مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض استطاعت بخشش او از نظر تکلیفی جایز نبوده ولی اگر بخشیده باشد هر چند کار حرامی کرده ولی بخشش صحیح است.‌

درصورتی‌که غیرازآن خانه، خانه‌ای برای سکونت ندارد، مستطیع نیست.

استطاعت به چند چيز حاصل مى‌گردد:1- استطاعت مالى: داشتن زاد و توشه و آنچه موردنیاز او در سفر و به هنگام بازگشت است. 2- استطاعت طريقى: داشتن جواز سفر و نبودن مانعى درراه و عدم خوف بر جان و مال و آبروى خويش. 3- استطاعت جسمانى: داشتن توانايى جسمانى براى انجام اعمال و مناسك حج. 4- استطاعت زمانى: داشتن وقت كافى براى رسيدن به مکه و انجام اعمال حج. 5- استطاعت تأمین مخارج واجب النفقه شرعی و عرفی تا مراجعت: داشتن مخارج زندگى همسر و فرزند و كسانى كه خرج آن‌ها در طول مدّت حج شرعاً يا عرفا بر او لازم است.6- رجوع به‌کفایت: داشتن مال، يا کسب‌وکار، يا شغلى كه بعد از بازگشت بتواند با آن زندگى كند.

با توجه به اینکه نوبت حجش رسیده است مشکل است و احتیاط این است که برای حج اقدام نماید و امید است انشاءالله خداوند مشکل فرزند را حل کند.‌

هرگاه شخص مستطيع پول نقد نداشته باشد، ولى مستغلات یا وسايل و اجناس فراوانى دارد كه به آن نياز ندارد و اگر بفروشد مى‌تواند با پول حاصل از آن به حج برود، بايد چنين كند؛ هرچند به قيمت روز از او نخرند؛ اما اگر كسى زمين يا چيز ديگرى از اموالش را بفروشد كه منزل مسكونى تهيّه كند، در صورت نياز به منزل مسكونى و قصد تهيّه آن، مستطيع نمى‌شود.

اگر قيمت بليط ماشين، يا هواپيما، يا ساير خدمات در سال استطاعت زياد باشد، يا زيادتر از حدّ معمول باشد، بايد به حج برود و جايز نيست انجام حج را از سالى كه مستطيع شده تأخیر بيندازد، مگر آن‌که گرانى به‌قدری باشد كه موجب حرج و مشقّت (زحمت فراوان) در زندگانى او شود؛ كه در اين صورت حج واجب نيست.

استطاعت مالى به معنای داشتن زاد و توشه و آنچه موردنیاز او در سفر و به هنگام بازگشت است.

در صورتی که توانایی پرداخت بقیه هزینه های حج را ندارد مستطیع محسوب نمی شود و در اینصورت خرید فیش از ایشان مانعی ندارد.‌

چنانچه كسى منزل گران‌قیمتی دارد كه زائد برشان اوست و چنانچه آن را تبديل به منزل مناسب كند قادر بر حج خواهد بود، بايد اين كار را انجام دهد و به حج برود.

كسى كه از ديگرى طلب دارد و بقيّه شرايط استطاعت را نيز داراست، اگر طلبش بدون دردسر قابل وصول باشد، خواه وقت آن رسيده باشد يا نه، واجب است طلب خود را وصول كند و به حج برود.

در استطاعت براى حج، علاوه برداشتن هزينه رفت‌وبرگشت، داشتن ضروریات زندگى و آنچه در گذران زندگى به آن نياز دارد نيز شرط است؛ مثل خانه مسكونى (ملكى يا اجاره‌اى یا وقفی و مانند آن)، اثاث خانه، وسيله سوارى و مانند آن؛ البتّه در حدّى كه مناسب شأن او باشد و چنانچه عين آن‌ها را ندارد، پول يا معادل قيمت آن را داشته باشد.

1- این کار نیز اشکال دارد و خالی ازخطر و ضرر نیست.‌ 2- برای کسانی که خارج از ایران زندگی می کنند اشکالی ندارد.‌