جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 2011ـ عاريه دادن چيز غصبى و چيزى که مال انسان است ولى منفعت آن به ديگرى واگذار شده صحيح نيست، مگر اينکه صاحب حق راضى شود و اجازه دهد.

مسأله 2012ـ چيزى را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده، مى توان عاريه داد، به شرط اين که حقّ واگذارى به ديگرى داشته باشد.

مسأله 2013ـ ديوانه و بچّه نابالغ نمى توانند مال خود را عاريه دهند امّا اگر ولى اجازه دهد و اين کار به نفع آنها باشد مانعى ندارد.

مسأله 2014ـ هرگاه چيزى را که به عاريت گرفته تلف شود ضامن نيست، مگر اين که در حفظ آن کوتاهى کرده باشد. همچنين اگر عاريه دهنده شرط ضمان کرده باشد، يا چيزى را که عاريه کرده طلا و نقره يا زينت آلات ساخته شده از آنها باشد، در اين دو صورت نيز اگر تلف شود بايد عوض آن را بدهد.

مسأله 2015ـ هرگاه عاريه دهنده بميرد بايد چيزى را که عاريه شده به ورثه او بدهند و اگر عاريه دهنده ديوانه شود بايد آن را به ولىّ او داد.

مسأله 2016ـ کسى که چيزى را عاريه داده هر وقت بخواهد مى تواند آن را پس بگيرد، عاريه گيرنده نيز مى تواند آن را پس دهد.

مسأله 2017ـ جايز نيست چيزى که فايده حلال و حرام هر دو دارد به قصد فايده حرام عاريه بدهند.

مسأله 2018ـ عاريه دادن گوسفند براى استفاده از شير و پشم آن و عاريه دادن حيوانات ديگر براى منافع مشروع آنها صحيح است.

مسأله 2019ـ هرگاه ظرف نجسى را براى استعمال خوردن و آشاميدن عاريه دهد، احتياط واجب آن است که نجس بودن آن را به کسى که عاريه مى دهد بگويد، همچنين اگر لباسى را براى نماز عاريه دهد.

مسأله 2020ـ هرگاه چيزى را که عاريه کرده با اجازه صاحب آن به ديگرى عاريه دهد، چنانچه عاريه کننده اوّل بميرد يا ديوانه شود و صاحب اصلى زنده باشد عاريه دوم باطل نمى شود.

مسأله 2021ـ هرگاه بعداً معلوم شود چيزى را که عاريه کرده غصبى است بايد آن را به صاحبش برساند و اگر صاحبش را نمى شناسد مطابق دستور مجهول المالک عمل کند و در هر حال نمى تواند آن را به عاريه دهنده بازگرداند.

مسأله 2022ـ اگر مال غصبى را با اطّلاع از غصب بودن عاريه کند و در دست او از بين برود، مالک مى تواند عوض مال را از او بگيرد و اگر به او دسترسى پيدا نکند از کسى که مال را غصب کرده مطالبه کند و همچنين عوض استفاده هايى را که عاريه کننده برده بايد بدهد و در صورتى که نمى دانسته است آن مال غصبى است اگر مالک خسارت مال يا منافع آن را بگيرد او مى تواند آنچه را به مالک داده از عاريه دهنده غاصب بگيرد، البته اين در صورتى است که عاريه دهنده شرط ضمان نکرده باشد و چيز عاريت شده از جنس طلا و نقره نباشد.