جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 2009ـ هرگاه انسان مال خود را در اختيار ديگرى بگذارد که از آن استفاده کند، و چيزى هم از او نگيرد، آن را «عاريه» گويند.

مسأله 2010ـ «عاريه» را به دو صورت مى توان انجام داد نخست اين که براى آن صيغه فارسى يا عربى بخواند، مثلاً بگويد: «من اين مال را به تو عاريه مى دهم» و او هم قبول کند; ديگر اين که بدون خواندن صيغه، مال مورد نظر را به قصد عاريه در اختيار ديگرى بگذارد، او هم به آن قصد بگيرد.

مسأله 2011ـ عاريه دادن چيز غصبى و چيزى که مال انسان است ولى منفعت آن به ديگرى واگذار شده صحيح نيست، مگر اينکه صاحب حق راضى شود و اجازه دهد.

مسأله 2012ـ چيزى را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده، مى توان عاريه داد، به شرط اين که حقّ واگذارى به ديگرى داشته باشد.

مسأله 2013ـ ديوانه و بچّه نابالغ نمى توانند مال خود را عاريه دهند امّا اگر ولى اجازه دهد و اين کار به نفع آنها باشد مانعى ندارد.

مسأله 2014ـ هرگاه چيزى را که به عاريت گرفته تلف شود ضامن نيست، مگر اين که در حفظ آن کوتاهى کرده باشد. همچنين اگر عاريه دهنده شرط ضمان کرده باشد، يا چيزى را که عاريه کرده طلا و نقره يا زينت آلات ساخته شده از آنها باشد، در اين دو صورت نيز اگر تلف شود بايد عوض آن را بدهد.

مسأله 2015ـ هرگاه عاريه دهنده بميرد بايد چيزى را که عاريه شده به ورثه او بدهند و اگر عاريه دهنده ديوانه شود بايد آن را به ولىّ او داد.

مسأله 2016ـ کسى که چيزى را عاريه داده هر وقت بخواهد مى تواند آن را پس بگيرد، عاريه گيرنده نيز مى تواند آن را پس دهد.

مسأله 2017ـ جايز نيست چيزى که فايده حلال و حرام هر دو دارد به قصد فايده حرام عاريه بدهند.

مسأله 2018ـ عاريه دادن گوسفند براى استفاده از شير و پشم آن و عاريه دادن حيوانات ديگر براى منافع مشروع آنها صحيح است.

مسأله 2019ـ هرگاه ظرف نجسى را براى استعمال خوردن و آشاميدن عاريه دهد، احتياط واجب آن است که نجس بودن آن را به کسى که عاريه مى دهد بگويد، همچنين اگر لباسى را براى نماز عاريه دهد.

مسأله 2020ـ هرگاه چيزى را که عاريه کرده با اجازه صاحب آن به ديگرى عاريه دهد، چنانچه عاريه کننده اوّل بميرد يا ديوانه شود و صاحب اصلى زنده باشد عاريه دوم باطل نمى شود.