مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

الف: هرگاه مسلّم باشد که جانیان‌یکی از چند نفر معلوم و مشخص هستند و هیچ‌یک از آن‌ها اقرار نکند، دیه بالسویّه بین آن‌ها تقسیم می‌شود.ب: در فرض مسئله دیه هر یک از مجروحین بین چهار نفر دیگر به‌طور مساوى تقسیم می‌شود مشروط بر اینکه مسلّم باشد خودش جراحتى بر خود وارد نکرده است.

الف: چنانچه عرف منطقه‌این باشد که مجالس ختم یا عروسی را در مسجد برگزار می‌کنند اشکالی ندارد، البته در مورد عروسی نباید مستلزم امر حرام باشد.ب: دريافت هزينه در قبال استهلاك فرش‌ها و وسايل مسجد و مصرف آب و برق و اجرت خدمه و امثال آن اشكالى ندارد؛ امّا دريافت مبالغى بيش از اين به‌عنوان كرايه مسجد صحيح نيست و بايد از آن اجتناب كرد. البتّه اگر صاحبان مجالس مبلغى را به‌عنوان هديه به مسجد بدهند دريافت آن مانعى ندارد امّا شرط كردن يا مطالبه آن توسط متوليان مسجد اشكال دارد و هديه يك امر اختيارى است.ج: پول‌های دریافتی باید زیر نظر متولی یا امام جماعت هرکدام که نظارت بر این کاردارند(صرف مصالح مسجد گردد، خادم مسجد نیز می‌تواند به مقدار متعارف با نظر آن‌ها مصرف کند ولى توجّه داشته باشید پولى در مقابل استفاده از مسجد نمی‌توان گرفت مگر اینکه افراد با رضایت خود چیزى بدهند و یا در برابر خدماتى که انجام می‌شود بگیرند.

1 و 2: ملاکِ وقف، فاصله عرفى است خواه نَفَس بگیرد، یا نگیرد و تنها درجایی جایز است که رابطه جمله را قطع نکند.3: تفاوتى نمی‌کند.4: وقف با حرکت در هر جاى نماز خلاف احتیاط است.

خودکشى به‌یقین از گناهان کبیره است و مالکیت انسان نسبت به نفس خویش، نمی‌تواند دلیل بر خودکشى شود. همان‌گونه که مالکیت انسان نسبت به اموالش، نمی‌تواند مجوّز آتش زدن آن گردد. البتّه باید تمام مراسم را براى این‌گونه افراد مانند مسلمان عادی انجام داد و براى نجات آن‌ها دعا کرد، شاید مشمول عفو الهى واقع شوند.

استفاده از داروهايى كه خطر مرگ يا بیماری‌های مختلف دارد جايز نيست، مخصوصاً با عدم اطّلاع بيمار؛ و استفاده از داروهاى بی‌اثر اگر جنبه درمانى، هرچند از طريق تلقين داشته باشد، در فرض نبودن داروهاى واقعى مانعى ندارد.

چنانچه کالبدشکافی ضرورتى داشته باشد، مانند نجات جان متهم بی‌گناه، شناسايى قاتل و تعليماتى كه براى دانشجویان ضرورى است، مانعى ندارد.

الف) هرگاه زن قراردادی با اجازه شوهر نسبت به مدّتی با اداره یا موسسه‌ای بسته است، آن قرارداد لازم‌الاجراست و شوهر حقّ ممانعت ندارد و این در صورتی است که هنگام عقد، اجازه کار بیرون زن شرط نشده باشد والا احتیاجی به اجازه شوهر در عقد قرارداد نیست ولی درهرحال باید شئون شوهر و خانواده را رعایت کند.ب) در فرض سؤال تفاوتی نیست.ج) در این فرض، شوهر حقّ ممانعت ندارد.

الف تا ج) جلوگیرى از خودکشى بر هر مسلمانى واجب است و اگر هزینه کمى داشته باشد باید شخص بازدارنده بپردازد امّا اگر هزینه آن سنگین باشد یا مستلزم خطر جانى باشد بر آن شخص لازم نیست ولى چنانچه بیت‌المال توانایى داشته باشد باید آن را بپردازد.د) نجات جان کافر حربى لازم نیست و در مورد کافر ذمّى احتیاط نجات دادن است.هـ) رضایت او لازم نیست.و) درصورتی‌که راه نجاتش منحصر به راهى است که آسیبى به او می‌رسد اشکالى ندارد و ضامن نیست.

سجده زیارت عاشورا واجب نیست، کافى است با یک انگشت، اشاره‌ای کنید و خواندن یا شنیدن آن و دعاهاى دیگر درون ماشین مانعى ندارد.

با توجّه به اهمیت فوق‌العاده‌ای كه نماز مخصوصاً به‌صورت جماعت دارد چنددقیقه‌ای زيارت يا عزادارى را براى نماز تعطيل كردن اشكالى ندارد بلكه كار خوبى است، خداوند از شما قبول فرمايد.

الف) نسبت به حق‌الله بخشيده مى‌شود؛ ولى چنانچه قضا و كفّاره‌اى دارد بايد بجا آورد؛ و در مورد حق‌الناس تا رضايت صاحبانش را به دست نياورد بخشوده نمى‌شود.ب) حج يا عمره‌اش صحيح است؛ ولى نسبت به گناهانى كه پس‌ازآن مرتكب مى‌شود بازخواست خواهد شد.

الف) چنانچه خطاى او از روى تقصير نبوده ضامن نيست.ب) هرگاه قبلاً برائت جسته و كوتاهى نكرده امّا خطا كرده ضامن نيست.

با توجّه به اهمیت فوق‌العاده‌های كه نماز مخصوصاً به‌صورت جماعت دارد چنددقیقه‌ای زيارت یا عزاداری را براى نماز تعطيل كردن اشكالى ندارد بلكه كار خوبى است، خداوند از شما قبول فرمايد.

بدون شك ثواب‌های عظيم و فوق‌العاده‌اى كه براى حج در احاديث آمده و همچنين كيفرهاى سختى كه براى ترك آن در قرآن مجيد و روايات اسلامى ذکرشده، همه به خاطر اسرار و فلسفه‌هاى مهمی است كه اين عبادت بزرگ اسلامى دارد. قرآن مجيد در يك جمله كوتاه و بسيار پرمعنا، درباره حج مى‌فرمايد: «(لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ)؛ (مردم را دعوت به حج كن) تا شاهد منافع گوناگون خويش باشند!». اين منافع، فراوان است كه در روايات معصومين: به آن اشاره‌شده، ازجمله:1. آثار اخلاقى؛ تربيت نفوس، تهذيب اخلاق، تقويت پايه‌هاى تقوا و خلوص ازجمله آثار اخلاقى حج است. تعبيرى كه در احاديث بالاآمده بود كه حج مقبول سبب مى‌شود انسان از تمام گناهانش خارج شود و همانند روزى گردد كه از مادر متولّد شده، دليل روشنى براى تأثير حج بر پاكى دل و صفاى روح و زدودن آثار گناهان یک‌عمر است. البتّه اين فايده بزرگ اخلاقى هنگامى به دست مى‌آيد كه زائران بیت‌الله الحرام به اسرار اعمال و مناسكى كه انجام مى‌دهند، دقیقاً توجّه داشته باشند تا هر قدمى كه برمى‌دارند قدمى به‌سوی خدا و معبود و محبوب حقيقى باشد و اين عبادت بزرگ و پرمحتوای براى آنان به‌منزله «تولّد دوباره» گردد.كسانى كه با توجّه به اسرار اين عبادت و با نهايت خلوص نيّت، اين مراسم بزرگ روحانى را انجام مى‌دهند، آثار عميق آن را در درون جان خود تا پايان عمر احساس مى‌كنند و هر زمان به ياد خاطره‌هاى اين سفر روحانى و صحنه‌هاى مملو از روحانیت و صفا و اخلاص بيفتند، روح تازه‌اى در آن‌ها دميده مى‌شود (اين، اثر تربيتى و اخلاقى حج است).2. آثار سياسى؛ كه در كنار آثار تربيتى حج قرار دارد بسيار مهم است؛ چراکه حج ـ اگر همان‌گونه كه اسلام دستور داده و ابراهيم بت‌شکن، جهانيان را به آن فراخوانده انجام شود ـ سبب عزت مسلمين و تحكيم پايه‌هاى دين و وحدت كلمه و مايه قدرت و شوكت در برابر دشمنان و برائت از مشركين جهان خواهد شد و اين كنگره عظيم الهى، كه هرسال در كنار خانه خدا تشكيل مى‌شود، بهترين فرصت را به مسلمانان براى بازسازى نيروهاى خويش و تقويت پايه‌هاى اُخوّت و برادرى و خنثى كردن توطئه‌ها و نقشه‌هاى دشمنان اسلام در طول يك سال مى‌دهد.ولى متأسفانه همان‌گونه كه گروهى از مسلمين به عمق فلسفه اخلاقى حج نمى‌رسند، از فلسفه سياسى آن نيز بی‌خبرند. تنها به ظواهر قناعت مى‌كنند و از روح اين عبادت بزرگ غافل‌اند و به گفته يكى از سياستمداران بيگانه: «واى به حال مسلمانان اگر معنى حج را نفهمند و واى به حال دشمنان اسلام اگر مسلمين معنى حج را بفهمند!».3. «آثار علمى و فرهنگى»؛ يكى ديگر از آثار مهم حج، كه در روايات معصومين: به آن اشاره‌شده، آثار فرهنگى آن است، چراکه آثار رسول الله 9 و ائمّه معصومين: در جای‌جای مکه و مدينه و مواقفِ حج به چشم مى‌خورد و حضور دانشمندان بزرگ اسلامى از تمام كشورها، اعم از علماى بزرگ دينى و اساتيد فنون ديگر و گويندگان و نويسندگان، كه همه‌سال در حج شركت دارند، فرصت خوبى به همه مسلمين جهان براى مبادله اطلاعات و دانستنی‌ها در تمام زمينه‌هاى دينى و علمى مى‌دهد و از همه گذشته، آگاهى خوبى از وضع همه مسلمين جهان در آن محيط پيدا مى‌شود كه اگر براى اين كار نيز برنامه‌ریزی شود آثار عظيم آن در جهان اسلام همه‌ساله ظاهر مى‌گردد.4. در روايات اسلامى «فلسفه اقتصادى» نيز يكى از اسرار و اهداف حج شمرده‌شده است. ممكن است كسانى تصوّر كنند كه حج با مسائل اقتصادى چه‌کار دارد؟ ولى وقتى توجّه مى‌كنيم كه مهم‌ترین مشكل مسلمين امروز همان وابستگى اقتصادى آن‌ها به دشمنان اسلام است و در كنار مراسم حج مى‌توان كنگره‌ها و سمينارهاى عظيمى از اقتصاددانان جهان اسلام به وجود آورد و مسلمين را از اين نظر از زير سلطه اجانب رهايى بخشيد، اهميت اين موضوع روشن مى‌شود.

ابتدا عين نجاست را برطرف نماييد. اگر آب قليل است مقداري آب روي آن قسمت بريزيد به‌گونه‌ای که محل نجس شده را در برگيرد و کمي آب را حرکت دهد و بعد با دستمالي آن آب را جمع کنيد. بدين ترتيب آن قسمت پاک می‌شود اما دستمال و دست و ظرفي که دستمال در آن قرار می‌گیرد نجس است و اگر با آب‌لوله‌کشی بشوييد همين مقدار که آب، محل نجس شده را فرابگیرد و کمي آب را حرکت دهد پاک می‌شود. و بهتر اين است که غساله آن با دستمال و امثال آن جمع شود