مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس: حروف الفبا جدیدترین مسائل پربازدیدها

حکم نماز کسی که از وطن خود صرف نظر کرده است

اگر شخصی از وطن خود اعراض کرده باشد ولی هنوز مکان خاصی را برای وطن انتخاب نکرده است، نماز او در سفر چه حکمی دارد؟

كسى كه از وطنش صرف نظر كرده و مى‏ خواهد وطن ديگرى براى خود انتخاب كند بايد در مسافرت نماز را شكسته بخواند، مگر آن‏كه سفرش طولانى شود و جزء افراد خانه بدوش حساب شود.

دسته‌ها: اعراض از وطن

نماز شب عید غدیر

آیا نماز شب عید غدیر که در مفاتیح‌الجنان آمده صحیح است؟

در مفاتیح‌الجنان در اعمال شب عيد غدير، نماز دوازده رکعتي به يک سلام آمده که در مفاتيح نوين آن را حذف کرده‌ایم؛ زيرا تمام نمازهاي مستحبي دورکعتی است، جز نماز اعرابي که چهار رکعت است؛ و در مورد نماز شب عید غدیر، هرگاه انجام شود، بايد هر دو رکعت به يک سلام خوانده شود.

اموالی که به مساجد و حسینیه‌ها هدیه می‌شود

اگر چيزى را به حسينيه يا مسجد هديه كنند و يا جهت استفاده مردم در مسجد يا حسينيه قرار دهند بدون اینکه نذر داشته باشند، آیا اين هم حكم وقف را خواهد داشت؟

چون ما وقف را مشروط به صيغه نمی‌دانیم و با صِرف عمل نيز وقف صورت می‌گیرد اين هم وقف محسوب می‌شود و خارج كردن آن از محل وقف جايز نیست.البتّه بايد توجه داشت اگر وقف بودن ثابت نباشد، حداقل هديه به محل وقف است كه بازهم خروج مال هديه از آن محل جايز نيست؛ مگر اينكه متعارف بين مردم در آن منطقه اين باشد كه اموال مربوط به حسينيه يا امثال آن، هم براى خود آن محل استفاده می‌شود و هم براى مراسم‌های آن منطقه اگرچه خارج از مسجد يا حسينيه باشد؛ پس اگرچه وقف باشد ولى میتوان‌ آن را موقتاً از محل وقف خارج كرد و در منطقه براى مراسم‌هایی كه محتواى آن‌هم سو با برنامه‌های مسجد و يا حسينيه باشد استفاده كرد. این‌ها در صورتى است كه واقف يا واهب شرط خاصی نگذارد و الا بايد به‌شرط عمل كرد.

دسته‌ها: اموال مسجد

سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری پول مسجد

اگر برای مسجد پولی جمع‌آوری شود برای مصارف لازمه، اما مقداری از آن اضافه بیاید؛ در این صورت آیا میتوان‌ با این پول معامله کرد و برای مسجد درآمد کسب نمود یا میتوان‌ به شخصی قرض داد یا میتوان‌ در بانک سپرده‌گذاری نمود؟

مصرف کردن این پول تنها در صورتى جایز است که رضایتِ دهندگان پول نسبت به آن جلب شود ولی درصورتی‌که الآن مصرف لازمی نباشد می‌توانند آن را پس‌انداز کنند و سود آن تعلق به مسجد دارد و اگر کسی از هیئت‌امنا خدمتی به مسجد کند فقط به‌اندازه حق‌الزحمه مربوط به همان خدمت می‌تواند برداشت کند.

دسته‌ها: اموال مسجد

فروش برخی فرش‌های مسجد جهت یکنواخت نمودن آن‌ها

فروش فرش‌های مسجد که داراى اندازه‌های متفاوت و رنگ‌های مختلف است، به‌منظور یکنواخت کردن آن‌ها و ایجاد جذّابیّت بیشتر که درنهایت سبب جذب افراد بیشترى به مسجد خواهد شد، چه حکمى دارد؟

اگر فرش‌ها وقف مسجد باشند، چنین کارى جایز نیست، چون ضرورتى ندارد، ولى اگر ملک مسجد باشد، این کار مانعى ندارد. (ملک مسجد مانند وسایلى که از درآمد موقوفه و مانند آن خریدارى می‌شود).

دسته‌ها: اموال مسجد

استفاده از وسايل مسجد یا حسینیه برای ختم و عروسی

استفاده از وسايل مسجد یا حسینیه برای ختم و عروسی و مانند آنچه حکمي دارد؟

دو حالت دارد: اگر از امکانات مسجد، براي مراسمي که در آنجا برپا می‌شود (مانند مجلس فاتحه) که در عرف منطقه معمولاً این‌گونه مجالس را در مساجد برپا می‌کنند استفاده شود، اشکال ندارد؛ و به دليل استفاده شخصي از امکانات، پولي را بابت هزینه‌هایی که بر مسجد تحميل می‌شود می‌پردازند. ولي بيش از اين مقدار بابت اجاره مسجد و امثال آن جایز نيست و اگر به‌عنوان کمک به مسجد باشد با رضايت پرداخت‌کننده مانعي ندارد. ولي گاه امکانات مسجد را بيرون می‌برند، يا غذا را در آشپزخانه مسجد براي مراسم خارج از آن می‌پزند، در اين موارد حکم اولیه عدم جواز است و بايد از امکانات مسجد براي خود آن استفاده کرد، مگر در مناطقي که عرف محل این‌گونه است؛ يعني کساني که امکانات را از اوّل وقف می‌کنند، وقف عام کرده‌اند نه خاص مسجد و در صورت شک در نيّت وقف کننده‌ها قدرمتيقّن، مخصوص مسجد خواهد بود. البته باید توجه داشت در هر دو صورت اگر از امکانات برای عروسی استفاده می‌شود، مشروط بر آن است که مستلزم كار حرام نباشد.

دسته‌ها: اموال مسجد

فروش و تبدیل موقوفات مسجد

لطفاً به سؤالات زیر پاسخ بدهید:الف: چنانچه مسجدی خراب شود، وسایلی داشته باشد میتوان‌ آن‌ها را فروخت؟ب: اگر مسجد وسایل اضافی یا قدیمی دارد که قابل‌استفاده نیست یا ارزش بالایی دارند؛ آیا میتوان‌ آن را فروخت و تبدیل نمود؟ج: آیا میتوان‌ آن وسایل را به فقیر و مستحق داد؟

الف: فروش موقوفات به‌هیچ‌عنوآنجايز نيست و اگر مسجد خراب شود بايد آن‌ها را صرف تعمير همان مسجد كنند و هرگاه به درد آن مسجد نخورد بايد در مساجد ديگر صرف شود و اگر به درد مساجد ديگر نيز نخورد بايد آن را بفروشند و پولش را اگر ممكن است صرف تعمير همان مسجد وگرنه صرف تعمير مسجد ديگر نمايند.ب: فروش موقوفات به‌هیچ‌عنوآنجايز نيست ولی اگر به‌هیچ‌وجه در آن مسجد قابل‌استفاده نيست می‌توانند آن را بفروشند و اشياءِ مشابه قابل‌استفاده خريدارى كنند و اگر اشياءِ مشابه لازم ندارد در ساير احتياجات آن مسجد صرف شود، در مورد وسایل بالا قیمت نیز همین‌گونه عمل نمایند.ج: نمی‌توان به فقیر داد و باید طبق صورت قبلی عمل نمود، مگر اینکه به‌هیچ‌وجه قابل‌فروش نباشد.

دسته‌ها: اموال مسجد

تبدیل قسمتی از مسجد به مکان‌های فرهنگی

آیا میتوان‌ مساجد را توسعه داد و قسمتي از آن را به حسينيه، کتابخانه، پايگاه بسيج، خانه عالم يا خانه خادم و امثال آن تغيير دارد؟

از روز اوّل که مسجد را وقف می‌کنند می‌توانند بخشي يا طبقه‌ای را مسجد و بخش يا طبقات ديگر را براي امور ديگري در نظر بگيرند. (الوقوف علي حسب ما يوقفها أهلها) و آنچه را جزء مسجد نمی‌کنند حکم مسجد ندارد پس میتوان‌ بخشي را حسينيه و يا حتي سرويس بهداشتي کرد و بخش ديگر را مسجد به‌شرط اینکه مسجد را آلوده نکند، ولي اگر بعد از وقف و ساخته‌شدن مسجد می‌خواهند بخشي از آن را تغيير دهند يا طبقه‌ای به‌عنوان غير مسجد به آن اضافه کنند در مواردي که مزاحم نمازگزاران نباشد و در شأن مسجد باشد مانند حسينيه و کتابخانه و بسيج و مراسم عزاداري اشکال ندارد ولي درهرحال حکم مسجد را دارد؛ ولي ساخت يا تبديل به خانه عالم و خانه خادم يا محلی براي بانواني که عذر شرعی دارند، جايز نيست.

حياط مسجد

حیاط مسجد چه حکمی دارد؟ آیا احکام مسجد نیز در آن جاری می‌شود؟

اگر حياط مسجد را جزء مسجد وقف كنند و در ابتدا صيغه وقف را بر کل آنجارى كنند، حكم مسجد را دارد. امّا اگر بر آن صيغه وقف به‌عنوان مسجد نخوانده‌اند و يا اطلاع نداريم كه چگونه صيغه وقف خوانده‌شده، دو صورت دارد؛ در مناطقى مثل جنوب كشور كه در بعضى فصول از حياط، جهت اقامه نماز و برنامه‌های مسجد استفاده می‌شود، حياط جزء مسجد است؛ امّا در مناطقى مثل شمال كشور كه از حياط مسجد چنين استفاده‌ای نمی‌شود آن را جزء مسجد نمی‌دانیم.به‌عبارت‌دیگر در چنين مواردى اگر حياط مسجد براى اقامه نماز و برنامه‌های مسجد است، جزء مسجد بوده و حكم آن را دارد و الا حکم مسجد را ندارد.به عبارت ديگر در چنين مواردى اگر حياط مسجد براى اقامه نماز و برنامه هاى مسجد است، جزء مسجد بوده و حكم آن را دارد و الّا حکم مسجد را ندارد.

تأسیس دستشویی در مسجد

ساخت دستشویی در زمینی که وقف مسجد شده است چه حکمی دارد؟ اگر شخصی زمینی را واگذار مسجد نماید و سپس مرحوم شود و ما از قصد او باخبر نباشیم میتوان‌ در آن دستشویی ایجاد نمود؟

تأسيس سرويس بهداشتي به دليل کوچک بودن يا تغيير مکان و امثال آن در مساجد چند حالت دارد: از ابتدا در زميني که وقف مسجد کرده‌اند (چون مساجد در عرف امروز همراه با سرويس بهداشتي است) میتوان‌ سرويس بهداشتي ساخت، ولي در مساجد قديمي آنچه جزء مسجد است، مانند صحن يا حياط مساجدي که غالباً در آن نماز می‌خوانند را نمی‌توان تبديل به سرويس بهداشتي کرد و بايد محل ديگري را براي اين منظور تهيه کنند، ولي مناطقي مانند مازندران و آذربايجان که معمولاً در حياط مسجد نماز نمی‌خوانند، هرچند حياط وابسته به مسجد است ولي چون جزء آن يعني محل نماز نيست براي ساخت سرويس مانعي ندارد.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت