اعتكاف بدون روزه تحقّق پيدا نمى كند. بنابراين اعتكاف مسافرى كه نمازش شكسته است و اعتكاف بیماری که روزه برای او ضرر دارد، صحيح نيست. همانطور كه اعتكاف در روز عيد فطر و قربان صحيح نمى باشد.
اعتکاف تلفیقی يعنى نيمى از يك روز با دو روز و نيم ديگر معتكف شود. مثلا روز اوّل روزه را بگيرد ولى از ظهر در مسجد شروع به اعتكاف كند و روز چهارم را هم روزه بگيرد و تا ظهر در مسجد بماند، و چنين اعتكافى باطل است.
لازم نيست اعتكاف در يك مسجد جامع انجام شود، بلكه مى توان در دو مسجد متّصل به هم نيز معتكف شد، مثلا يك روز را در مسجد اوّل و دو روز آخر را در مسجد دوم به سر برد.
هرگاه در مسجدى معتكف شود، سپس مانعى پيش آيد كه ادامه اعتكاف در آن مسجد ممكن نباشد (مثل اينكه مسجد خراب شود، يا امنيّت خود را از دست بدهد، يا امكانات لازم در آن مسجد فراهم نگردد و مانند آن) اعتكافش باطل نمى شود، بلكه آن را در مسجد جامع ديگرى ادامه مى دهد.
پشت بام، زيرزمين و محراب مسجد جزء مسجد محسوب مى شود; مگر اينكه يقين داشته باشيم واقف آنها را جزء مسجد قرار نداده است.
هرگاه مكان خاصّى از مسجد را به عنوان محلّ اعتكافش تعيين كند، متعيّن نمى شود و چنين قصدى بى اثر است. يعنى لازم نيست در طول اعتكاف فقط در همان مكان باشد.
هرگاه شك كند كه فلان قسمت مسجد، حكم مسجد دارد، يا از ملحقات و املاك مسجد است، حكم مسجد بر آن جارى نمى شود؛ مگر اينكه ظاهر حال آن باشد كه جزء مسجد است. بنابراين در حياط مسجدى كه معلوم نيست صيغه وقف مسجد بر آن خوانده شده يا نه، نمى توان اعتكاف كرد.
هرگاه در مكانى به اعتقاد اينكه مسجد، يا مسجد جامع است معتكف شد، سپس معلوم شود كه مسجد نيست، يا مسجد جامع نيست، اعتكافش باطل است.
در اينكه اعتكاف بايد در مسجد جامع باشد، تفاوتى بين زن و مرد نيست. بنابراين، زنان هم بايد در مسجد جامع معتكف شوند و نمى توانند در مكانى كه در داخل خانه براى نماز اختصاص داده اند، يا در مسجدى كه نماز جماعت مرتّبى ندارد، معتكف شوند.
اين مسأله مشمول قاعدة سبق مي شود (من سبق الی ما لم يسبق اليه أحد فهو أحق به) و اگر فرد اوّل به موقع براي اعتکاف بازگردد نمي توان محل او را تصرف کرد و در این صورت اعتکاف متصرف شرعاً اشکال دارد. مگر اينکه اعتکاف شروع شود و او حاضر نگردد.
هر گاه صدق كند كه آنجا را اشغال و ذخيره كرده، براى ديگران اشکال دارد.
اگر آجر و خاك مسجد غصبى باشد، اعتكاف روى آن اشكال دارد.
در صورتى كه حكم مسافر نداشته باشد، و در مسجد جامع باشد مانعى ندارد.
چنانچه در حال حاضر نیز حداقل یک وعده نماز جماعت در آن مسجد به طور مرتب اقامه گردد، اعتکاف در آن صحیح می باشد.
