لزوم یادگرفتن احکام
آیا بر هر مکلفی واجب است از تمامی احکام اطلاع داشته باشد و آنها را یاد بگیرد؟
هركس بايد مسائلى را كه معمولاً مورداحتیاج او واقع میشود ياد گيرد يا طريقه احتياط آن را بداند.
هركس بايد مسائلى را كه معمولاً مورداحتیاج او واقع میشود ياد گيرد يا طريقه احتياط آن را بداند.
در چنین جلساتى که مقلدین مراجع مختلف وجود دارند، لازم است فتاواى مراجع معروف را، اگر باهم تفاوتى دارد، تبیین کند؛ در غیر این صورت مسئولیت دارد.
راههای آگاهى از فتواى مجتهد چندراه وجود دارد: اوّل، شنيدن از خود مجتهد يا ملاحظه دستخطّ او؛ دوم، ديدن در رسالهاى كه مورداطمینان باشد؛ سوم، شنيدن از كسى كه مورد اعتماد است؛ چهارم، مشهور بودن در ميان مردم بهطوریکه سبب اطمينان شود.
اگر مسئلهاى پيش آيد كه حكم آن را نمىداند میتواند عمل به احتياط نمايد، يا اگر وقت آن نمىگذرد صبر كند تا دسترسى به مجتهد پيدا كند و اگر دسترسى ندارد یکطرف را كه بيشتر احتمال صحت مىدهد انجام مىدهد و بعداً سؤال مىكند، اگر مطابق فتواى مجتهد بود صحيح است وگرنه بايد اعاده کند.
نپرسیدن مرجع تقلید سؤالکننده و بیان جواب مسئله مطابق نظر مرجع تقلید پاسخگو اشکالی ندارد.
هرگاه افراد آگاهى باشند و رعایت احتیاط را در نقل مسائل بنمایند، مانعى ندارد.
اگر احتمال دهد فتواى مجتهد عوضشده، میتواند به فتواى سابق عمل كند و جستجو لازم نيست.
اگر فتواى آن مجتهد تغيير كرده، اعلام تغيير بر او لازم نيست.
نپرسیدن مرجع تقلید سؤالکننده و بیان جواب مسئله مطابق نظر مرجع تقلید پاسخگو اشکالی ندارد.
جاهل قاصر ممکن است در کنار حوزههای علمیه هم وجود داشته باشد و آنکسی است که مسئلهای را اشتباه فهمیده یا اصلاً به ذهنش نمیآمده که چنین مسئلهای وجود داشته باشد یا اهل مطالعه بوده و در مطالعه به خطا رفته، همه اینها جاهل قاصر هستند.
فتوا دادن و اظهارنظر كردن در مسائل شرعى براى كسى كه مجتهد نيست (يعنى قادر به استنباط احكام از مدارك و دلايل آن نمىباشد) حرام است و هرگاه بدون اطّلاع اظهارنظر كند، مسئول اعمال تمام كسانى است كه به گفته او عمل مىكنند.