جایی که آب برای او ضرر دارد مسأله 625ـ هرگاه آب دارد ولى مى ترسد اگر وضو بگيرد بيمار شود يا بيمارى او به طول انجامد، يا شدّت کند، يا معالجه آن سخت شود، در تمام اين موارد بايد تيمّم کند، ولى اگر مثلاً آب گرم براى او ضرر ندارد بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل کند و لازم نيست يقين به ضرر داشته باشد همين اندازه که خوف ضرر داشته باشد کافى است که وضو نگيرد و تيمّم کند. دستهها: موارد وجوب تیمم
حکم قرض براي تهيه آب مسأله 624ـ هرگاه ناچار شود براى تهيّه آب قرض کند واجب است قرض نمايد، امّا اگر مى داند يا گمان داردتوانايى اداى آن دين را نداردواجب نيست قرض کند و اگر کسى مقدارى آب بدون منت فوق العاده اى به او ببخشد بايد قبول کند. دستهها: متفرقه تیمم
درصورتي که تهيه آب هزينه سنگين داشته باشد مسأله 623ـ اگر براى بيرون آوردن آب از چاه وسايلى لازم است بايد تهيّه کند، يا کرايه نمايد، هرچند به چند برابر قيمت معمول باشد، امّا اگر تهيّه وسايل يا خريدن خود آب وضو آنقدر هزينه مى خواهد که نسبت به حال او ضرر دارد واجب نيست. دستهها: متفرقه تیمم
عدم توانايي در استفاده از آب مسأله 622ـ هرگاه آب در چاه باشد و بواسطه عدم توانايى يا نداشتن وسيله، دسترسى به آب ندارد، بايد تيمّم کند و همچنين اگر مشقّت فوق العاده داشته باشد که عادتاً مردم آن را تحمّل نمى کنند. دستهها: موارد وجوب تیمم
اگر تنها به اندازه وضو يا غسل آب دارد مسأله 621ـ هرگاه فقط به مقدار وضو يا غسل آب دارد و مى داند اگر آن را بريزد آب پيدا نمى کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد ريختن آن حرام است و احتياط واجب آن است که پيش از وقت نماز هم اين کار را نکند، همچنين اگر احتمال عقلايى مى دهد که اگر آب را بريزد آب ديگرى به دستش نمى رسد احتياط واجب آن است که آب را نگه دارد و در تمام اين صورتها اگر آب را بريزد کار خلافى کرده امّا نماز او با تيمّم صحيح است. دستهها: متفرقه تیمم
باطل کردن وضو در صورتي که آب در اختيار ندارد مسأله 620ـ کسى که وضو دارد و مى داند اگر وضوى خود را باطل کند نمى تواند وضو بگيرد، چنانچه ضرر يا مشقّت فوق العاده اى ندارد بايد وضوى خود را براى نماز نگه دارد، حتّى اگر احتمال قابل توجّهى بدهد که آب براى وضو پيدا نخواهد کرد و يا اين که قبل از وقت نماز وضو دارد و مى داند بعداً دسترسى به آب ندارد، احتياط واجب آن است که وضوى خود را نگه دارد. دستهها: متفرقه تیمم
کسى که يقين دارد آب پيدا نمى کند و به جستجوى آب نرود مسأله 619ـ کسى که يقين دارد آب پيدا نمى کند و به جستجوى آب نرود و با تيمّم نماز بخواند بعد از نماز بفهمدکه اگر جستجو مى کرد آب پيدا مى شد نمازش باطل است، همچنين اگر بعد از جستجو، تيمّم کرده و نماز خوانده و بعداً بفهمد آب در آن جا وجود داشته بنابر احتياط واجب نماز را اعاده کند و اگر وقت گذشته قضا نمايد. دستهها: موارد وجوب تیمم
اگر عمداً به جستجوى آب نرود تا وقت تنگ شود مسأله 618ـ اگر عمداً به جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود گناه کرده، ولى نمازش با تيمّم صحيح است. دستهها: موارد وجوب تیمم
وقت براي جستجوي آب کم است مسأله 617ـ هرگاه وقت نماز تنگ است و اگر جستجوى آب کند وقت مى گذرد و يا خطرى وجود دارد، جستجو لازم نيست، ولى اگر بتواند مقدارى جستجو کند همان مقدار لازم است. دستهها: موارد وجوب تیمم
وظيفه کسي که قبل از وقت به جستجوي آب رفته مسأله 616ـ هرگاه قبل از وقت نماز جستجو کند و آب پيدا نکند چنانچه تا وقت نماز در همان جا بماند لازم نيست دوباره به جستجوى آب برود مگر اين که تغييرى در اوضاع محل پيدا شده باشد و همچنين اگر براى يک نماز جستجو کند براى نمازهاى ديگر تا تغييرى پيدا نشده جستجو لازم نيست. دستهها: موارد وجوب تیمم
فرستادن شخص مورد اطمينان جهت يافتن آب مسأله 615ـ انسان مى تواند شخص ديگرى را که مورد اطمينان اوست به جستجوى آب بفرستد و نيز اگر يک نفر از طرف چند نفر برود کافى است. دستهها: موارد وجوب تیمم
هرگاه اطمينان دارد که آب در محلى دورتر موجود است مسأله 614ـ هرگاه اطمينان دارد که آب در محلى دورتر از اين مقدار، موجود است و وقت نماز نيز تنگ نشده، بايد به سراغ آن برود، مگر اين که مشقّت فوق العاده اى داشته باشد، ولى اگر احتمال دهد يا گمان داشته باشد که آب در فاصله دورتر است جستجو لازم نيست. دستهها: موارد وجوب تیمم
مقدار جستجو برای رسیدن به یاس از به دست آوردن آب مسأله 613ـ هرگاه انسان در شهر و آبادى باشد و آب پيدا نکند بايد آنقدر جستجو نمايد تا از پيدا کردن آب مأيوس شود، امّا اگر در بيابان است چنانچه کوهستانى و يا زمين پست و بلند است يا به واسطه درخت و مانند آن عبور از آن مشکل مى باشد بايد در هر يک از چهار طرف به اندازه پرتاب يک تير که در قديم با کمان پرتاب مى کردند به جستجوى آب رود (1) و اگر زمين هموار و بى مانع است بايد در هر طرف به اندازه مسافت دو تير جستجو کند، ولى هر طرفى که يقين دارد آب نيست جستجو لازم ندارد و هرگاه بعضى از چهار طرف هموار و بعضى پست و بلند است بايد در هر طرف طبق دستور خودش عمل نمايد. دستهها: موارد وجوب تیمم
وظيفه کسي که چند غسل بر گردن دارد مسأله 611ـ هرگاه چند غسل مستحبّى، يا چند غسل که بعضى مستحبّ است و بعضى واجب و يا چند غسل واجب بر کسى باشد مى تواند يک غسل به نيّت همه آنها به جا آورد. دستهها: غسل های مستحب
حکم نماز با غسلى که مطلوب بوده مسأله 610ـ انسان نمى تواند با غسلى که به اميد مطلوب بودن به جا آورده نماز بخواند بلکه بايد احتياطاً وضو نيز بگيرد، ولى با غسلهايى که مستحب بودن آن قطعى است مانند غسل جمعه مى توان نماز خواند. دستهها: غسل های مستحب