حکم انجام کارهای حرام غیر مبطل در حال روزه
چنانچه فرد روزهدار غیبت نماید یا دروغ بگوید، حکم روزهی او چیست؟
این کار هرچند روزه را باطل نمیکند اما حرام است و از ثواب و اثر روزه کم میکند.
ضمان خسارات انجام کاری خلاف قانون برای محافظت از مزرعه
شخصى براى حفاظت از مزرعهاش در قبال حيوانات وحشى، دورتادور آن را سیمخاردار مىكشد و از برقکاری مىخواهد كه سيمى را از شبكه برق سرتاسری به سیمخاردار مزبور وصل كند، كه با كليدى سيم مزبور متّصل به برق شود و در مزرعهاى پايينتر كشاورزى مشغول آبيارى بوده كه ناگهان متوجّه قطع جريان آب مىشود. او براى پيدا كردن علّت قطع آب بهطرف سرچشمه به راه مىافتد و چون مىبايست از مزرعه شخص اوّل بگذرد، پايش به سیمخاردار برخورد مىكند و در اثر برقگرفتگی مىميرد. صاحب مزرعه در دادگاه اعلام مىدارد كه من به صاحبان مزارع اطراف و ازجمله كشاورز مزبور، هشدار داده بودم كه شبهنگام سیمخاردار دور مزرعه برقدار است. از طرف ديگر شبكه برق منطقهاى اعلان مىكند كه برق برقكشى مزرعه خلاف قانون و بدون اجازه ما بوده است. لطفاً بفرماييد چه كسى ضامن خون كشاورز متوفی است؟
درصورتیکه اتّصال سیمخاردار مزرعه به برق برخلاف قانون و عرف محل و در مسير عبور و مرور همسايگان بوده، صاحب مزرعه ضامن است.
ضمان آور نبودن عدم عمل به تعهد انجام عبادت تبرعی
فرمودهاید عمل به تعهد مشارکت در ختم قرآن واجب نیست، حال سؤال این است که اگر شخصی به پسر بزرگ میت بگوید که من تبرعا بخشی از نماز قضای پدرتان را میخوانم در این صورت نیز عمل به این تعهد لازم نیست هرچند تخلف از عهد در این صورت موجب ضمان پسر بزرگ میت گردد؟
با توجه به آنچه بیا فرمودهاید عمل به اینگونه تعهد واجب نیست.
ضمان آور بودن انجام موجبات آسیب به جنین
اگر زن باردار بهقصد سقط کارهایی انجام دهد ولی منجر به سقط نشده و باعث نقصان و معلولیت شود در این صورت آیا مادر ضامن دیه جنین است اگر فرد دیگری با تجویز دارو به این امر کمک کند در ضامن بودن دیه سهیم است؟
درصورتیکه نقص و ضرر مستند به چنین کارهایی بوده هرکسی در این کار سهیم بوده ضامن دیه میباشد.
ضمان در انجام کاری که موجب اضرار به دیگران گردد
اگر كسى باعرضه انبوه كالا، با بدنمايى آن، يا هر ترفند ديگرى سبب كاهش بهاى آن گردد آيا ضامن است؟
هر كس در مورد كالاى خود مىتواند هر تصميمى بگيرد؛ ولى اگر كارهايى كند كه در عرف مصداق اضرار به ديگران محسوب شود جايز نيست و در بعضى از موارد ضامن نيز خواهد بود.
حکم انجام معامله تجاری برای مدت معین و شرایط توافقی
دو شخص حقیقى یا حقوقى با سرمایههای مختلف، مثلاً ده به یک، میخواهند براى مدّت معیّن و با شرایط زیر معاملات تجارى انجام دهند:1ـ سود احتمالى حاصل از معامله پس از انقضاى مدّت تنصیف شود.2ـ کار با سرمایه و نیز ضرر احتمالى را صاحب سرمایه کمتر متقبّل شود.چنین تجارتى چه حکمیدارد؟
شرکت مزبور اشکالى ندارد.
انجام موضوع وکالت توسط خود موکل
اگر موکل حق عزل وکیل را طی عقد لازمی ظرف یک سال از خود سلب کند آیا در این فاصله زمانی میتواند خود موضوع وکالت را انجام دهد که موجب انعزال وکیل گردد؟
دادن حق وکالت به کسی به هر صورت که باشد مانع از کار موکل نمیشود مگر اینکه تعهد ضمنی مطابق عرف محل کرده باشد که راسا اقدام نکند.
محجوریت کسی که کارهای غیرعاقلانه انجام میدهد
شخصى است کارهاى غیرعاقلانه انجام میدهد مثلاً پولهای خود را در اختیار افراد قمارباز قرار میدهد و فقط به گرفتن چک بیمحل از قمارباز اکتفا میکند یا با اینکه زن و بچه او به خانه احتیاج دارند خانه را به دیگرى واگذار میکند آیا میتوان او را از این دخل و تصرفات بازداشت و یا فرزندان او میتوانند از کارهای او به محاکم قضایى شکایت کنند و یا حاکم شرع و نماینده ولیفقیه خود با نبود شاکى میتواند رأساً علیه آن فرد اقدام نماید؟
در فرض سؤال چنین کسى سفیه است و حقّ دخالت مستقیم در اموالش را ندارد و فرزندان وی حقّ شکایت به محاکم قضایی را دارند و نیز حاکم شرع و کسانى که از طرف او براى اینگونه کارها مأذون هستند در مواردى مانند مورد فوق میتوانند مستقیماً بدون وجود شاکی دخالت کنند و اقدامات لازم را به عملآورند.
رابطه حبوه و انجام قضای واجبات پدر
برخى تصوّر میکنند که فلسفه حبوه براى پسر بزرگتر این است که او قضاى نمازها و روزههای پدر را باید انجام بدهد و درواقع حبوه عوض و اجرت عبادتهای مذکور است، آیا این سخن صحیح است؟ اگر صحیح باشد، درصورتیکه پدر عبادت قضا شدهای نداشته باشد، آیا حبوه باید در بین تمام ورثه تقسیم شود؟
مسئله حبوه ارتباط صددرصد با مسئله قضاى نماز و روزه ندارد، هرکدام حکم جداگانهای است.