مخارج و هزينه استخراج معدن و تصفيه آن (درصورتی‌که احتياج به تصفيه دارد) و همچنين اجاره‌ای را كه جهت معدن می‌پردازد از آن كم می‌شود و باقيمانده خمس دارد، ولى مخارج سال از درآمد معدن كسر نمی‌شود.
عُشریّه دراویش، ریشه اسلامى ندارد و عشریّه در اسلام فقط مربوط به زکات غلات چهارگانه است به‌شرط این‌که با آب باران و قنات و مانند آن آبیارى شود.
شأنیت حاصل از مال حرام شأنیت محسوب نمی شود.
در مواردي که تهيه سیسمونی معمول و موردنیاز است (مثلاً زمانی که زن باردار شده يا تهيه آن جز به‌صورت تدريجي ميسر نيست) خمس ندارد، در غير اين صورت خمس آن واجب است ولي چنانچه براي پرداخت خمس در زحمت باشيد مجاز هستيد خمس آن را به ذمه بگيريد و هر زمان توانستيد بپردازيد.
اجاره‌کننده باید پس از کسر مخارج خمس معدن را بپردازد و اگر سال بر آن بگذرد خمس دیگری باید بدهد اما اگر دادن دو خمس سنگین باشد مایکی از آندورا به او می‌بخشیم.
عدم نیاز و جایگزین شدن سبب تعلق خمس به آن می شود.
هرگاه براى استخراج گنج، مخارجى كرده، مقدار آن را كم می‌کند و خمس بقيّه را می‌دهد.
گچ و آهك و گل سرخ و مانند آن اگر به آن‌ها معدن گفته شود بايد خمس آن را بدهد، همچنين انواع سنگ‌ها.
اگرچند نفر چيزى را از معدن استخراج كنند بايد بعد از كم كردن مخارج، خمس آن را بدهند، خواه كم باشد يا زياد بنا بر احتياط واجب.
واجب است خمس چيزى را كه از معادن طلا، نقره، سرب، آهن، مس، زغال‌سنگ، نفت، گوگرد، فيروزه، نمك و معدن‌های ديگر و انواع فلزات به دست مىآورند بدهند و احتياط واجب آن است كه نصاب معيّنى در آن نيست، يعنى آنچه را از معدن استخراج مىكنند كم باشد یا زياد خمس دارد.
اگر دو يا چند نفر گنجى پيدا كنند همه در آن شریک‌اند و طبق قراردادى كه دارند عمل مىكنند و سهم هر يك به حدّ نصاب برسد خمس دارد.
اگر حكومت اسلامى معدنى را استخراج كند خمس به آن تعلّق نمی‌گیرد.
