روش جبران حق الناس غیرمالی
برای جبران حق الناس غیر مالی مانند غیبت، تهمت و ... چه باید کرد؟
در صورت امکان از صاحبان حق حلالیّت بطلبید و اگر این کار ممکن نیست برای آنها کار خیر کنید تا آنها از شما راضی شوند.
جبران دروغ
اگر به کسي دروغ بگوييم آيا واجب است بعدا راستش را به او بگوييم؟
چنانچه آن دروغ منشأ ضرر و زیانی شود باید راست بگوید.
طلب حلالیت شنونده غیبت
آیا کسی که غیبت را می شنود حق الناس بر عهده اوست و لازم است حلالیت بطلبد؟
بر مستمع طلب حلالیت لازم نیست ولی احتیاط مستحب است.
ترساندن سهوی دیگران
گاهی انسان کسی را ناخود آگاه اذیت می نماید مثلا با ماشین به هنگام حرکت ممکن است پیرمردی را سهوا بترساند در این گونه موارد آیا انسان مرتکب گناه شده است؟ و نیاز به طلب حلالیت دارد؟
در صورتی که عمدا نباشد مرتکب حرام نشده ولی سزاوار است در این گونه موارد عذر خواهی شود.
روش جبران شهادت دروغ منجر به تبرئه شدن قاتل شود
بنده بیست سال پیش یک شهادت دروغ داده و قاتلی که خانواده مقتول خواستار اعدام او بودند را از اعدام تبرئه کردم البته او در حکم مفسد فی الارض نبود و در دعوا طرف کشته شده بود و خود قاتل دیه مقتول را هم پرداخت کرد، امروز میخواهم توبه کنم، آیا لازم است بروم و واقعیت را بگویم و حلالیت بطلبم؟ از طرفی ممکن است با گفتن واقعیت مفسده ای درست شود و از طرفی حق قصاص از آنها سلب شده، برای توبه باید چه کنم؟
با توجه به این که دیه را گرفته اند و گفتن واقعیت ممکن است مفسده ایجاد کند وظیفه شما توبه کردن و جبران با اعمال نیک آینده، است.
جبران خسارت معنوی
آیا برای ایراد خسارت به منافع معنوی مانند زیبایی، آبرو، آرامش روحی و مواردی مانند آن طریق جبران خسارت در اسلام پیش‌بینی شده است؟
ظاهراً ادله‌ی شرع این است که باید برای جبران آن دیه بدهد ولی اگر مجنی علیه مجبور شود هزینه‌هایی برای رفع نقایص ظاهری متحمل شود که در عرف آن را ضروری بداند و این هزینه‌ها از دیه زیادتر باشد می‌تواند مقدار اضافی را نیز از جانی بگیرد. اضافه بر این اگر نقص زیبایی شدید باشد احتیاط دادن ارش است و در مورد جبران خسارت سایر موارد در صورت امکان از صاحبان حق حلالیت بطلبید و اگر این کار ممکن نیست برای آنها کار خیر کنید تا آنها از شما راضی شوند.
اذیت کردن از روی محبت
آیا اذیت کردن کودکان (بستگان) از روی محبت، حق الناس بر گردن انسان می افتد؟ اگر حق الناس است چگونه باید آنرا ادا کند؟
در صورتیکه بدن مجروح شود یا کبودی و سرخی و مانند آن بر بدن بماند دیه دارد.
تهمت زدن به کفار
تهمت زدن به کفار اعم از حربی و غیر حربی چه حکمی دارد و آیا حلالیت گرفتن لازم است؟
تهمت زدن به هیچکس جایز نیست و اگر کافر حربی نباشد باید از او حلیت بگیرد.
عدم لزوم اطلاع دادن زن به شوهر در موارد جبران اشتباه
زني که بدون اجازه ي شوهرش بيرون مي رفت والان توبه کرده بايد به شوهرش بگويد؟
گفتن لازم نیست ولی با اعمال نیک آینده جبران کند.
