گرو گذاشتن اموال ضروری
اگر بدهکار مالی برای گرو گذاشتن نداشته باشد و یا اموالی را که جزو مستثنایت دین و ضروری زندگی او است را بهعنوان گرو بگذارد، تکلیف طلبکار در این صورت چیست؟
هرگاه بدهکار گروگانى نپرداخته و غیر از خانه مسکونیاش و وسایل ضرورى خانه مال دیگرى نداشته باشد، طلبکار نمیتواند طلب خود را از او بخواهد، بلکه باید مهلت بدهد، ولى اگر مالى را که گرو گذاشته، طلبکار میتواند آن را بفروشد و طلب خود را بردارد (حتّی اگر جزء مستثنیات دین باشد).
کیفیت انعقاد قرارداد رهن
آیا برای ایجاد رهن نیازی به الفاظ خاص یا همان صیغه میباشد یا بدون الفاظ نیز رهن منعقد میشود؟
رهن را مىتوان با صيغه لفظى خواند، مثلاً بگويد: اين مال را در برابر آن طلب نزد تو گرو گذاردم او هم بگويد: «قبول كردم» و يا اينكه عملاً انجام دهند، يعنى بدهكار مال خود را بهقصد گرو به طلبكار بدهد و او هم به همين قصد، بگيرد.
وصول طلب با فروش مال مورد رهن
چه زمانی طلبکار حق فروش مال الرهن را دارد؟
هرگاه بدهكار سر موعد با مطالبه طلبكار بدهى خود را ندهد، طلبكار مىتواند مالى را كه گرو برداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و بقيّه را به بدهكار بدهد و چنانچه دسترسى به حاكم شرع دارد احتياط واجب آن است كه براى اين كار از او اجازه بگيرد.
مسئول پرداخت زکات مال مورد رهن
اگر چیزی که زکات در آن است یک سال در رهن کسی باشد زکات آن بر عهده کسی که مال را بهعنوان رهن میدهد است یا گیرنده مال رهن؟
بر عهده کسی که مال را بهعنوان رهن میدهد است مگر اینکه منافع آن را به گیرنده مال رهن واگذار کند.
اجاره دادن مال گرو گذاشتهشده به خود گرو گذار
شخصى به خاطر رفع احتیاج خانه یا مغازهاش را در مقابل مقدارى پول گرو میگذارد. سپس با توافق همدیگر، گرو دهنده عین گرو گذاشتهشده را از صاحب پول کرایه میکند و درنتیجه خانه یا مغازه در تصرّف مالک میماند و ماهانه کرایهاش را به مرتهن میدهد. آیا این معامله صحیح است؟
شخص رهن گیرنده مالک منافع عین گرو گذاشتهشده نیست و نمیتواند آن را اجاره بدهد.
قرار دادن چک و سفته بهعنوان رهن
یکى از مسائل لازم در اسناد تجارتى (چک، سفته، برات) پشتنویسی آنهاست که بهوسیله پشتنویسی انتقال آنها صورت میگیرد امّا نظر به اینکه اینها در بین تجّار و بازرگانان ارزش تجارتى دارند و حتّى بهجای وجه نقد معامله و معاوضه میشوند آیا میتوان این اسناد را بهطور مستقل (نه اینکه همراه با قراردادى نزد بانک وثیقه باشند) بهعنوان مال مرهونه (مال درگرو وثیقه) وثیقه و گرو گذاشت یا نه؟
اگر چک و سفته از فرد معتبری باشد میتوان آن را بهعنوان وثیقه پذیرفت.
اختلاف راهن و مرتهن در تحویل مرهون
اگر راهن و مرتهن در تحویل مرهون اختلاف داشته باشند به این شکل که؛ مرتهن مدّعی تحویل مرهون به راهن و راهن منکر آن باشد، تکلیف چیست؟
چنانچه مرتهن بدون آنکه بینه داشته باشد چنین ادعایی کند، قول راهن با قسم خوردن پذیرفته میشود.
باطل شدن رهن به سبب از بین رفتن
اگر مرهون براثر عواملی غیر از دخالت راهن و مرتهن تلف بشود، تکلیف چیست؟
با از بین رفتن مرهون به سبب آفتی آسمانی یا زمینی، رهن باطل میگردد.
اختلاف در رهن یا ودیعه بودن مالی
چنانچه دو نفر در رهن یا ودیعه بودن مالی با یکدیگر اختلاف کنند؛ بدین گونه که مالک، مدعی ودیعه بودن مال و نگهدارنده مدّعی رهن بودن آن باشد، تکلیف چیست؟
قول مالک با سوگند خوردن، پذیرفته میشود، بهشرط آنکه طرف مقابل بر ادعای خود بینهای نداشته باشد.
منافع مال به رهن گذاشتهشده
منافعی که احیاناً از مال مورد رهن به دست میآید به چه کسی تعلق دارد؟
منافع چيزى را كه گرو مىگذارند مانند شير حيوان و ميوه درخت، مال صاحبمال است.
تعلق خمس به مال رهن گذاشتهشده
من مقداری پول به صاحبخانهام بهعنوان قرضالحسنه دادهام (برای رهن منزل) آیا سر سال باید خمس آن را بدهم؟
مادام که برای رهن به آن نیاز دارید خمس ندارد.