تصرف در مال بدهکاری که حاضر به ادای دین نیست
آياشخص طلبکار ميتواند بدون اجازه بدهکار طلب خود را از مال وي بردارد (بدهکار حاضر به پرداخت بدهی خود نباشد) مثلا شخصی درخانه اي زندگي ميکند و حاضربه پرداخت کمک هزينه براي آب، برق و... نيست،آيا ميشود نوه ها بدون اجازه وي ازمالش به مقدار نياز براي پرداخت قبوض بردارند؟
در صورتی که حاضر نیست خودش به این کار اقدام کند، مجازید.
گرفتن مال برای رفع مخاصمه
در منطقه ما وقتى بین دو نفر یا دو گروه دعوا و ناراحتى واقع مى شود، نفر سوّمى براى صلح به طرف متجاوز مى گوید: باید مقدارى پول یا حیوان یا چیز دیگرى را به طرف دیگر که متجاوز علیه است بدهید تا او راضى شود و ناراحتى برطرف گردد، آیا این کار جایز است؟
هرگاه با آن رضایت داده شود اشکال ندارد و همچنین اگر آن پول به مقدار زیان و خسارتى باشد که به متجاوزعلیه وارد شده است خواه طرف راضى باشد یا نباشد.
خسارت عامل و انصراف از مال معیوب بجای اجرت
پارچه ای را به خیاط دادم اما آن را خراب کرد. با توجه به این که قیمت پارچه دو برابر اجرت دوخت بود پارچه را پیش خیاط گذاشتم و اجرت دوخت را ندادم، تکلیف چیست؟
از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی چنانچه واقعا خسارتی که رسانده بیش از پول دوخت است می توانید از دادن پول دوخت اجتناب نمایید.
امتناع کارفرما از پرداخت اجرت به جهت تکمیل نکردن کار
براي يك نفر كاري با قیمت کمتری نسبت به دیگران انجام داد مقدار جزئی از آن کار ماند که بعدا برگردم و کار را تکمیل کنم اما در راه تصادف كردم و درگير مشكل تصادف شدم و ديگر نرفتم کار را تکمیل کنم الان صاحب کار بقيه كرايه من را نمي دهد و می گوید کارگر دیگری آوردم و آن مقدار جزئی باقیمانده را انجام داد، حال تکلیف جيست؟
لازم است به مقداری که شما کار کرده اید حق شما را بدهد و به مقدار جزیی باقی مانده به شخص دوم بدهد (مگر در صورتی که شخص دیگری پیدا نشود که با اجرت جزء باقیمانده را انجام دهد)
برگرداندن اضافات پارچه به مشتری
من یک پرده سرا دارم که مشتری می آید و پارچه انتخاب میکند و من هم می دوزم، با توجه به این که در جاهای دیگر تکه های دور ریز را به مشتری نمی دهند چون می گویند مشتری از ما فقط پرده آماده می خواهد مانند پرده آماده ای که اکثر دست فروشها می فروشند و از بقیه پارچه برای دیگران هم استفاده می کنند حال تکلیف من چیست؟ آیا تکه های اضافی مال خودم است ومی توانم برای دیگران هم استفاده کنم یا باید تکه های اضافی را به او بدهم ؟
لازم است قبلا به آنها گفته شود که خرده های مانده با یکدیگر مخلوط می شود و ما مسئولیتی در مقابل آن نداریم و اگر مایل هستند می توانند خرده های مخلوط شده را بگیرند.
اشتباه مأمور راهنمایی در جریمه کردن دیگری
اگر مأمور راهنمایی و رانندگی بجای اینکه شماره پلاک ما را روی قبض بنویسد شماره ای دیگر اشتباها نوشته و جریمه کرده باشد تکلیف چیست؟
اگر شما خلاف کارید لازم است به او بگویید تا اصلاح کند.
میوه درختی که زمین آن غصبی است
کسی که زمینی را به ناحق غصب کرده و در آن میوه کاشت کرده باشد صاحب زمین آن را از طریق قانونی پس بگیرد، حکم خوردن آن میوه چیست؟
میوه تعلق به صاحب درخت دارد ولی باید مال الاجاره آن را در مدتی که زمین را غصب کرده بپردازد و بعد از آن اگر مالک راضی نبود می تواند درخت را قطع کند.
وظیفه وراث در قبال ادعای طلبکار از مورث
پدر من مدتي قبل به رحمت خدا رفت از همه ي آشناها حلاليت طلبيدم يكي از آنها شخصي بود كه پدرش شريك پدرم و خودش شاگرد پدرم حدود پنجاه سال پيش بوده، مدعي شده من حقوقم را نگرفتم با اينكه پدرم اهل حساب كتاب و خمس بود شخص هم هيچ مدركي ندارد ميگويد دو میلیون بدهيد حلال كنم من چه كنم اين شخص راضي شود و دینی بر عهده پدم نباشد؟
در صورتی که مدرکی ندارد شما در مقابل او تکلیفی ندارید.
وظیفه واسطه نسبت به عضو کردن دیگران در شرکت های هرمی
من در یکی از سازمانهای هرمی مشغول به فعالیت بوده ام و به واسطه من چند نفر به این مجموعه وارد شده اند ولی آلان من از این مجموعه خارج شده ام، سوالی که داشتم این بود که آیا من دینی نسبت به آنها دارم یا نه ؟
اگر به میل و اختیار خودشان عضو شده اند، شما دینی نسبت به آنها ندارید ولی باید مطلب را به اطلاع ایشان برسانید و آنها را نهی از منکر کنید.
طلب حلالیت بابت خوردن بدون اجازه میوه دیگران در کودکی
فردی سالها قبل بدون اجازه مالک از تعدادی از باغهای واقع در همسایه گی منزلشان میوه خورده و الآن توبه کرده است، و می خواهد از صاحبانشان حلالیت بگیرد ولی صاحب دو تا از این باغها در دسترس نیستند ولی احتمال می دهد با پرس و جو و یک یا دو واسطه می تواند حداقل یک شماره تلفن از آنها بدست آورد، آیا باید اینکار را بکند و با آنها تماس بگیرد؟ و اگر نتوانست تکلیف چیست؟
چنانچه با تحقیق و تفحص بتواند صاحبان آنها را پیدا کند باید اقدام نماید و آنها را راضی سازد واگر نمی تواند معادل قیمت آن میوه ها را به شخص فقیری بدهد.
استفاده از اموال کسی که درآمد او از حرام باشد
اگر درآمد شخصی از طریق حرام باشد آیا می توان در اموال او تصرف کرد و از اموال او استفاده نمود؟
اگر يقين ندارید از راه حرام تهيّه شده، تصرّف در آن مانعى ندارد اما اگر يقين دارید و صاحب آن را می شناسید باید به صاحبش برگردانید وگرنه ما به شما اجازه مى دهيم تصرف كنید و معادل آن را كه تصرّف كرده اید به نيازمندى بپردازید. و اگر تمكن نداريد بر ذمّه بگيرید و هر موقع كه توانستید، بپردازید.
تصرف در املاک دیگران
آیا تصرف کردن در املاک دیگران بدون اجازه و رضایت آنها جایز است؟
اين كار بدون جلب رضايت مالك يا مالكان آن جايز نيست، مگر اينكه ضرورت مهمّى از ناحيه نهادهاى اجتماعى وجود داشته باشد، كه در اين صورت بايد قيمت آن به نرخ روز پرداخت گردد.
روش جبران حق الناس مالی
اگر حق الناسی بر گردن ما باشد باید به چه طریقی آن را جبران کنیم؟
در صورت امكان معادل حقّ او را به دستش برساند، يا به شكلى با هم مصالحه كنند، و اگر اين كار ممكن نيست توسّط شخص ثالث، يا بوسيله حواله بانكى، يا توسّط پست برايش ارسال نمايد. و چنانچه به او دسترسى ندارد به نيّتش به فقرا صدقه دهد.

