مالکیت عضو قطع‌شده در حد یا قصاص
عضوى که در حدود یا قصاص قطع می‌شود، در اختیار چه کسى قرار می‌گیرد؟
متعلّق به صاحب آن عضو است.
مالکیت اموالی که از طرف زوج در ضمن عقد به‌عنوان جهیزیه داده‌شده
در بعضى از مناطق طبق عرف محل، در حین عقد زوجه قید می‌گردد که اجناسى به‌عنوان جهیزیه از سوى زوج تهیه و تحویل خانواده زوجه گردد و پس از تحویل به‌عنوان مال پدرى صورت‌جلسه و همراه زوجه به خانه شوهر فرستاده می‌شود، بعداً در مالکیت آن اختلاف می‌شود، با توجّه به این‌که از نیت زوج در حین تهیه و تحویل اجناس اطّلاعى نیست، اجناس متعلّق به کیست؟
در فرض مسئله مالک تمام آنها زوجه است.
مالکیت جنین آزمایشگاهی
آیا پدر و مادر نسبت به جنین های آزمایشگاهی که از نطفه آنها لقاح شده و منجمد شده اند مالکیت دارند؟
مالکیت نسبت به آن مشکل است ولی حق اولویت باقی است.
مالکیت درختی که فقط در زمین دیگری کاشته شده
اگر کسی درختی داخل زمین کسی بکارد با اجازه صاحب زمین ولی دیگر نگهداری از درخت نکند صاحب زمین از درخت ها مراقبت کند الان درختها میوه میدهند و الان چه کسی صاحب آن درختها است؟
صاحب درخت شخص اول است و احتیاط آن است که حق الزحمه شخص دوم طبق عرف و عادت پرداخت شود.
مالکیت کندوی زنبور وحشی در مال شخصی ولی خارج از ملک
ما چند عدد بلوک ساختماني که متعلق به خودمان بود را در کوچه جلوي درمان گذاشتيم، همسايه ما بعد مدتي درون اين بلوکها عسلي ديده بود و آن راکنده بود بدون اجازه ما و ما هم از وجود عسل بي اطلاع بوديم حکم اين عسل براي همسايه چيست؟بايد برگرداند يا نه؟
عسل متعلق به صاحب بلوک است.
حق التالف و مالکیت معنوی در آثار مشترک
حق التالف و مالکیت معنوی در آثار مشترکی مانند خاطره نویسی که کار مشترک نویسنده و راوی خاطره است چگونه است؟
باید با نظر کارشناسان مقدار زحمت هر کدام روشن شود تا حق الزحمه آنها به نسبت معلوم گردد.
مالکیت منافع حاصله از مال رشوه
منافع حاصله از مال رشوه که نتیجه عمل مُرتَشى است، متعلّق به چه کسى است؟
منافع مذکور متعلّق به مالک اصلى یعنى صاحب پول است.
احیاء موات به‌صورت تسطیح و قطعه‌بندی
زمین مواتى را یک نفر قبل از انقلاب براى آن اسنادى از اداره ثبت‌اسناد گرفته است بعد از انقلاب آن شخص به خارج فرار کرده اموالش مصادره شده آن زمین‌ها را سازمان زمین شهرى تصاحب کرده و چند قطعه آن را به مسجد اختصاص داده است که فعلاً در آن مسجدى بناشده است، بفرمایید مجرّد تسطیح و قطعه‌بندی زمین موات موجب ملکیت می‌شود و حکم تحجیر را دارد یا خیر؟
این کار موجب احیای زمین برای خانه‌سازی است و موجب مالکیت است.
حکم مالکیت جوایز کارت قرعه کشی محصولات غذایی
پسرم چند عدد از كارت هاى قرعه كشى يكى از محصولات غذايى را به همراه خواهرخانم خود، بدون اطلاع ما به نام دختر كوچكم كه هفت سال دارد پر مىكند و در جريان قرعه كشى از هشت جايزه ويژه، دخترم برنده ماشين پرايد مىشود. پسر بنده پس از اطّلاع از برنده شدن خواهرش موضوع را به بنده اعلام كرده، كه من موضوع را جدى نگرفتم. او از اين بىاعتنايى بنده سوء استفاده نموده و قسمت دوم كارت را كه نزد وى بوده است به كارخانه آن محصول غذايى فرستاده و منتظر رسيدن ماشين مىماند. ولى از آنجا كه كارخانه ماشين را به صاحب كارت برنده مىدهد، تلاش وى براى گرفتن ماشين بىنتيجه مىماند. بدين جهت كارخانه به ما تلفن مىكند و خبر از برنده شدن دخترم مىدهد. به همراه دخترم به مشهد مقدس رفتيم و ماشين خريدارى شده كارخانه را كه به نام فرزندم سند شده بود تحويل گرفتيم اكنون پسرم و خواهر و پدرخانم ايشان مدعى اشتراك در ماشين مذكور هستند، ولى بنده زير اين بار نرفتم اما اين فكر كه شايد براى آنان نيز از نظر شرعى حقى باشد بنده را آزار مىدهد. نظر حضرتعالى چيست؟
جايزه متعلّق به كسى است كه كارت قرعه كشى به نام او بوده است. واگر اشخاص ديگر در اين زمينه متحمّل مخارج و زحماتى شده و قصد مجّانى نداشته اند بايد مخارج و اجرة المثل زحمات آنها را پرداخت كرد.
قرض گرفتن کارت اعتباری و مساله مالکیت جایزه احتمالی
شخصی از یک نفر برای خرید کردن به جای پول نقد یکی از کارت های اعتباری او را قرض می گیرد موقع خرید با کارت های اعتباری، گاهاً جایزه ای تعلق می گیرد که در فیش خرید می نویسند مثلا بیست هزار تومان برنده شده اید، حال سوال این است که با توجه به این که قرض گیرنده خرید کرده و اگر صاحب کارت خرید می کرد معلوم نبود برنده جایزه شود و به خرید این شخص جایزه تعلق گرفته، آیا این جایزه متعلق به صاحب کارت است یا قرض گیرنده ی کارت؟
احتیاط آن است که با هم مصالحه کنند.
مالکیت گنج در حکومت اسلامی
آیا گنج یافته شده در حکومت اسلامی باید به دولت تحویل داده شود؟
البتّه به‌عنوان اوّلى گنج‌ها با شرایطى متعلّق به صاحبان زمین و در اراضی مباح، متعلق به یابنده آن است; ولى هرگاه حکومت اسلامى به خاطر مصالحى که در عناوین ثانویه می‌گنجد لازم ببیند که گنج در اختیار بیت‌المال اسلام قرار گیرد، باید مطابق آن عمل شود.
