شک در عدد سنگهای رمی شده بعد از قربانی یا تقصیر
اگر کسی بعد از قربانی یا تقصیر در عدد سنگهایی که زده شک کند، وظیفهاش چیست؟
اگر بعد از قربانى كردن، يا تراشيدن يا كوتاه كردن سر، در تعداد سنگها شك كند، اعتنا نمىكند.
اگر بعد از قربانى كردن، يا تراشيدن يا كوتاه كردن سر، در تعداد سنگها شك كند، اعتنا نمىكند.
چنانچه پس از بازگشت از منى به مکه متوجّه شد كه رمى جمره را بجا نياورده، بايد به منى بازگردد و آن را بجا آورد؛ ولى اگر روز سيزدهم بگذرد، بايد آن را در سال آينده در همان ايّام قضا كند و اگر نمىتواند، كسى را نايب بگيرد كه براى او قضا كند.
چهارمين واجب از واجبات حج، رمى «جمره عقبه» در روز عيد قربان است؛ و منظور از آن، انداختن هفت عدد سنگ كوچك به محلی است كه در آخر منى در طرف مکه واقعشده و آن را «جمره عقبه» مىنامند.
اگر كسى از روى عمد رمى جمره را ترك كند گناه كرده، ولى حج او باطل نمىشود و بايد به منى بازگردد و آن را بجا آورد؛ ولى اگر روز سيزدهم بگذرد، بايد آن را در سال آينده در همان ايّام قضا كند و اگر نمىتواند، كسى را نايب بگيرد كه براى او قضا كند.
رمى جمره را مىتوان پياده يا سواره انجام داد و با دست راست يا چپ تفاوت نمىكند. در پرتاب كردن آن نيز طرز خاصی واجب نيست. وضو داشتن نيز شرط آن نمىباشد؛ هرچند بهتر است پياده و با وضو باشد و در آن حال دعا و ثناى پروردگار بگويد و با دست راست رمى كند.
احتياط واجب آن است كه در رمى جمره «موالات» را رعايت كند؛ يعنى سنگها را پیدرپی و بافاصله كمى به جمره بزند، ولى اگر چهار سنگ پشت سر هم زده باشد و بقيّه را از روى فراموشى يا عدم اطّلاع ترك نمايد مانعى ندارد كه بقيّه را بعداً بزند؛ هرچند موالات بههمخورده باشد.
در رمى جمره چند چيز واجب است: 1. نيّت و قصد قربت؛ كافى است در دل قصد داشته باشد كه براى اطاعت فرمان خدا و انجام مناسك حج، هفت سنگ كوچك به جمره مىاندازد و به زبان آوردن لازم نيست.2. تعداد سنگها بايد هفت عدد باشد؛ البتّه نه زياد بزرگ و نه زياد كوچك؛ بلكه كافى است هرکدام بهاندازه يك سرانگشت باشد. حاجى مىتواند براى تهيه سنگریزه رمى سنگهای بزرگتر را خرد كند. 3. سنگها را يكى بعد از ديگرى پرتاب كند؛ اگر دو عدد يا بيشتر را باهم بزند كافى نيست و يكى حساب مىشود.4. اصابت سنگها به ستون و ديوار جمره لازم نيست، بلكه كافى است در حوضچه اطراف ستون بيفتد. بنابراين، اگر به ستون و ديوار اصابت كند و به خارج از حوضچه پرتاب شود كافى نيست و ظن به عدد سنگها اعتبار ندارد، بلكه يقين لازم است. 5. بايد سنگها را پرتاب كند، نه اینکه روى جمره بگذرد و اگر به كمك شخص، يا چيز ديگرى به جمره برسد كافى نيست. (مثلاً اگر سنگى را كه او پرتاب كرده درراه به كمك سنگى كه شخص ديگرى زده به جمره بخورد كافى نيست).6. وقت زدن سنگها مابين طلوعِ آفتابِ روزِ عيد و غروب آفتاب است (ولى براى «زنان» و «پيرمردان» و كسانى كه از ازدحام روز عيد ترسان هستند، جايز است شب عيد رمى كنند) و اگر فراموش كرد مىتواند تا روز سيزدهم بجا آورد و اگر تا آن روز به يادش نيامد، در صورت امكان بايد خودش در سال بعد در همان موقع به منى برود و قضا كند و اگر نمىتواند نايب بگيرد.
به فتواي ما مهم افتادن سنگها در محل رمي جمرات است نه اصابت به ستون و با توجّه به اینکه سنگ به هرکجا اصابت کند نهايتاً به محل رمي مي¬افتد اشکالي ندارد. چون در پايين ديوار، حوضچه¬اي با شيب تند ساخته¬اند و سنگها به يک محل مي¬ريزد و در روايات هم آمده که اگر سنگ به محل ديگري اصابت کند و بعد منحرف شود و به محل رمي بيافتد کافي است.
لازم است سنگ را با دست پرتاب كند و با وسيله ديگرى (مانند تير كمان يا قلابسنگ) کفایت نمیکند.
اگر چند سنگ را باهم بيندازد همه آنها یک سنگ حساب مىشود؛ چه همه به محل اصابت كند، يا يكى از آنها.
سنگريزهها چهار شرط دارد: اوّل: «سنگ» باشد؛ نه كلوخ و گِل، يا چيز ديگر. دوم: آنها را از «حرم» جمع كند؛ و بهتر آن است كه همان شب عيد، كه در مشعرالحرام است، سنگها را ازآنجا جمعآورى كند. جمعآوری از «منى» و «مکه» نيز مانعى ندارد، ولى از عرفات كافى نيست؛ چون خارج از حرم است.سوم: سنگريزهها «بكر» باشد؛ يعنى قبلاً خودش يا ديگرى از آنها براى رمى جمرات (هرچند در سالهای قبل) استفاده نكرده باشد. بنابراين، از سنگهایی كه دور جمره افتاده و از آن استفاده كردهاند، نمىتوان استفاده كرد؛ ولى اگر در غير انجام سنگهایی ببيند و شك كند كه آيا از آنها استفادهشده، يا نه؟ مىتواند از آنها در رمى استفاده كند. ضمناً بايد توجّه داشت تعداد سنگريزههاى موردنیاز او براى سه روز 49 عدد مىباشد (و اگر ناچار باشد روز سيزدهم را بماند هفتاد سنگ لازم است) كه بهتر است شب عيد آنها را از مشعر جمع كرده و در كيسهاى با خود بياورد و چون ممكن است بعضى از آنها به جمره اصابت نكند، سزاوار است تعداد بيشترى جمعآورى كند.چهارم: سنگها «مباح» باشد؛ بنابراين با سنگ غصبى، يا آنچه كه شخص ديگرى براى خودش جمع كرده (بدون رضايت او) نمىتوان رمى كرد.
چنانچه بتوانند در روز رمى كنند، بايد در روز رمى نمايند، در غير اين صورت در شب جايز است.