مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در شك میان دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم، بايد بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده، سپس دو ركعت نشسته به‌جا آورد.

اگر قبل از سر برداشتن از سجده دوم باشد نماز باطل است، ولی چنانچه بعد سر برداشتن از سجده‌ی دوم باشد، بايد بنا بگذارد كه سه ركعت خوانده و یک‌رکعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز، یک‌رکعت نماز احتياط ايستاده به‌جا آورد و اگر در سجده دوم بعد از ذكر واجب شك كند بنا بر احتياط واجب همين دستور را عمل كند، بعداً نماز را هم اعاده نمايد. (و اين حكم در تمام مواردی که یک‌طرف شک دو باشد و بعد از سجده دوم این حکم جاری است).

اگر چيزى را غلط خوانده و دوباره به‌طور صحيح بخواند سجده سهو ندارد.

اگر عمداً این کار را کرده باشد نماز او اشکال دارد ولی اگر جاهل قاصر بوده نماز صحیح است و فقط باید بعد از نماز سجده سهو بجا آورد به خاطر سجده اضافه.

چنانچه ذکری را اشتباه بگوید مثلاً ذکر سجده یا تشهد و از روی سهو باشد یا جاهل قاصر سجده اعاده ندارد، هم‌چنین اگر چیزی را به آن اضافه نماید، مثلاً سجده‌ی اضافی انجام بدهد، اما اگر قسمتی را انجام ندهد مثلاً تشهد یا سجده را فراموش نماید، باید سجده را اعاده نماید.

نماز صحیح است و احتیاط مستحب آن است که سجده سهو انجام دهد.

هرگاه در عدد رکعت‌های نماز مستحبی شك كند مخيّر است بنا را بر كمتر بگذارد يا بيشتر، مگر اینکه طرف بيشتر، نماز را باطل كند كه در اين صورت بنا را بر كمتر می‌گذارد، مثلاً اگر شك میان يك و دو كند مخيّر است بنا را بر يك يا دو بگذارد، امّا اگر شك در میان دو و سه كند حتماً بنا را بر دو، می‌گذارد.

چنانچه در بين نماز يا بعد از نماز بفهمد وقت داخل شده بود نمازش صحيح است.

كسى كه نماز ايستاده می‌خواند اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود، بايد مثل كسى كه نماز را نشسته می‌خواند نماز احتياط را به‌جا آورد و به‌عکس كسى كه نماز نشسته می‌خواند اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد بايد به وظيفه كسى كه نماز را ايستاده می‌خواند عمل كند.

اگر در عدد رکعت‌های نماز احتياط نيز شك كند بايد بنا را بر بيشتر بگذارد، امّا اگر طرف بيشتر نماز را باطل می‌کند، بنا را بر كمتر می‌گذارد و نمازش صحيح است.

اگر در سجده دوم بعد از ذكر واجب شك كند بنا بر احتياط واجب باید طبق وظیفه‌ی موارد شک صحیح عمل نماید، بعداً نماز را هم اعاده نمايد.

هرگاه يكى از كلمات حمد و سوره يا ذكرهاى ديگر نماز را نداند، يا زیروزبر آن را غلط بخواند، يا حرفى را به حرف ديگرى تبديل كند، مثلاً به‌جاى (ض) (ز) بگويد به‌طوری‌که ازنظر لغت عرب غلط باشد، نماز او باطل است.

چنانچه تشهد فراموش شود احتیاط مستحب این است که بعد از نماز قضای آن را به‌جا آورند و بعدازآن بنا بر احتیاط واجب سجده‌ی سهو به‌جا آورند، البته تشهد سجده‌ی سهو کفایت از سجده‌ی فراموش‌شده می‌کند.

الف: هرگاه بعد از نماز احتياط بفهمد كسرى نمازش درست به‌اندازه نماز احتياط بوده (مثلاً در شك میان سه و چهار یک‌رکعت نماز احتياط بخواند و بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده) نمازش صحيح است.ب: اگر بفهمد كسرى نماز كمتر از نماز احتياط بوده بنا بر احتياط واجب بايد كسرى نماز را بلافاصله به‌جا آورد و اصل نماز را هم اعاده كند.ج: اگر بفهمد كسرى نماز بيشتر از نماز احتياط بوده، چنانچه بعد از نماز احتياط كارى كه نماز را باطل كند انجام نداده، احتياط واجب اين است كسرى نماز را به‌جا آورد و اصل نماز را هم اعاده كند.

نماز باطل نمی‌شود ولی اگر چیزی از واجبات نماز را در حال تردید خوانده است باید آن مقدار را اعاده کند