حق الناس بودن معاونت در قتل عمد
آیا معاونت در قتل عمد، همچون قتل عمد، حق الناس و قابل گذشت است؟ یا حق الله است، و عفو آن منحصراً در اختیار ولىّ امر مى باشد؟
معاونت در قتل عمد حق النّاس است، و در اختیار ولىّ دم مى باشد.
معاونت در قتل عمد حق النّاس است، و در اختیار ولىّ دم مى باشد.
درصورتیکه معاونت به شکلى باشد که قتل به هر دو نسبت داده شود، هم قاتل و هم معاون، هر دو از ارث محروماند امّا اگر به این صورت نباشد، مثلاینکه سلاحى در اختیار قاتل قرار داده، یا جاى مقتول را به او نشان داده، اینگونه معاونت، مانع از ارث نیست.
هرگاه كسى يكى از خويشاوندان خود را عمداً و بهناحق بكشد از او ارث نمیبرد، ولى اگر از روى خطا باشد ارث میبرد (مثل اينكه سنگى به هوا پرتاب كند و اتفاقاً به يكى از خويشان او بخورد و او را به قتل برساند) و در اين صورت از ديه قتل نیز ارث میبرد.
درصورتیکه معاونت به شکلى باشد که قتل به هر دو نسبت داده شود، هم قاتل و هم معاون، هر دو از ارث محروماند; امّا اگر به این صورت نباشد، مثلاینکه سلاحى در اختیار قاتل قرار داده، یا جاى مقتول را به او نشان داده، اینگونه معاونت، مانع از ارث نیست.
خریدوفروش خوشه گندم و جو بعدازآنكه دانه آن بستهشده است اشكال ندارد، امّا فروختن آن به گندم و جو مشكل است، همچنين خود زراعت را مىتوان قبل از ظاهر شدن خوشهها خريدارى كرد، خواه شرط كند باقى بماند تا برسد، يا فقط از علف آن استفاده كند.
اگر منظور مبادله ارزهاى مختلف باهم باشد، اشکالى ندارد و اگر منظور معامله نوع واحد پول بوده باشد که مثلاً اسکناس ایرانى را با اهمان مبادله کنند چنانچه اسکناسها باهم در عرف بازار متفاوت باشد مثل اینکه اسکناسهای درشت را گاه بهتر از اسکناسهای کوچک میپسندند همانطور که براى مسافران مرغوبتر است در اینجا نیز میتواند بهصورت یک کالا و تابع عرضه و تقاضا باشد (البتّه با تفاوت کمى که در اینگونه موارد در میان عقلا ملحوظ است) صورت سوّمى نیز دارد و آن اینکه بخواهند براى فرار از ربا مقدارى از اسکناس نقد را با مقدار بیشترى بهصورت نسیه و مدتدار بفروشند بیآنکه تفاوت اسکناسها موردنظر باشد این نوع معامله اشکال دارد و درواقع همان وام توأم با رباست که نام بیع بر آن نهاده شده است.
اگر بخواهند ميوهاى را كه بر درخت است پيش از آنكه گلش بريزد بفروشند احتياط واجب آن است كه چيزى از حاصل زمين مانند سبزیهای موجود را با آن بفروشند.
خریدوفروش محصولاتی مانند خيار و بادنجان و انواع سبزیها و مانند آنکه سالى چند مرتبه چيده میشود درصورتیکه ظاهر و نمايان شده باشد اشكال ندارد، ولى بايد معيّن كنند كه مشترى در سال چند دفعه آن را میچیند.
بعضى از تعبیرات این قرارداد حکایت از تعلیق در انشا میکند که موجب بطلان این معامله است و بعضى حکایت از نوعى بیع خیارى دارد و درمجموع احراز صحت چنین معاملهای میسر نیست و اصالة الفساد حاکم است; مگر اینکه بعد از موافقت بانک قبض و اقباض هرچند در ثمن یا مثمن حاصل شود، در غیر این صورت معامله مزبور اعتبارى ندارد.
معامله جنسهای مختلفى كه از يك ريشه گرفتهشده است با تفاوت اشكال دارد، مثلاینکه ده كيلو روغن را به بيست كيلو پنير بفروشند، يا به پنجاه كيلو شير، يا پانزده كيلو كره.
معامله با بچه نابالغ باطل است حتّى اگر ولى به او اجازه داده باشد، مگر اينكه طرف معامله ولی طفل باشد و طفل وسيله رساندن پول به فروشنده يا جنس به خريدار است، در اين صورت اشكال ندارد، امّا بايد خريدار و فروشنده يقين داشته باشند كه بچه جنس يا پول را به صاحب آن مىرساند.
آری؛ از معاملات لازم است.
خواندن نمازهای مستحبی که اسباب خاصی ندارد در بین الطلوعین مکروه است.
اگر منظور از قربانی کشتن گوسفند بهعنوان رفع بلا و تقسیم گوشت آن در میان نیازمندان و مؤمنان برای رفع مشکلات و قضای حاجات باشد مستحب است.
در غیر این دو مورد نیز سزاوار است که عدالت را رعایت کند.