مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

آرى! اعتكاف او هم باطل مى شود.

هرگاه انسان، اعتكاف خود را به سبب ارتكاب يكى از مبطلات اعتكاف باطل كند چنانچه آن اعتكاف واجب معيّن بود (و وقت آن گذشته) بايد قضاى آن را بجا آورد، و اگر واجب غير معيّن بوده، بايد آن را دوباره انجام دهد، مگر اينكه به هنگام نيّت اعتكاف يا اجراى صيغه نذر شرط رجوع كرده باشد، كه در اين صورت نيازى به قضا يا اعاده آن نيست. و اگر اعتكافش واجب نبوده، ولى در روز سوم آن را باطل كرده، در اينجا نيز بايد قضاى آن را بجا آورد، امّا اگر در روز اوّل و دوم (قبل از تكميل دو روز) بوده، وظيفه اى ندارد.

اگر جاهل به موضوع باشد، اعتكاف او صحيح است; ولى اگر غصب بودن را مى دانسته و حكم اعتكاف را نمى دانسته، اعتكاف او صحيح نيست. و توبه در اينجا مشكلى را حل نمى كند.

شش چيز بر معتكف حرام است: 1.آميزش با همسر. 2.استمنا بنابر احتياط واجب. 3.بوى خوش. 4 و 5. خريد و فروش. 6.ممارات و مجادله.

قصد وجه در اعتكاف، همانند ساير عبادتها، واجب نمى باشد(يعنى لازم نيست در نيّت خود وجوب يا استحباب اعتكافى كه بجا مى آورد را تصريح كند).

اين مسأله مشمول قاعدة سبق مي شود (من سبق الی ما لم يسبق اليه أحد فهو أحق به) و اگر فرد اوّل به موقع براي اعتکاف بازگردد نمي توان محل او را تصرف کرد و در این صورت اعتکاف متصرف شرعاً اشکال دارد. مگر اينکه اعتکاف شروع شود و او حاضر نگردد.

هر گاه صدق كند كه آنجا را اشغال و ذخيره كرده، براى ديگران اشکال دارد.

بايد به قصد رجاء(یعنی به امید رسیدن به ثواب) اعتکاف را بجا آورد.

لازم است كه معتکف به قصد عبادت در مسجد توقّف كند و نیز تفاوتى بين انواع توقّف و بودن در مسجد نيست؛ بنابراين مى تواند بايستد، يا بنشيند، يا بخوابد، يا راه برود و به طور کلی اینکه توقف به هر شكلى كه باشد مانعی ندارد.

خروج معتكف از مسجد در موارد زير جايز است:الف) براى اداى شهادت در دادگاه.ب) براى شركت در نماز جمعه، ولى براى شركت در نماز جماعت با توجّه به اينكه نيازى به اين كار نمى باشد، جايز نيست; زيرا در مسجد جامع معمولا نماز جماعت برپا مى شود. ج) جهت حضور در تشييع جنازه مؤمنين و عیادت مریض؛ هر چند اين امور بر او واجب نشده باشد. د) در ساير ضروريات عرفيّه، يا شرعيّه واجب(مانند غسل)، چه مربوط به امور دنيايى باشد، يا مربوط به امور آخرت. چه به مصلحت خودش باشد، يا مصلحت ديگرى آن را اقتضا كند. و به فتواي ما به طريق اولي در مورد امتحانات سرنوشت ساز هم مجاز است؛ البته به طوري که صورت اعتکاف بهم نخورد مثلا حدود يکي دو ساعت و بیشتر نباشد. ولى در غير موارد مذكور نبايد از مسجد خارج شود.

هرگاه به هنگام اعتكاف محتلم شود، واجب است از مسجد خارج گردد و غسل جنابت كند و نمى تواند داخل مسجد غسل نمايد، زيرا توقّف جنب در مسجد حرام است؛ و اگر خارج نشود اعتكافش باطل مى شود.

اگر خروج از مسجد بر معتكف واجب شود (مثلا براى پرداخت بدهى، يا انجام واجب ديگرى كه متوقّف بر خروج از مسجد است،) و از مسجد خارج نشود، مرتكب گناه شده؛ ولى اعتكافش باطل نمى شود.