حکم نماز در خانهای که از پرداخت اقساط آن امتناع میشود
در مورد خانهای که با وام خریداری میشود چند سؤال مطرح است؛ لطفاً پاسخ بدهید: الف: حکم نماز و روزهها در خانهای که با وام بنياد مسکن ساختهشدهاند و روستائيان از پرداخت اقساط آن اجتناب میکنند چيست؟(البته توجه داشته باشيد آنها هیچگونه درآمدی ندارند و وام باهدف نوسازي بافت روستايي و ترس از ویرانیها بعد زلزله دادهشده)ب: اگر کسی با وام خانهای بسازد و از همان اول قصد پرداخت اقساط وام را نداشته باشد حکم تصرف و نمازخواندن در آن خانه چیست؟ ج: اگر شخصی که وام مسکن میگیرد از اول قصد پرداخت اقساط را نداشته باشد با توجه به اینکه ضامن متعهد شده است بجا او پرداخت نماید نماز در خانهای که با آن وام خریده شده است چه حکمی دارد؟
الف: نماز اشکالی ندارد ولی نباید در پرداخت اقساط کوتاهی نمایند.ب: در فرض سؤال نماز اشکال دارد.ج: با توجه به آنچه نوشتهاید نماز اشکالی ندارد و استفاده از آن بلامانع است.
نماز در خانهی ساختهشده از حرام
در مورد خانهای که از حرام ساختهشده است، سه سؤال مطرح است:1. فردی خاکی را دزدیده است و در ساخت خانه استفاده کرده است نماز او چه حکمی دارد؟2. زمینی خریداریشده و بخشی از پولش به روش نزول تهیهشده است. برای انجام اعمال شرعی صحیح آن در مکان باید چهکار کند؟3. اگر خانهای تمام مصالح آن بهجزء زمین آن غصبی باشد نمازخواندن در آنچه حکمی دارد، اگر بعضی از مصالح غصبی باشد چه حکمی دارد؟
1. چنانچه خاک قیمتی داشته است قیمت آن را به صاحبش بدهد.2. استفاده از چنین منزلی شرعاً اشکال دارد مگر اینکه برود از صاحبان آن پولها اجازه بگیرد و آنچه را بهعنوان نزول داده نیت بخشش کند و در آینده چنین کارهایی را تکرار نکند.3. نمازهای سابق صحیح است ولی تصرفات او حرام است و از این به بعد احتیاط کند
حکم تعیین حَکَم یا داور از غیر بستگان و بیان مشکلات برای او
در مورد حکمین لطفاً به سؤالهای زیر پاسخ دهید:الف) در اختلاف شدید بین زوجین، آیا جایز است از غیر بستگان خود داورى برگزینند؟ب) اگر داور منتخب (که غیر از بستگان است) نسبت به زندگى زن و شوهر ناشناس، بى اطّلاع و حتّى بیارتباط باشد انتخاب او چه حکمیدارد؟ج) برفرض که داور از غیر بستگان زوجین باشد و زن یا شوهر نسبت به رفتارهاى خلاف شرع یکدیگر اعتراض داشته باشند، آیا میتوانند با چنین داورى مطرح کنند؟د) آیا داور غیر فامیل موجب مخدوش شدن حرمت خانوادهها نمیگردد؟هـ) آیا این اقدام، منطبق بااخلاق اسلامى است؟
الف: اشکال ندارد.ب: باید او را مطلع کنند.ج: بههرحال داور باید ازآنچه دخالت در داورى دارد آگاه شود.د: اگر داور فرد امینى باشد اشکال ندارد.ه: از جواب بالا معلوم شد
اعتبار روایت للمصیب اجران و للخاطئ اجر واحد
در مورد حکم و فتوا، آیا این مطلب که «للمصیب اجران و للخاطئ اجر واحد» سند صحیحی در روایات دارد؟
آری، این روایت معروف است و مطابق حکم عقل نیز میباشد.
تفاوت داشتن حکم قصاص زن و مرد حتی در صورت شاغل بودن زن
در مورد حکم قصاص، تساوی حقوق زن و مرد در چیست؟ با توجه به این که در حال حاضر در برخی از خانواده ها نان آور خانواده زن است، مثل خانواده هایی که مرد آن معتاد بوده یا فوت کرده است و سرپرستی بچه ها و تأمین معاش آنها نیز با مادر است یا زن و مردهایی که هر دو شاغل بوده و در برخی از موارد حقوق ماهیانه زن بیشتر از مرد است. اگر مردی چنین زنی، را چه به عمد یا غیر عمد به قتل برساند، باز حکم او قصاص نیست و حتماً باید برای قصاص نیمی از دیه پرداخت شود؟
کراراً گفته ایم احکام و قوانین الهی تابع افراد و اشخاص نیست بلکه تابع نوع است، به این معنا که اگر مجموع مردان جامعه را با مجموع زنان مقایسه کنیم، بازدهی اقتصادی مردان به مراتب بیش از زنان است؛ بنابراین مصلحت شخصی معیار نیست بلکه مصلحت نوعی باید در نظر گرفته شود. در قوانین عرفیّه نیز چنین است، مثلاً می گویند: برای احراز فلان مقام، شخص باید دکترا داشته باشد، در حالی که عدّه ای از لیسانسه ها از عدّه ای از دکترها باسوادترند، حتی عدّه ای از کسانی که اصلاً مدرکی ندارند بسیار بافضیلت تر از گروهی از آن ها هستند که مدارک دانشگاهی دارند. در این گونه موارد معیار فرد نیست، بلکه معیار مجموعه هاست.
عدم تأثیر چگونگی مرگ در بحث توارث
در مورد حکم توارث آیا تفاوتی در نحوه مرگ هست؟ مثلاً اگر عدّهای در نفت یا حوض شیر یا مایعات دیگر غرق شوند، آیا مشمول این حکم میشوند یا خیر؟ همچنین آیا هدم، شامل انفجار هواپیما و امثال آن نیز میشود؟ تصادف اتومبیل چطور؟
تفاوتى میان مایعات نیست. انفجار یا سقوط هواپیما و همچنین تصادف اتومبیل نیز همین حکم را دارد، یعنى پسر از تمام اموال پدر مطابق سهم خود ارث میبرد و ارث او به ورثهاش میرسد، همچنین پدر نسبت به اموال پسر.
حضور قلب در نماز
در مورد حضور قلب در نماز توضیح دهید؟
روح نماز «حضور قلب» است و سزاوار است ازآنچه مايه پراكندگى حواس میشود بپرهيزد، معانى كلمات نماز را بفهمد و در حال نماز به آن توجّه داشته باشد و باحال خضوع و خشوع نماز را انجام دهد، بداند با چه كسى سخن مىگويد و خود را در مقابل عظمت و بزرگى خداوند بسيار كوچك ببيند. در حالات معصومين (ع) آمده است به هنگام نماز آنچنان غرق ياد خدا مىشدند كه از خود بىخبر مىگشتند تا آنجا كه پيكان تيرى در پاى اميرالمؤمنين على (ع) مانده بود، در حال نماز بيرون آوردند و آن حضرت متوجّه نشد.
مسئول هزینه های تبعید زانی یا محارب
در مورد حد محارب و زانى در صورت معسر ( نداشتن دارايي ) یا مؤسر بودن آنها، هزینه هاى ضرورى وى در تبعیدگاه بر عهده کیست؟
اگر مؤسر باشد بر عهده خود اوست، و اگر معسر ( نداشتن دارايي ) باشد بر عهده بیت المال است.
فلسفه دو برابر بودن ارث مرد نسبت به زن
در مورد تفاوتهای زن و مرد ازلحاظ ارث که چرا اسلام سهم مرد را دو برابر سهم زن قرار داده است، توضیح بفرمایید.
دلیل آن روشن است زنان هنگامیکه شوهر میکنند هزینهای براى زندگى نمیپردازند و در اسلام تمام هزینه آنها بر دوش مردان است و به تعبیر دیگر مردان هم باید هزینه زندگى خود را بپردازند و هم هزینه زندگى فرزندان و زنانشان را و بااینحال طبیعى است که سهم ارث آنها بیشتر باشد، ممکن است گفته شود بعضى از زنان شوهر نمیکنند و بعضى از مردان زن نمیگیرند، درباره آنها چطور؟ پاسخ آن نیز با توجّه به یک نکته معلوم میشود و آن اینکه قوانین الهى (بلکه تمام قانونها) هماهنگ با نوع افراد جامعه است. افراد استثنایى معیار قوانین نیستند (شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، جلد سوّم، صفحه 374، ذیل آیه دوازدهم سوره نسا مطالعه فرمایید).
فلسفه دو برابر بودن ارث مرد نسبت به زن
در مورد تفاوتهای زن و مرد ازلحاظ ارث که چرا اسلام سهم مرد را دو برابر سهم زن قرار داده است، توضیح بفرمایید.
دلیل آن روشن است زنان هنگامیکه شوهر میکنند هزینهای براى زندگى نمیپردازند و در اسلام تمام هزینه آنها بر دوش مردان است و به تعبیر دیگر مردان هم باید هزینه زندگى خود را بپردازند و هم هزینه زندگى فرزندان و زنانشان را و بااینحال طبیعى است که سهم ارث آنها بیشتر باشد، ممکن است گفته شود بعضى از زنان شوهر نمیکنند و بعضى از مردان زن نمیگیرند، درباره آنها چطور؟ پاسخ آن نیز با توجّه به یک نکته معلوم میشود و آن اینکه قوانین الهى (بلکه تمام قانونها) هماهنگ با نوع افراد جامعه است. افراد استثنایى معیار قوانین نیستند (شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، جلد سوّم، صفحه 374، ذیل آیه دوازدهم سوره نسا مطالعه فرمایید).
عدم تغلیظ شدن دیه در صورت تعدّد عامل
در مورد تغلیظ دیه اگر برای یک قتل دو سبب تغلیظ وجود داشته باشد، آیا دو بار تغلیظ در نظر گرفته میشود؟
با توجّه به آنچه نوشتهاید: به فرض که دو عامل باشد یکبار بیشتر تغلیظ نمیشود.
نحوه تعیین زمان نماز عصر بهوسیله شاخص در مناطق قطبی
در مورد تعیین زمان نماز (عصر) بهوسیله شاخص مشکلی وجود دارد: شخصی در کانادا زندگی میکند و بااینکه از قطب شمال فاصله زیادی دارد، امّا در زمستان، هنگام ظهر که سایه شاخص به کوتاهترین طول خود میرسد همان کوتاهترین طولش هم نسبتاً بلند است و بیش از طول خود شاخص است، درنتیجه در هیچ زمانی از روز سایه شاخص به دوهفتم یا چهارهفتم یا خود طول شاخص نمیرسد. با این فرض، هنگام فضیلت نوافل عصر و خود نماز عصر را چگونه تعیین کند؟ لازم به ذکر است که جایز بودن جمع بین 2 نماز این سؤال را جواب نمیدهد، زیرا سؤال از هنگام فضیلت و حکم جایگزین برای معیار شاخص است.
منظور از سایه آن سایه است که بعد از زوال ظهر پیدا میشود به این معنی که هنگام ظهر نوک سایه را علامت میگذارند بعداً که اضافه شد آن اضافه معیار است.