موارد رباي بدون اشکال
در چه مواردی ربا حرام نیست؟
1- ربا گرفتن مسلمانان از كفّارى كه در پناه اسلام نيستند.2- ربا گرفتن پدر و فرزند از يكديگر.3- ربا گرفتن زن و شوهر از يكديگر.
1- ربا گرفتن مسلمانان از كفّارى كه در پناه اسلام نيستند.2- ربا گرفتن پدر و فرزند از يكديگر.3- ربا گرفتن زن و شوهر از يكديگر.
جو و گندم در ربا يك جنس حساب مىشود، بنابراين نمىتوان ده كيلو گندم را با دوازده کیلو جو يا بالعكس معامله كرد، حتّى اگر ده كيلو جو بخرد كه در مقابل آن هنگام خرمن ده كيلو گندم بدهد آن نيز حرام است، زيرا جو را نقد گرفته و بعد از مدّتى گندم را مىدهد و اين مانند آن است كه زيادى گرفته باشد
معامله جنسهای مختلفى كه از يك ريشه گرفتهشده است با تفاوت اشكال دارد، مثلاینکه ده كيلو روغن را به بيست كيلو پنير بفروشند، يا به پنجاه كيلو شير، يا پانزده كيلو كره.
در فرض سؤال، قرار دادن خیار فسخ فضولى، منوط به اذن بایع است; ولى اگر بایع اجازه نداد مشترى حق فسخ دارد.
خریدوفروش چيزهايى كه از يك جنس نيست به هر صورت كه باشد مانعى ندارد، مثل اينكه ده كيلو برنج را به بيست كيلو گندم بفروشند.
نگونه خیار شرط صحیح نیست. ولى اگر در وقت بیع مغبون بوده، میتواند از خیار غبن استفاده کند.
در معامله یک نوع جنس در بعضی موارد جنسهایی كه در بعضى از شهرها با وزن يا پيمانه فروخته مىشود ولی در بعضى از شهرها با شماره (مانند تخممرغ كه امروز در بعضى از مناطق با وزن و در بعضى با شماره مىفروشند) هرگاه در شهرى كه با وزن يا پيمانه مىفروشند زيادتر بگيرند ربا و حرام است و در شهر ديگر اشكال ندارد.
این شرط اشکالی ندارد و جنبه شرط خیار دارد و اگر قید دیگری به آن بزنند آن قید نیز قابلقبول است.
ظاهر این است که مشتری مادامالعمر نمیتواند آن را بفروشد ولی ورثه حق فروش دارند.
در معامله یک نوع جنس چنانچه جنسهایی را كه با وزن و پيمانه نمیفروشند بلكه با عدد و متر مىفروشند مانند تخممرغ و پارچه و بسيارى از ظروف و يا با مشاهده مىفروشند مانند بسيارى از حيوانات، اگر تعداد كمتر را به تعداد بيشتر بفروشند اشكال ندارد.