جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که شخص خسارت‌دیده بتواند جلو پیشرفت خسارت را بگیرد و عمداً این کار را نکند، پیشرفت خسارت مستند به خود اوست و آن شخص که ایجاد خسارت کرده در مقابل پیشرفت ضامن نیست.

اگر مالى را از فروشنده بگيرد تا آن را درست ببيند و اگر پسنديد بخرد، اگر آن مال تلف شود در صورت کوتاهی عوض آن را به صاحبش بدهد و اما اگر کوتاهی نکرده، ضامن نمی‌باشد.

چنانچه نفربر را براى شستشو می‌برده و همه می‌دانسته‌اند و بعضى به میل خود سوار آن شده‌اند یا باقی‌مانده‌اند، راننده ضامن نیست و همچنین اگر ماندن آن‌ها روى نفربر موجب نجات آن‌ها می‌شده و آن‌ها عجله کرده‌اند و خود را به آب پرتاب کرده‌اند، باز راننده ضامن نیست. ادّعاى راننده مبنى بر این‌که مافوق دستور داده، درحالی‌که طرف منکر باشد هیچ فایده‌ای ندارد حتّى اگر منکر هم نباشد باز مسؤولیت او را از بین نمی‌برد.

راننده اگر عاقل و بالغ بوده مسئول خسارت است و فرد دیگر که او را تشویق کرده گناه کرده و مستحق تعزیر است.‌

درصورتی‌که تمام آن‌ها نابالغ، یا تمام آن‌ها بالغ باشند، کودکى که ظرف مشتعل را پرتاب کرده و سبب سوختن دیگرى شده، ضامن است.

اگر راهى براى جلوگیرى جز این راه نباشد و به صاحبان مرغ اعلان کند مانعى ندارد و ضامن نیست.

اگر دو طرف پیشنهاد کارشناس کرده‌اند خرج کارشناسى بر عهده هر دو می‌باشد و نسبت به خسارت، اگر خانه صاحب ناودان قبلاً ساخته‌شده و مطابق عرف و عادت بوده، خسارتى بر عهده او نیست.

چنانچه قراردادى داشته‌اند یا رسم در محل چنان بوده که به همراه گوسفندان افرادى فرستاده می‌شدند که از عهده جلوگیرى از خطر گرگ برآیند، تاوان بر ذمّه هرکسى است که خلاف قرارداد یا رسم محل عمل کند.

البتّه وسایل فساد را می‌توان نابود کرد و سبب ضمان نمی‌شود. ولى افراد مجاز نیستند خودسرانه این کار را انجام دهند; چون سبب هرج‌ومرج می‌شود. بلکه باید طبق برنامه و ضوابط و زیر نظر حاکم شرع و مسؤولین ذی‌ربط، انجام شود.

اگر نجات‌غریق مسئولیت مراقبت را پذیرفته و محل مسئولیت او در جاى خطرناکى است و مردم با اعتماد به او، وارد استخر یا دریا می‌شوند اگر کوتاهى کند مسئول است.

هرکس بشکند ضامن است مگر ضایعاتى که اجتناب‌ناپذیر است.

کسی که شرب خمر کرده اعمالى که در حال مستى انجام می‌دهد در برابر آن مسئول است.