مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اشکالی ندارد .

وقت فضیلت عصر از موقعى كه سايه شاخص به‌اندازه خود آن است تا موقعى كه به‌اندازه دو برابر آن شود.

جايز نيست؛ مگر اين كه به هنگام وقف چنين چيزى شرط شده باشد.

درصورتی‌که واقعاً کوتاهی کرده‌اند تعزیر دارند. ضامن نیست ولی در صورت کوتاهی تعزیر دارد.

ظاهر این است که تمام موارد شش‌گانه اصالت دارد ولى شکّى نیست که در بسیارى از موارد اصل، همان دینار است.

در روز هفتم مستحب است.

در استطاعت براى حج، علاوه برداشتن هزينه رفت‌وبرگشت، داشتن ضروریات زندگى و آنچه در گذران زندگى به آن نياز دارد نيز شرط است؛ مثل خانه مسكونى (ملكى يا اجاره‌اى یا وقفی و مانند آن)، اثاث خانه، وسيله سوارى و مانند آن؛ البتّه در حدّى كه مناسب شأن او باشد و چنانچه عين آن‌ها را ندارد، پول يا معادل قيمت آن را داشته باشد.

اعاده طواف و نماز طواف لازم است و بنا بر احتياط مستحب سعى را هم اعاده مى‌كند. البته اگر به هنگام طواف و نماز طواف پاك بوده و بعد خون‌دیده، اعمالش صحیح است.

احتياط واجب آن است كه نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بجا آورد؛ مگر این‌که يادش برود.

در فرض سؤال کفایت می‌کند.

در فرض سؤال جایز نیست، مگر اینکه امر مهمی‌باشد که در این صورت می‌توان از با اجازه‌ی حاکم شرع پرداخت نمود.

مدرک عمده بر تفاوت بین پدر و مادر در این حکم، روایات فراوانى است که در این زمینه وارد شده است. بسیارى از این روایات کلمه «رجل» یا کلمه «اب» دارد. جالب این که تنها در سوال راوى نیست، تا بگوییم راوى سوال از محلّ ابتلاى خود کرده، بلکه در کلام امام(علیه السلام) نیز وجود دارد، که خود دلیلى بر تفاوت مى باشد. و به یقین حمل «رجل» یا «اب» بر مفهوم اعمّ، به حسب متفاهم عرب امکان ندارد، و تعبیر به «والد» نیز ظهور در همین معنا دارد، و حمل بر مفهوم اعمّ بسیار مشکل است، و با موازین فقهى نمى سازد. به علاوه، مساله تقریباً اجماعى است و مخالفت با آن، با این همه اقوال و روایات، با ذوق فقه سازگار نمى باشد. و تمسّک به قاعده «درء» در این جا بسیار مشکل است; زیرا عمومیّت قانون قصاص از آیات و روایات عدیده استفاده مى شود، و استثناء کردن از آن، دلیل محکمى مى خواهد که در مورد مادر وجود ندارد. ضمناً این تفاوت، فلسفه نسبتاً روشنى هم دارد که شاید بر خوانندگان عزیز که اهل تحقیق هستند، پوشیده نباشد. خوب بود فکرى براى گرفتن این امتیاز از پدر مى کردید; نه این که این امتیاز را به مادر بدهید!!‌

كاهش و افزايش فاحش ضمان آور است; به تعبير صحيح تر چنانچه كسى به ديگرى مبلغى بدهكار باشد و بعد از گذشت 20 يا 30 سال (در محيط ما) بخواهد آن را بپردازد به يقين پرداخت همان مبلغ اداى دين محسوب نمى شود و بايد به قيمت روز پرداخته شود و نرخ تورّم ملاحظه گردد; ولى تغييرهاى غير فاحش تأثيرى ندارد; چراكه اداى دين محسوب مى شود.

مردم باید به نهى از منکر زبانى اکتفا کنند و از هرگونه برخورد فیزیکى اجتناب ورزند، ولى حکومت می‌تواند وارد این مرحله نیز بشود.

اگر زن مستطيع است نمى‌تواند نوبت خود را به شوهرش بدهد، ولى اگر چنين كند، حج شوهرش صحيح است؛ هرچند زن گناه كرده و حج بر ذمّه او باقى مى‌ماند.