مطالبه كشت زارعانه و حقّ ريشه
مطالبه كشت زارعانه و حقّ ريشه، كه كشاورزان هنگام تخليه زمين كشاورزى از مالك مطالبه مى‌كنند، ازنظر شرعى چه حكمی‌دارد؟
حقّ كسب و پيشه، ريشه شرعى ندارد؛ ولى شايسته است در مورد آن مصالحه‌اى بين مستأجر و مالك انجام شود.
صیغه اجاره
آیا صیغه عقد اجاره حتماً باید به زبان عربی باشد؟
در اجاره مىتوان با زبان عربى يا فارسى يا هر زبان ديگر صيغه خواند (مثلاً مالك به شخصى بگويد فلان ملك خودم را به فلان مبلغ در فلان مدّت به تو اجاره دادم، او هم بگويد: قبول كردم) و نيز كافى است كه ملك خود را به‌قصد اجاره در اختيار مستأجر بگذارد و او هم تحويل بگيرد.
اجاره دادن ملک به فرد فاسق
آیا اجاره دادن منزل به فردی که با دیگری رابطه نامشروع دارد اشکال دارد؟
اجاره دادن حرام نیست ولیکن بهتر است از این کار صرف‌نظر کنید.
اجاره به‌شرط تملیک
ملكى به‌صورت مشاركت خريده مى‌شود و سپس يكى از شركا سهم خود را به شريك ديگر، اجاره به‌شرط تمليك مىدهد، به‌طوری‌که بعد از پرداخت تمامى اقساط (كه طبعاً بيش از پولى است كه شريك براى آن سهم داده بود) مورد اجاره به ملکیت مستأجر درمی‌آید، آيا مىتوان اين كار را، كه در بانكها و يا شركتها و اشخاص حقوقى و بعضاً توسّط اشخاص حقيقى صورت مىگيرد، راهى شرعى براى تخلّص از رباى قرضى دانست؟
اگر قصد جدی در اجاره به‌شرط تمليك بوده باشد مانعى ندارد و ربا محسوب نمى‌شود؛ ولى اگر جنبه صورى دارد و ظاهراً براى فرار از رباست جايز نيست.
تعریف اجاره
عقد اجاره به چه معناست؟
واگذار كردن منافع ملك يا منافع شخص خود را به ديگرى «اجاره» گویند.
عمل به وصیت مفقودالاثر
برادرى داشتم كه در جنگ مفقودالاثر شده و تاکنون هيچ خبرى از او به دست نيامده است. نامبرده، زن و يك فرزند دختر دارد و درآمد سالانه او یک‌صد هزار تومان مىباشد، ازآنجاکه فرزند او نياز به كمك مالى دارد، آيا مىتوان درآمد ایشان را به فرزندش داد و يا طبق وصیت ایشان عمل كرد؟
تا زمانى كه يقين به فوت او پيدا نكردهايد نمىتوانيد اموال او را تقسيم كنيد، ولى بايد از منافع آن به كسانى كه واجب النّفقه او هستند، مانند همسر و فرزندش، به مقدار نياز بپردازيد.
وصیت ثلث به عینی که بعداً افزایش قیمت پیدا کند
اگر ثلث را به‌عین وصیت كند مثلاً بگويد «فلان منزلم بابت ثلث هزينه شود» درحالی‌که هنگام فوت اين ملك به‌اندازه ثلث يا كمتر بوده، امّا بعد از مدّتى قيمت آن ترقّى كرد و از ثلث بيشتر شد چه حكمى دارد؟
در اينجا بايد همان عين را صرف وصیت كرد و ترقى آن مشكلى ايجاد نمىكند، مثل آن‌که سهم ارث يكى از ورثه بعد از تقسيم رشد و ترقى بيشترى كند، مال را از نو تقسيم نمىكنند. ملاك، ارزش آن در زمان فوت است.
وظیفه ورثه نسبت به کفاره‌های میت
اگر میت وصیت کند که از اموالش کفاره‌های او را بپردازند وظیفه ورثه در این مورد چیست؟
پرداخت کفاره روزه والدین بر فرزندان واجب نیست و حتی از اصل مال میت نیز نمی‌توان پرداخت مگر در دو صورت: 1- با رضایت ورثه کبیر و از سهم آن‌ها. 2- میت در این زمینه وصیت نموده باشد که از ثلث اموال وی پرداخت می‌شود.
تکلیف وجهی که در قبال اهدای عضو میت می‌گیرند
برفرض پذيرش اين مسئله كه انسان مالك بدن خود مىباشد و مىتواند وصیت نمايد كه در قبال برداشتن عضوى از بدن او براى جرّاحى وجهى در مقابل آن بگيرند، آيا اين پول به وارث مىرسد و يا بايد در امور خیریه كه ثوابش به فرد فوت‌شده مىرسد، خرج و مصرف شود؟
وجه مزبور بايد در كارهاى خير براى ميّت صرف شود، به وارث نمىرسد.
وصیت و تعیین ناظر و وصی به‌صورت شفاهی
فردى به‌صورت شفاهى وصی و ناظرى براى خود مشخص نموده، امّا وصیت‌نامه كتبى ندارد. آيا اموال او ثلث مى‌شود؟ اگر ثلث نمى‌شود، آيا ورثه مى‌توانند براى ذخيره اخروى پدر، بخشى از اموال را ثلث قرار دهند؟
وصیت چه با نوشتن باشد چه به‌صورت شفاهى هر دو معتبر است و اگر ميّت تصريح به ثلث كرده بايد ثلث را براى او نگه‌دارند و اگر تصريح نكرده ورثه مى‌توانند به ميل خود براى او ثلث يا كمتر از آن قرار دهند.
تعریف قیم شرعی
قیم کیست و چگونه تعیین می‌شود.
قَيِّم: سرپرست، كسى كه بر اساس وصيت يا حكم حاكم شرع مسئول امور صغير يا مجنون يا بيمارى مى‌شود.
امتناع وصی از قبول وصیت
هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده و او حاضر به وصی شدن نباشد حکم چیست؟
هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده، چنانچه به اطّلاع وصیت‌کننده برساند كه حاضر به قبول وصیت نيست و او بتواند ديگرى را وصی خود كند وصیت اوّل باطل مى‌شود، ولى اگر پيش از مردن او باخبر نشود، يا باخبر شود امّا به او اطّلاع ندهد كه حاضر به قبول وصیت نيست، يا اطّلاع دهد و او دسترسى به شخص ديگرى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه به وصیت عمل كند، مگر اينكه مشقّت شديدى داشته باشد.
شرایط وصی
شرایط وصی چه می‌باشد؟
كسى را كه به او وصیت مى‌كنند بنابر احتياط واجب بايد مسلمان و بالغ و عاقل و مورد اعتماد باشد.
