بخشیدن مهریه به فرزندان
همسر من از روز اول از اینکه ۱۲۴ سکه و عتبات مهریه بنده کردن پشیمان هستند و دائم از من میخواهند که به ایشان ببخشم، من دوتا بچه دارم؛ آیا میتوانم مهریه ام را به بچه هام ببخشم؛ یعنی در صورتی که بچه ها بخواهند و به سن قانونی برسند بتوانند از پدرشان مهریه من را بگیرند؟ آیا چنین چیزی ممکن است؟
مانعی ندارد ولی چون مهریه سنگین است تعدیل آن شایسته است.
علت الزام حجاب برای مسافران خارجی
همانطور که میدانیم خداوند متعال در سوره نور، حجاب را مختص مؤمنان، زنان پیامبر (صلیالله علیه وآله) و زنان مؤمنین دانسته است. حال سؤال این است که: 1 ـ آیا حجاب براى غیرمسلمانان در کشورهاى اسلامى واجب است؟ 2 ـ اگر واجب است، همانطور که در فرانسه و ترکیه بر اعتقادات اسلامى ما میتازند و ما آنها را ظالم و ضد اسلام میدانیم، آیا ما هم با پوشاندن زنان خارجى که به ایران میآیند و یا پیروان سایر مذاهب داخل کشور، به آنها اجحاف ننمودهایم؟ 3 ـ اگر حجاب اختیارى بود، بهتر نبود و معضلات اجتماعى حل نمیشد؟
1- یک اصل مسلّم در اسلام داریم که هر حکمى براى مؤمنین و مسلمانان ثابت است، دیگران نیز مکلّف به آن هستند (الکفّار مکلّفون بالفروع کما انّهم مکلّفون بالأصول)، بنابراین آنها هم موظّف بهحکم حجاب و ترک شراب خوری (حداقل آشکارا) و گناهان دیگر هستند.2- نوشتهاید که اگر ما به کشورهاى آنها برویم و ما را اجبار به بیحجابی کنند، چه میشود؟ فراموش نکنید که آنها بیحجابی را واجب نمیدانند، درحالیکه ما حجاب را واجب میدانیم.3- نسبت به حجاب که ما میتوانیم اعمال کنیم کار صحیح و عادلانهای است و ما دوران قبل از انقلاب را فراموش نکردهایم که وقتى اختیار و آزادى داده شد چه زنانى با چه وضعى بیرون آمدند و اکثر جوانان را به فساد کشیدند.2- نوشتهاید که اگر ما به کشورهاى آنها برویم و ما را اجبار به بیحجابی کنند، چه میشود؟ فراموش نکنید که آنها بیحجابی را واجب نمیدانند، درحالیکه ما حجاب را واجب میدانیم.3- نسبت به حجاب که ما میتوانیم اعمال کنیم کار صحیح و عادلانهای است و ما دوران قبل از انقلاب را فراموش نکردهایم که وقتى اختیار و آزادى داده شد چه زنانى با چه وضعى بیرون آمدند و اکثر جوانان را به فساد کشیدند.
لزوم جلوگیری از ترویج بیحجابی توسط حکومت اسلامی
آیا حکومت میتواند، یا بر او لازم است، از بدحجابی یا بیحجابی بعضى از خانمهایی که در این امر مهم کوتاهى میکنند جلوگیرى نماید؟ توضیح اینکه: بنده دانشجو هستم. چندى قبل استاد در کلاس این شبهه را مطرح کرد و مدّعى شد که هیچ دلیل فقهى وجود ندارد که حکومت را ملزم کند تا مواظب حجاب خانمها باشد، همانطور که وظیفه ندارد مواظب نماز صبح افراد باشد. علاوه بر این گفتند: حضرت امیر (علیهالسلام) دستور دارد که حجاب را از سر کنیزانى که خود را شبیه زنان آزادکرده بودند، بردارند. نظر شما چیست؟
حکومت اسلامى و مسلمانان نسبت به گناهان پنهانى افراد وظیفهای ندارند، ولى بدون شک نسبت به گناهانى که بهطور علنى و آشکار، در سطح جامعه انجام میشود وظیفه نهى از منکر دارند و الا جایى براى انجام این وظیفه مهم باقى نمیماند. البتّه با این تفاوت که مردم باید به نهى از منکر زبانى اکتفا کنند و از هرگونه برخورد فیزیکى اجتناب ورزند، ولى حکومت میتواند وارد این مرحله نیز بشود; و در مورد کنیزها اساساً میزان پوشش آنها نسبت به زنان آزاد ازنظر اسلام متفاوت بوده است.
حکم دریافت جزیه از زنان و کودکان اهل کتاب
آیا در فقه شیعه، جزیه گرفتن از زنان و اطفال و سالمندان اهل کتاب جایز هست؟ و بهطورکلی از میان اهل کتاب، بر چه کسانی جزیه دادن لازم نیست؟
جزیه گرفتن از تمام آنها جایز است، مگر اینکه منشأ آثار نامطلوبی شود؛ در ضمن بدانید جزیه غالباً مبلغ مختصری است و در برابر آن حکومت اسلامی دفاع از جان و مال و ناموس آنها را به عهدهدار.
حکم استفاده از مدارک و دفترچه بیمه دیگران
آیا استفاده از مدارک دیگران مانند دفترچه بیمه درمانى، گذرنامه، کارت شناسایى و غیره با رضایت کامل طرف مقابل جایز است؟ و در صورت عدم جواز استفاده از این مدارک آیا شرعاً هم عقوبت دارد؟
اگر برخلاف قوانین و مقررات و قرارداد باشد، جایز نیست و مسؤولینت الهى دارد.
حکم ورود و تجسّس نیروی انتظامی در حریم خصوصی افراد
لطفاً بفرمایید که:1 ـ آیا ورود و تجسّس نیروی انتظامی در جشن خصوصی افراد به دلیل نوشیدن شراب و مانند آن جایز است (زیرا ممکن است فردی آسیب ببیند که در موردی به مرگ شخصی منجر شد که از پلهها در حال فرار بود)؟2 ـ طبق احکام اسلامی حکم زنا در صورتی اجرا میشود که چهار شخص عادل شهادت دهند؛ چرا نیروی انتظامی وارد حریم شخصی میشود و با آبروی افراد بازی میکند درحالیکه شاید طرف صیغه یا عقد کرده باشد؟
1 و 2 ـ تجسس در حریم خصوصی افراد جایز نیست مگر اینکه از مراکز فساد باشند یا ضرورتی اقتضا کند.
حکم گوش دادن به رادیوهای بیگانه
گوش دادن به رادیوهای بیگانه چه حکمی دارد؟
گوش دادن به رادیوهایی که واقعاً اخبار دروغ منتشر میکنند و بین مردم ایجاد اختلاف میکنند جایز نیست.
وظیفه مقلدین در صورت تعارض قانون با فتوای مرجع تقلید
در مواردی که قانون با فتوای مرجع تقلید متفاوت باشد، مانند جایی که قانون ارث زوجه را از زمین نیز میپردازد؛ وظیفه مقلدین چه است؟
به فتوای ما باید هر فرد تابع مرجع خود باشد و اگر مرجع امری را اجازه نمیدهد یا گرفتن وجهی را جایز نمیداند هرچند قانونی باشد اقدام نکند.
چگونگی اثبات انجام تخلّف در خلافی خودروها
در زمان خریدوفروش خودرو باید به نیروی انتظامی مراجعه نموده و گواهی عدم خلافی دریافت کرد. درصورتیکه اکثر جریمههای مندرج در برگه عدم خلافی مورد تأیید مالک خودرو نباشد، آیا شرعاً اثبات بیگناهی باید توسط مالک صورت پذیرد یا اثبات انجام خلاف، بر عهده نیروی انتظامی است؟
اصل بر بیگناهی است و اثبات جرم بر عهده مدعی جرم است.
اجباری کردن حجاب
آیا اجباری کردن حجاب از خصوصیات یک حکومت اسلامی است؟
حکومت اسلامی موظف است از گناهان علنی جلوگیری کند.
حکم ورود حکومت و دولت در حریم خصوصی شهروندان
آیا بر طبق قانون اساسی و نیز ازنظر عقلی، حوزه شخصی و خصوصی شهروندان به حکومت و دولت ارتباط دارد؟
حکومت در زندگی شخصی و خصوصی افراد دخالت نمیکند مگر اینکه ضرورتی اقتضا کند.
مفهوم استیمان در حکومت اسلامی
منظور از استیمان در حکومت اسلامی را بیان فرمایید؟
منظور از استیمان آن است که کسی از غیر مسلمین از مسلمانان امان بخواهد و به او امان دهند و باید مانند یک مسلمان با او رفتار کرد و خروج از این حالت زمانی حاصل میشود که او برخلاف شرایط عمل کند.
ماهیت فقهی حقوق بازنشستگی
ماهیت فقهی حقوق بازنشستگى را بیان فرمایید؟
ماهیت فقهی حقوق بازنشستگى را میتوان از دو طریق حل کرد:الف) اینکه آن را بهعنوان یک عقد جدید از عقود مستحدثه که تابع عقد قرارداد خواهد بود منعقد کنند که باید شرایط عمومى عقود را داشته باشد، یعنى طرفین عقد معیّن، عاقل، بالغ و بوده باشند و ابهاماتى که در گوشه و کنار عقد بازنشستگى است نظر به اینکه جنبه سفهى به این عقد نمیدهد بلکه جنبه عقلایى آن محفوظ است ضررى به صحت این عقد نمیزند و درواقع این عقد و قرارداد، شبیه عقد و قرارداد بیمه است که بهعنوان یک عقد مستقل قابلقبول است و مشمول آیه شریفه (أُوفُوا بِالْعُقُودْ) است و ابهاماتى که ازنظر مقدار وجه پرداختى یا مانند آن وجود دارد ضررى به آن نمیزند و همچنین مسئله ربا، نه در عقد بیمه جارى است و نه در عقد بازنشستگى.ب) این مسئله با تمام ویژگیها و مقرراتش بهصورت شرط ضمن العقد در قرارداد استخدام اخذ میشود و ابهاماتى که در آن وجود دارد مانع از صحت آن نیست همانگونه که در بالا نیز اشاره شد.