مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که بی‌دقتی طبيب، يا نگذاشتن وقتى كافى، يا عدم سؤال كافى، سبب خسارت بيمار شده، طبيب ضامن است. ولى اگر عدم همكارى بيمار سبب اين خسارات شده، يا بيمارى او طورى بوده كه با دقّت و بررسى لازم نتیجه‌ای عايد او نمی‌شده، طبيب ضامن نيست.

درصورتی‌که پزشك از پيامدهاى احتمالى برائت جويد و در كار خود كوتاهى و سهل‌انگاری نكرده باشد، ضامن نيست.

الف تا و) هرگاه وضع ظاهرى بيمار عدم بكارت باشد و بيمار طبيب را در جريان نگذارد، طبيب ضامن نيست، همچنين اگر برائت جسته و مقصّر نباشد. ولى درصورتی‌که ظاهر او بكارت باشد، يا لااقل احتمال قوى برود كه باكره است و برائت هم نجسته باشد طبيب ضامن مهرالمثل است، مگر این‌که بتواند او را به‌صورت اوّل بازگردانده در اینجا ارش نقص موقّت و هزینه‌های اضافى را می‌پردازد.

هرگاه كسى وصیت كند بدن او را در جاى معيّنى دفن كنند و به وصیت او عمل نكنند و در جاى ديگرى دفن شود جايز نيست قبر او را نبش كنند و به‌جای مورد وصیت انتقال دهند.

در مسئله حکمیت ظاهر آیه شریفه وجوب است و بسیارى از فقها نیز از آن همین را فهمیده‌اند و دلیل برخلاف آن نیست، بنابراین در موردى که امید اصلاح هست حدّ اقل احتیاط واجب عدم ترک آن است.

هرگاه بدهی‌ها مشابه هم باشند از مجموع کم می‌شود و هرگاه باهم متفاوت باشد مثلاً یکی دارای رهن و دیگری بدون رهن باشد تابع نظر پردازنده بدهی است که او قصد کدام‌یک را کرده باشد.

اگر دائم باشد مانعی ندارد.

هرگاه پس‌ازآنکه نايب رمى جمرات را انجام داد، بيمار خوب شود، لازم نيست رمى را دوباره خودش انجام دهد، ولى در مورد شخصى كه بی‌هوش بوده، چون نيابت اجازه مى‌خواهد (و نايب بدون اجازه او اين كار را كرده) احتياط آن است كه خودش دوباره انجام دهد؛ امّا اگر در بين رمىِ نايب، بيمار خوب شود يا بی‌هوش هوشيار گردد، بايد خودش از اوّل شروع كند و به آن مقدار كه نايب انجام داده اكتفا نكند.

در شرايط مساوى بعيد نيست مرد مقدم باشد.

كسانى كه از طرف ديگران و به نيابت از آنان قربانى مى‌كنند، بايد قبل از حلق يا تقصير كسى كه آن‌ها را نايب كرده قربانى را ذبح كنند.

پولى كه جهت تهيّه منزل مسكونى يا وسيله نقليه شخصى يا جهيزيه و امثال آن (نه مطلق پس‌انداز) پس‌انداز می‌شود و سال بر اين پول جمع شده می‌گذرد، طبق فتواى ما خمس دارد؛ امّا اگر بخواهد خمس را حساب كند و طبق گفته خودش يا ظاهر حال، ديگر امكان استفاده از آن پس‌انداز وجود نداشته باشد، ما در مرحله اوّل با دست‌گردان او را بدهكار بیت‌المال می‌کنیم تا به‌مرورزمان بپردازد، يا می‌گوییم خمس را به ذمّه بگيرد و در دراز مدّت به‌مرورزمان بپردازد و اگر پرداخت خمس اين پس‌انداز براى او ايجاد زحمت شديد می‌کند خمس بخشى از آن را به او می‌بخشیم.

محل نماز طواف واجب بنا بر احتیاط واجب پشت مقام ابراهيم است، ولى اگر فشار جمعیت زياد باشد، مى‌تواند دریکی از دو طرف مقام ابراهيم، يا عقب‌تر از مقام، نماز بخواند، به‌خصوص در مواقعى كه جمعیت طواف كننده به‌قدری زياد است كه صفوف طواف کنندگان به پشت مقام ابراهيم مى‌رسد و خواندن نماز در انجام‌ مشكل مى‌شود، در اين حال نبايد اصرار بر خواندن نماز در نزديكى مقام ابراهيم داشت، بلكه بايد درجایی كه اين مشكل وجود ندارد خوانده شود و كارهايى كه بعضى از عوام انجام مى‌دهند، مانند این‌که گروهى دست‌به‌دست هم مى‌دهند و حريمى براى نمازگزاران موردنظر درست مى‌كنند، هيچ ضرورتى ندارد و اگر براى طواف کنندگان، يا ساير نمازگزاران ايجاد مزاحمت كند، خالى از اشكال نيست، بلكه بايد عقب‌تر بروند تا جايى كه مزاحم طواف کنندگان نباشد.

هرگاه عضوى از بدن میت ملاقات با نجس كرده باشد، بايد پيش از آن‌که آن را غسل بدهند آب بكشند و احتياط مستحب آن است كه تمام بدن میت را پيش از شروع غسل از نجاست بشويند.

هرگاه كثرت شك مخصوص به مورد معيّنى نيست هر شكى كه مى‌كند داخل دايره آن محسوب می‌شود.

اگر دسترسى به فقير ندارد می‌تواند مقدارى از مال خود را به نيّت فطره جدا كرده و براى مستحقی كه در نظر دارد يا براى هر مستحق كنار بگذارد و بايد هر وقت كه آن را می‌دهد نيّت فطره نمايد.