شرایط مستحقّین زکات
آیا کسی که بهعنوان مستحق، زکات دریافت میکند باید شرایط خاصی داشته باشد؟
مستحقّين زكات بايد شرايط زير را داشته باشند: اوّل، ايمان به خدا و پيغمبر اكرم صلیالله عليه و آله و ائمه دوازدهگانه علیهمالسلام، به اطفال يا ديوانگانى كه از مسلمانان شيعه فقير باشند مىتوان زكات داد، منتهى بايد زكات را به دست ولى آنها بدهند، خواه به نيت تمليك به طفل يا ديوانه باشد يا بهقصد مصرف كردن درباره آنها و اگر به ولى دسترسى ندارد میتواند خودش يا بهوسیله يك نفر امين زكات را براى احتياجات آنها صرف كند.دوم، در دادن زكات به فقیر عدالت و عدم ارتكاب گناهان كبيره شرط نيست، ولی نبايد زکات مايه كمك به گناه شود، بنابراين زكات را به كسى كه آن را در معصيت صرف مىكند نمىتوان داد و احتياط واجب آن است به شرابخوار نيز زكات ندهند. سوم، واجب النفقه نبودن مستحقین زکات، يعنى زكات را نمىتوان به فرزند و همسر و پدر و مادر داد، ولى اگر آنها بدهكار باشند و نتوانند بدهى خود را بپردازند زكات را به مقدار ادای دين مىتوان به آنها داد. چهارم، زكات گيرنده از سادات نباشد، مگر اينكه زكات دهنده هم از سادات باشد.
ازدواج کردن در حال احرام
ازدواج کردن در حال احرام چه حکمی دارد؟ و آیا بین اینکه خودش صیغه عقد را بخواند یا دیگری و بین ازدواج دائم یا موقت تفاوتی وجود دارد؟
ازدواج كردن در حال احرام براى مُحرِم، اعم از زن و مرد، جايز نيست؛ خواه خودش صيغه عقد را بخواند، يا به ديگرى وكالت دهد كه اين كار را انجام دهد. خواه عقد دائم باشد يا موقّت و درهرصورت عقد او باطل است، اما و هرگاه علم به حرام بودن آن داشته باشد و اقدام به اين كار كند، آن شخص بر او حرام ابدى خواهد شد.
مکان عزاداری باوجود مسجد و حسینیه
اگر روستایی مسجد و حسینیه داشته باشد، برپايي هيئت عزادارى اباعبدالله (علیهالسلام) در کدامیک مقدمتر است؟
نماز را در مسجد بخوانند و عزاداری را در حسینیه انجام دهند.
نیابت طواف نساء از حائضی که اعمال مکه را مقدم داشته
خانمى كه اعمال مکه را بر وقوف عرفات مقدّم داشته، بعد از انجام سعى حائض مىگردد. شوهرش در همان زمان به نيابت از او طواف نساء را انجام مىدهد. آيا اين نيابت صحيح است؟
چنين نيابتى صحيح نيست. زيرا تقديم اعمال مکه براى كسى جايز است كه خودش بخواهد آن را انجام دهد.
تقصیر قبل از روزه بدل از قربانی
شخصى در حال رمى جمره عقبه پول خود را گم كرد و چون براى خرید قربانی پول نداشت، آن را به روزه تبديل كرد. آيا بر چنين شخصى لازم است تقصير يا حلق را پس از سه روز روزه انجام دهد، يا مىتواند همانند ساير حجاج، كه قربانى كردهاند، روز عيد حلق يا تقصير كند؟
مىتواند روز عيد حلق يا تقصير كند.
وصیت به وقف
آیا وصیت به وقف صحیح است و اگر وصیت به وقف با وصایای دیگر بیشتر از ثلث باشد چگونه باید به وصایا عمل شود؟
اگر كسى وصيّت كند «بعد از من فلان محل يا فلان چيز را وقف كنيد»، اين وصيّت را مانند ديگر وصاياى ميّت از ثلث حساب مىكنيم و بر ورثه لازم است به اين وصيّت و ديگر وصايا عمل كنند و اگر مجموع آنها از ثلث بيشتر بود به نسبت از هر كدام كم مىكنيم تا به قدر ثلث برسد.
وظیفه شخص در صورت آگاهی به فقیر نبودن گیرنده فطریّه
اگر به گمان اينكه كسى فقير است به او فطره داده شود و بعد معلوم شود فقير نبوده، تکلیف چیست؟
هرگاه به گمان اينكه كسى فقير است به او فطره دهند و بعد معلوم شود فقير نبوده، مىتواند آن مال را پس بگيرد و به مستحق بدهد و اگر پس نگيرد بايد از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بين رفته باشد، در صورتى كه گيرنده فطره مىدانسته آنچه را گرفته زكات فطره است، بايد عوض آن را بدهد و در غير اين صورت عوض بر او واجب نيست و اگر دهنده فطره در تحقيق حال فقير كوتاهى نكرده باشد بر او هم چيزى نيست.
انصراف از قصد سفر بعد از گذشتن از حد ترخص و ابطال روزه
کسی قصد میکند که به مقدار مسافت شرعی یا بیشتر مسافرت نماید از حد ترخص که میگذرد بنا به دلایلی ادامه نمیدهد اما نیتش این بود واقعاً به مسافرت برود حال سؤال این است که الآن میتواند روزه خود را بخورد؟
در فرض سؤال اگر بعد از حد ترخص هنوز افطار نکرده باشد باید روزه آن روز را بگیرد چون قصد استمرار مسافت شرعی نداشته است.
حکم معامله پول با پول
آیا معامله پول با پول ازنظر شرعی جایز است؟
اگر منظور مبادله ارزهاى مختلف باهم باشد، اشکالى ندارد و اگر منظور معامله نوع واحد پول بوده باشد که مثلاً اسکناس ایرانى را با اهمان مبادله کنند چنانچه اسکناسها باهم در عرف بازار متفاوت باشد مثل اینکه اسکناسهای درشت را گاه بهتر از اسکناسهای کوچک میپسندند همانطور که براى مسافران مرغوبتر است در اینجا نیز میتواند بهصورت یک کالا و تابع عرضه و تقاضا باشد (البتّه با تفاوت کمى که در اینگونه موارد در میان عقلا ملحوظ است) صورت سوّمى نیز دارد و آن اینکه بخواهند براى فرار از ربا مقدارى از اسکناس نقد را با مقدار بیشترى بهصورت نسیه و مدتدار بفروشند بیآنکه تفاوت اسکناسها موردنظر باشد این نوع معامله اشکال دارد و درواقع همان وام توأم با رباست که نام بیع بر آن نهاده شده است.
خیار فسخ در صورت عدم اطلاع از قیمت واقعی
شخصی از شرکتی سهام خریداری نموده و تقریباً هیچ اطلاعی از سود و ارزش سهام نداشته تا اینکه بعد از مدتی سهام خود را درحالیکه از وضعیت بورس و قوانین آن اطلاع نداشته به قیمت پایینتری نسبت به ارزش سهام در بازار بورس بهصورت وکالتی فروخته و اکنون خریدار مدعی سودهای سال خرید و قبل و بعدازآن است. درحالیکه سودها بنام فروشنده صادر میشوند حال با توجه به اینکه به نظر میرسد آن شخص از بیاطلاعی فروشنده استفاده کرده است تکلیف چیست؟
هرگاه مغبون شدهاید خیار فسخ دارید و درهرحال سودهای قبل از معامله ارتباطی به خریدار ندارد.
جبران حق الناس قبل از سن بلوغ
اگر قبل از سنّ تكليف، حقّ النّاس بر گردن داشته باشيم، بايد بعد از تكليف بپردازيم؟
آرى بعد از تكليف موظّفيد حقّ النّاس را بپردازيد.
نمازخواندن بیماران با بدن و لباس نجس
بدن برخى از بيماران بسترى در بيمارستان بهواسطه خونگیری و مانند آن نجس است و بعضى نيز داراى لباس نجس میباشند. درصورتیکه امكان غسل و دسترسى به لباس پاك نباشد، براى اداى نماز چگونه عمل كنند؟
باهمان حال نماز میخوانند و اگر غسل بر آنها واجب شده باشد، تيمّم میکنند.
کپی برداری از محصولات مؤسسات غیر دولتی کشورهای محارب
نظر حضرتعالی درباره رعایت حق مولف در آثار چاپی، چند رسانه ای و نرم افزارها مشروط به این شده که صاحب اصلی کافر حربی باشد یا نه. حال با توجه به اینکه اکثر این آثار امروز در آمریکا تولید می شود و این کشور ما را تحریم اقتصادی نموده است لطفاً در خصوص موارد زیر راهنمایی بفرمایید که کافر حربی محسوب می شوند یا خیر:۱- موسسات دولتی غیر سیاسی نظیر جوامع مهندسی در آمریکا نظیر جامعه مهندسان عمران، مکانیک و ...۲- موسسات انتشاراتی غیر دولتی یا شرکتهای غیر دولتی آمریکایی متعلق به اشخاص که ظاهرا با مسلمانان مشکل و جنگی ندارند و حتی به ایرانیان یا دیگر مسلمانان کالا هم می فروشند .
در صورتی که با مسلمانان مشکلی نداشته باشند و حمایت از برنامه های دولت خود نکنند حکم حربی ندارند.