جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

Əgər şəriət baxımından bu torpaqlar vəqfin hərimidirsə, icarə edən şəxsin onları abad etməyə haqqı olmamışdır və malikinə də çevrilməyəcəkdir. Torpağın icarə müddəti sona çatana qədər, icarə edən şəxsin ondan istifadə etməyə haqqı var və onun icarə haqqını ödəməlidir. Mütəvəllinin də bunu ondan almağa haqqı yoxdur. Lakin icarə müddəti bitəndən sonra icarə edən şəxs üçün heç bir haqq qalmır.

Əgər vəqf edilmiş su və torpaq sahəsini icarə etmişsə və xas bir şərt də qoymamışdırsa, özü istədiyi kimi ondan istifadə edə bilər.

Qəti qaydalara və məşhur - الوقوف على حسب ما یوقفها اهلها – hədisinə əsasən vəqf olun şeydən əldə olunan gəliri vəqfnamədə qeyd olunanlara əsasən sərf etmək lazımdır. Yalnız bir və ya bir neçəsinə əməl etmək mümkün olmayan bəndləri istisna etmək olar, məsələn, mis qab-qacaq indiki əsrdə digər qab-qacaqla əvəz olunacaqdır.

Vəqfin digər şərtləri də olsa səhihdir.

Vəqf olunmuş şeyin eynini (özünü) satmaq caiz deyil. Əgər əkinçilik üçün yararsız olsa və tikinti üçün istifadəyə yararlı olsa, onu tikinti üçün icarə vermək olar. Ondan heç bir şəkildə istifadə etmək mümkün olmasa, onu satıb əhsənə (daha yaxşı məqsədə) çevirməkdən başqa çıxış yolu qalmasa, bu hal istisnadır.

Mümkün olan qədər məscidin imam camaatı oradan istifadə etməlidir. Əgər mümkün olmasa icarə versinlər və icarədən əldə olunan vəsaiti məscidin imamına xərcləsinlər. Məscidin imamının buna ehtiyacı olmasa, məscidin digər ehtiyaclarına sərf olunsun

Caiz deyil. Yalnız bu halda olar ki, bu avadanlığın ümumi şəkildə vəqf olunması məlum olsun.

Əgər hal-hazırda istifadəyə yararlı deyilsə, onları oxşar qab-qacaqla dəyişmək olar. Məscidin qab-qacağa ehtiyacı yoxdursa, onun digər xərcləri üçün istifadə olunsun.

Vəqf olunmuş xalçaları satmaq olmaz. Amma istifadəyə yararsız olarsa, eybi yoxdur.

Hal-hazırda istifadəyə yararsızdırlarsa və ya onların aradan getməsinə səbəb olursa, onları oxşarla dəyişdirmək caizdir.

Bəli, müxtəlifdir. Mülkiyyətə keçirilən hallarda iş daha asandır və məscidin məsləhətinə əsasən onları dəyişmək mümkündür. Amma vəqf istifadəyə yararsız hala düşməyincə onu dəyişmək caiz deyil.

Ehtiyat vacib budur ki, onlarla vəqf kimi rəftar edək.