِ رَسُولَيْنَ مِنْ عِنْدِ اللهِ تَبارَکَ وَ تَعَالي وَ سَئَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَ عَنْ نَبِيِّکَ وَ عَنْ دينِکَ وَ عَنْ کِتابِکَ وَ عَنْ قِبْلَتِکَ وَ عَنْ اَئِمَّتِکَ فَلاْ تَخَفْ وَ لا تَحْزَنْ وَ قُلْ في جَوابِهِما: اَللهُ رَبِّي وَ مُحَمَّدٌ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَبِيي وَ الاْسْلامُ دِيني وَ الْقُرآنُ کِتابي وَ الْکَعْبَةُ قِبْلَتي وَ اَميرُالْمُؤمِنينَ عَلِىُّ بْنُ اَبي طالِب اِمامي وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ الُْمجْتَبي اِمامِي وَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ الشَّهيدُ بِکَرْبَلاءَ اِمامي وَ عَلِىٌّ زَيْنُ الْعابِدينَ اِمامي وَ مُحَمَّدٌ الْباقِرُ اِمامي وَ جَعْفَرٌ الصادِقُ اِمامي وَ مُوسَي الْکاظِمُ اِمامي وَ عَلِىٌّ الرِّضا اِمامي وَ مُحَمَّدٌ الْجَوادُ اِمامي وَ عَلِىٌّ الْهادِىُ اِمامي وَ الْحَسَنُ الْعَسْکَرِىُّ اِمامي وَ الْحُجَّةُ الْمُنْتَظَرُ اِمامي هؤُلآءِ صَلَواتُ اللهِ عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ اَئِمَّتي وَ سادَتي وَ قادَتي وَ شُفَعائي، بِهِمْ اَتَوَلي وَ مِنْ اَعْدآئِهِمْ اَتَبَرَّءُ فِي الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ، ثُمَّ اعْلَم يا فُلانَ بْنَ فُلان (و به جاي فلان بن فلان، اسم ميت و پدرش را بگويند) بعد بگويند: إِنَّ اللهَ تَبارَکَ وَ تَعالي نِعْمَ الرَّبُّ وَ اَنَّ مُحَمَّداً صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ وَ اَنَّ عَلِىَّ بْنَ اَبيطالِب وَ اَوْلادَهُ الْمَعْصُومينَ الاْئِمَّةَ الإثْنَي عَشَرَ نِعْمَ الاْئِمَّةُ وَ أَنَّ مَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَقٌّ وَ أَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَ سُؤالَ مُنْکَر وَ نَکير فِي الْقَبْرِ حَقٌّ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ وَ النُّشُورَ حَقٌّ وَ الصِّراطَ حَقٌّ وَ الْميزانَ حَقٌّ وَ تَطايُرَ الْکُتُبِ حَقٌّ وَ أَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النارَ حَقٌّ وَ أَنَّ الساعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فيهَا وَ أَنَّ اللهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ. پس بگويند: اَفَهِمْتَ يا فُلانُ (و به جاي فلان اسم ميت را بگويد) پس از آن بگويند: ثَبَّتَکَ اللهُ بِالْقَوْلِ الثابِتِ وَ هَدَاکَ اللهُ اِلي صِراط مُسْتَقيم عَرَّفَ اللهُ بَيْنَکَ وَ بَيْنَ اَولِيائِکَ فِي مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ. پس بگويند: اَللهُمَّ جافِ الاْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَ اَصْعِدْ بِرُوحِهِ اِلَيْکَ وَ لَقِّهِ مِنْکَ بُرْهاناً اَللهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ».11: قبر را به صورت مربع مستطيل بسازند به اندازه چهار انگشت از زمين بلند کنند و نشانه اي روي آن بگذارند که شناخته شود و روي قبر آب بپاشند و بعد از پاشيدن آب، کساني که حاضرند دستها را بر قبر گذارند انگشتها را باز کرده در خاک فرو برند و هفت مرتبه سوره «إنا انزلناه» بخوانند وبراي ميت طلب آمرزش کنند.12: :اين دعا را بعد از آن بخوانند: «اَللهُمَّ جافِ الاْرْضَ عَنْ جَنْبَيهِ وَ اَصْعِدْ اِلَيْکَ رُوحَهُ وَ لَقِّهِ مِنْکَ رِضْواناً وَ اَسْکِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتِکَ ما تُغْنِيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواکَ». و سزاوار است چنانچه ميت زن باشد ضميرها و اسماء را به صورت مؤنث ذکر کند.و سزاوار است چنانچه میت زن باشد ضمیرها و اسماء را به صورت مؤنث ذکر کند.

مسأله 1040ـ هرکارى که خضوع و خشوع نمازگزار را از بين ببرد مکروه است، از جمله نگاه کردن به چپ و راست (البته اگر صورت را زياد برگرداند نماز اشکال دارد) و بازى کردن با ريش و با دست خود و داخل کردن انگشتها در يکديگر و انداختن آب دهان و نگاه کردن به خط انگشتر و نيز مکروه است هنگامى که مشغول حمد و سوره و ذکر نماز است براى شنيدن حرف کسى ساکت شود، همچنين مکروه است که انسان در موقع خواب آلودگى يا وقتى که نياز به دفع بول و غائط دارد، يا لباس تنگ در تن کرده نماز بخواند.

مسأله 1996ـ کسى که توانايى نگهدارى امانت را ندارد نبايد آن را قبول کند، ولى اگر صاحب مال در نگهدارى آن عاجزتر باشد و کسى هم که بهتر حفظ کند وجود نداشته باشد، قبول کردن آن مانعى ندارد.

مسأله 335ـ کسانى که داراى چنين بيمارى هستند، اگر به آسانى قابل معالجه باشند واجب است معالجه کنند و اگر نکنند براى آنها اشکال دارد.

مسأله 2062ـ زنى که عقد دائم شده بنابر احتياط نبايد بدون اجازه شوهر از خانه بيرون رود يا کارى در خارج خانه انتخاب کند (خواه اجازه لفظى باشد و يا از قرائن معلوم شود که او راضى است) و بدون عذر شرعى از نزديکى کردن او جلوگيرى نکند. بر شوهر نيز واجب است که غذا و لباس و منزل و لوازم ديگر را مطابق معمول براى او تهيّه کند (حتّى هزينه طبيب و دارو و مانند آن) و اگر تهيّه نکند بنابر احتياط بدهکار او خواهد بود، خواه توانايى داشته باشد يا نه.