جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 560ـ واجب است بر هر ميّت مسلمان و بالغ نماز بخوانند و بر بچّه نابالغ اگر کمتر از شش سال نداشته باشد نيز احتياط واجب آن است که نماز بخوانند.

مسأله 561ـ نماز ميّت بايد بعد از غسل و حنوط و کفن کردن خوانده شود و اگر پيش از اينها، يا در بين اينها بخوانند باطل است، هرچند از روى فراموشى يا ندانستن مسأله باشد.

مسأله 562ـ در نماز ميّت، وضو و غسل يا تيمّم و پاک بودن بدن و لباس شرط نيست; ولى احتياط مستحب آن است که تمام امورى را که در نمازهاى ديگر لازم است رعايت کنند.

مسأله 563ـ واجب است نماز ميّت را رو به قبله بخوانند و نيز احتياط واجب آن است که ميّت را مقابل نمازگزار به پشت بخوابانند بطورى که سر او به طرف راست نمازگزار و پاى او به طرف چپ نمازگزار باشد.

مسأله 564ـ مکان نمازگزار بايد از جاى ميّت پست تر و بلندتر نباشد، ولى مختصر پستى و بلندى اشکال ندارد، همچنين نمازگزار نبايد از ميّت دور بايستد، ولى کسانى که به جماعت مى خوانند اگر دور باشند و به صف اتّصال داشته باشند اشکالى ندارد.

مسأله 565ـ نمازگزار بايد در مقابل ميّت بايستد و پرده و ديوارى حائل نباشد، ولى گذاردن ميّت در تابوت و مانند آن، اشکال ندارد.

مسأله 566ـ نماز ميّت را بايد ايستاده و با قصد قربت بخواند و در موقع نيّت، ميّت را معيّن کند مثلاً نيّت کند «نماز مى خوانم بر اين ميّت قربة الى اللّه» و اگر کسى نباشد که بتواند نماز ميّت را ايستاده بخواند بايد نشسته بر او نماز خواند.

مسأله 567ـ هرگاه ميّت وصيّت کرده شخص معيّنى بر او نماز بخواند، عمل به وصيّت او واجب است و لازم نيست از ولى اجازه بگيرد، هرچند احتياط مستحب آن است که اجازه بگيرد.

مسأله 568ـ مکروه است بر ميّت چند مرتبه نماز بخوانند، بلکه اگر يک نفر چند مرتبه بخواند محلّ اشکال است، ولى اگر ميّت اهل علم و فضل و تقوا باشد مکروه نيست.

مسأله 569ـ هرگاه ميّت را عمداً يا از روى فراموشى يا به جهت عذرى بدون نماز دفن کنند، يا بعد از دفن معلوم شود نمازى که بر او خوانده شده باطل بوده است، واجب است با همان ترتيب به قبرش نماز بخوانند.

نماز ميت پنج تکبير دارد و اگر نمازگزار پنج تکبير به اين ترتيب بگويد کافي است: بعد از نيت و گفتن تکبير اول بگويد: اَشْهَدُ اَنْ لا إلهَ إلاَّ اللهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ و بعد از تکبير دوم بگويد: اللهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد و بعد از تکبير سوم بگويد: اللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنينَ وَ الْمُؤمِناتِ و بعد از تکبير چهارم اگر ميت مرد است بگويد: اللهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا الْمَيِّتِ و اگر زن است بگويد: اللهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ الْمَيِّتِ و بعد، تکبير پنجم را بگويد و بهتر است بعد از تکبير اول بگويد: اَشْهَدُ اَنْ لا إلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشيراً وَ نَذيراً بَيْنَ يَدَىِ الساعَةِ و بعد از تکبير دوم بگويد: اَللهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ بارِکْ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد کَاَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلي إبْراهيمَ وَ آلِ اِبْراهيمَ إنَّکَ حَميدٌ مَجيدٌ وَ صَلِّ عَلي جَميعِ الاْنْبِياءِ وَ الْمُرْسَلينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصِّديقينَ وَ جَميعِ عِبادِ اللهِ الصالِحينَ بعد از تکبير سوم بگويد: اَللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنينَ وَ الْمُؤمِناتِ وَ الْمُسْلِمينَ وَ الْمُسْلِماتِ الاْحْياءِ مِنْهُمْ وَ الاْمْواتِ تابِعْ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ بِالْخَيْراتِ إنَّکَ مُجيبُ الدَّعَواتِ إنَّکَ عَلي کُلِّ شَىْء قَديرٌ و بعد از تکبير چهارم اگر ميت مرد است بگويد: اَللهُمَّ إنَّ هذا عَبْدُکَ وَ ابْنُ عَبْدِکَ وَ ابْنُ اَمَتِکَ نَزَلَ بِکَ وَ اَنْتَ خَيْرُ مَنْزُول بِهِ اَللهُمَّ اِنا لا نَعْلَمُ مِنْهُ إلا خَيْراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنا اَللهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ في اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسيئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَ اغْفِرْ لَهُ اَللهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَکَ في اَعْلي عِلِّيينَ وَاخْلُفْ عَلَي اَهْلِهِ فِي الْغابِرينَ وَ ارْحَمْهُ بِرَحْمَتِکَ يا اَرْحَمَ الراحِمينَ و بعد، تکبير پنجم را بگويد ولي اگر ميت زن است بعد تکبير چهارم بگويد: اَللهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُکَ وَ ابْنَةُ عَبْدِکَ وَ ابْنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِکَ وَ اَنْتَ خَيْرُ مَنْزُول بِهِ اَللهُمَّ اِنا لا نَعْلَمُ مِنْها إلا خَيْراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِها مِنا اَللهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ في اِحْسَانِها وَ اِنْ کَانَتْ مُسيئَةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَ اغْفِرْ لَها اَللهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَکَ في اَعْلي عِلِّيينَ وَ اخْلُفْ عَلي اَهْلِها فِي الْغابِرينَ وَ ارْحَمْها بِرَحْمَتِکَ يا اَرْحَمَ الراحِمينَ و اگر نماز بر چند نفر مرد بخواند، مى گويد: اَللّهُمَّ اِنَّ هوُلاءِ عَبيدُكَ وَ اَبْناءُ عَبيدِكَ وَ اَبْناءُ اِمائِكَ نَزَلُوا بِكَ وَ اَنْتَ خَيْرُ مَنْزُول بِهْ... و بقيّه ضميرها را جمع مذكر مى آورد. و در مورد چند زن ضميرها و اسماء اشاره را به صورت مؤنّث مى آورد و در تثنيه به صورت تثنيه.

مسأله 571ـ بايد تکبيرها و دعا را طورى پشت سر هم بخوانند که نماز از صورت خود خارج نشود و احتياط واجب آن است که در وسط نماز با کسى سخن نگويند.