Gecə üstü örtülü maşına minmək
Gecə vaxtı üstü örtülü olan maşına minmək həccə və ya ümrəyə zərər yetirirmi, kəffarəsi varmı?
Həcc və ümrəni batil etmir və əgər adi gecələr olsa kəffarəsi də yoxdur. Amma soyuq və yağışlı gecələrdə kəffarəsi var.
Qəbrin açılmasının haram olma müddəti
Qəbri açmaq dəfndən neçə il sonraya kimi haramdır?
Qəbri açmaq üçün müəyyən bir zaman qeyd olunmamışdır. Çünki insanların bədənləri və torpaqlar bir-birindən fərqlidir. Yalnız o zaman qəbri açmaq olar ki, bədənin bütün qalıqlarının aradan getməsinə yəqin hasil olsun.
Şirin sularda yaşayan xərçəng və şahmeyqu
Zoologiya mütəxəssislərinin dediklərinə görə ölkəmizin cənub sularında “Şahmeyqu” deyilən uzun xərçəng, habelə Ənzəli bataqlıqlarının şirin sularında və ona bağlı çaylarda, eləcə də ölkə daxilində olan bəzi şirin sularsa “Şirin su xərçəngi” deyilən bir növ uzun xərçəng yaşayır ki, bədən quruluşuna görə meyquya (xırda dəniz xərçənglərinə) çox oxşarlıqları var. Zahiri quruluşuna görə “Şahmeyqu” və “Şirin su xərçəngi” ilə dəniz və çayların kənarında yaşayan, girdə və yastı bədən quruluşuna malik olan adi məşhur xərçənglər arasında böyük fərq vardır. Bunlar halaldır, yoxsa haram?
Şəriət hökmü bu kimi hallarda mövzunun xalq arasında təsdiqlənməsinə tabedir. Ona xərçəng deyilirsə, haramdır, amma əgər krevet (rubiyan, meyqu) adı ilə məşhurdursa halaldır. Bu mövzunu aydınlaşdırmaq üçün balıqçılara müraciət edin.
Namazın qəza olacağını bilə-bilə gecəni oyaq qalmaq
Bir kəs gecə oyaq qalmaq, mütaliə etmək və s. işlərə görə sübh namazının qəzaya gedəcəyini bilirsə və ya güclü ehtimal verirsə. Belə halda şəri baxımdan gecəni oyaq qalmaq və ya mütaliə etmək haqqı varmı?
Bu iş ehtiyatın əksinədir. Namaza etinasızlığa səbəb olarsa, haramdır.
Müamilə fikrindən dönməyin müqabilində pul ödəmək
Bir ticarət sahibi başqa bir ticarətçiyə təklif edir ki, filan məntəqədə pendir, buğda və ya qarğıdalı alverindən kənara çəkilsən, mən sənə filan məbləğdə pul verəcəyəm. Bunu belə izah etmək olar ki, əvvəllər dənli bitkilərdən və süd məhsullarından istifadə etmək illər boyu Zeydin öhdəsinə idi və belə müamilələrin mənfəətlərini o qazanırdı. İndi öz xəyalında ehtimal verilən bu kimi gəlirləri Əmrlə müamilə edir və mənfəətini Əmrə həvalə edir. Bu müamilə şəri baxımdan caizdirmi?
Onun həqiqətdə o pulu almaqla öz azad fəaliyyətindən kənara çəkildiyini nəzərə alsaq, maneəsi yoxdur.
Dərs mühitində üzü örtmək
Dərs mühitində üzü örtməyin olduqca çətin bir iş olduğunu nəzərə alsaq, bu iş vacibdirmi?
Üz və əllər hicabdan istisna olunmuşlar: onları örtmək vacib deyil.
Yaxınlığa razı olmazdan öncə mehriyyəni tələb etmək
Əgər qadın mehriyəni almayacağı təqdirdə itaət etməyə (yaxınlığa) razı olmursa, digər tərəfdən əri də mehriyəni ödəməyə qadir deyilsə və eyni halda : “Talaq verməyəcəyəm və ömrümün axırına qədər xərclik verəcəyəm” – deyirsə, məsələnin hökmü necədir?
1) Qadın yaxınlığa razı olmazdan öncə mehriyəni tələb etməyə haqqı var. Hətta ərinin mehriyəni ödəmək üçün imkanı olmasa belə . 2) Ərin mehriyəsi yoxdursa, xərcliyini verməlidir. 3) Bu şərait illərlə davam etsə, belə ki, qadının zərərə düşməsinə və ya şiddətli məşəqqətinə səbəb olsa, şəriət hakimi əri talaq verməyə məcbur edəcək: əgər talaq verməsə, şəriət hakimi özü talaq verəcək və mehriyənin yarısı, ödəmək imkanı əldə edənə kimi ərin öhdəsində qalacaqdır.
Qatilin qisas hökmündən bixəbərliyi
Qatil hökmü bilmədiyini və qəsdən adam öldürmənin cəzasının qisas olduğundan xəbərsiz olduğunu iddia etsə, bu iddia da məhkəmənin rəyinə görə həqiqətə yaxın sayılsa və doğru olması ehtimalı da mövcud olsa, qisas hökmünü tətbiq etməkdə təsiri olacaqmı?
Qisas hökmünü bilməməyin qisas hökmünü icra edib-etməməkdə heç bir təsiri yoxdur.
Heyvanın erkəklik vəziləri
Heyvanın erkəklik vəzilərini (xaya) yeməyin hökmü nədir?
Haramdır və ehtiyat vacib budur ki, uşaqlara da yedizdirilməsin.
Spirtin paklığı və nəcisliyi
Spirtin hökmünü paklıq və nəcasət baxımından bəyan edin.
Texniki-tibbi spirt pakdır. Lakin məst edici spirtli içkilər (paklıq baxımından) işkallıdır.
Üstü örtülü maşınla yol getmək
Gecənin əvvəlində Şəcərə və ya Cohfə məscidində ehram bağlayan və gecə ikən Məkkəyə daxil olan hacılar, üstü örtülü maşınla gedə bilərlərmi?
Caizdir və kəffarəsi yoxdur. Lakin soyuq və yağışlı gecələrdə olsa, bir qoyun kəffarə verməlidirlər.
Qayıtmaq üçün pul almaq
Əgər bir kişi öz arvadına talaq versə, lakin qadının varisləri o kişiyə: “Filan qədər pul al və talaq vermə”– desələr, ər arvadına dönə bilərmi?
Arvadına talaq vermiş kişi pul alıb dönə bilər. Əgər verdiyi talaq rici talaq deyilsə, yenidən əqd oxunmasına ehtiyac var.
Hərəmin ağaclarını kəsmək
Həzrət ustadın “Həcc əməlləri” kitabında “Hərəmin ağacını kəsmək” ehramın halında haram olan şeylər sırasında qeyd olunmamışdır. Bu məsələ ehramda haram olan şeylərdən deyilmi?
Bu məsələ ehramda haram olan şeylərə məxsus deyil; Hərəmin ağacını kəsmək hamıya haramdır.
Sinosit xəstəliyinə tutulanlar
Mənim sinosit (qarmalit) xəstəliyim var. Suyun mənim üçün zərəri var. Bir dəfə də cərrahiyyə əməliyyatı etmişəm, amma nəinki faydası olmayıb, üstəlik zərəri də olub. Hər vaxt dəstəmaz üçün su işlətsəm baş ağrım çoxalır. Bəzən burnumdan qan axır. Hələlik namazlarımı təyəmmümlə qılıram. Bu deyilənləri nəzərə alsaq təyəmmümlə namaz qılmalıyam, yoxsa dəstəmaz almalıyam? (Bəzilərinin fikrincə isti suyun zərəri yoxdur.)
İsti su ilə dəstəmaz almağın zərəri yoxdursa və onu hazırlamaq mümkündürsə, gərək dəstəmaz alasınız. Əks halda təyəmmüm edəsiniz. Bu iş çox uzun çəksə belə, nigaranlığa səbəb yoxdur.
Töhmətə görə yaxınlığa razı olmamaq
Qadının “Mənə böhtan atmışsan, əsassız ittihamlarla dostlarımın və yaxınlarımın yanında abrımı aparmışsan”- deyə, dəlil gətirərək, özünü rəsmi və şəri baxımdan ərinə haram etməyə, onu görəndə hicab geyinməyə, ümumi və xüsusi şəkildə təslim olmamağa haqqı varmı? Hərçənd əri dəfələrlə onun paklığına etiraf etmiş və könlünü ələ almaq istəmişdir.
Qadının bu bəhanələri gətirməklə təslim olmaqdan boyun qaçırmağa haqqı yoxdur. Əri ona böhtan atmışdırsa, şəriət hakiminin yanına getməli və onun cəzalandırılmasını istəməlidir. Yalnız qadının onu bağışladığı halı istisna etmək olar.
