مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

جایز نیست.  ‌

چنانچه حاجى شيعه نمازش را به‌گونه‌ای انجام دهد كه معلوم نباشد حتّى موافق نظر اهل سنّت است، مثل این‌که بر پشت نمازگزاران صف جلو سجده كند (آن‌گونه كه بعضى از عوام اهل سنّت به هنگام ازدحام انجام مى‌دهند)، يا اتّصال صفوف را مراعات ننمايد، بايد نمازش را اعاده كند.

با توجّه به این‌که اگر اهل سنّت یک‌رکعت از امام عقب بيفتند تجافى نمى‌كنند (و به‌صورت نیم‌خیز نمى‌نشينند)، انجام اين كار براى شيعيان لازم نيست.

5. احرام بستن از تمام آنچه امروز جزء مسجد شجره است جايز مى‌باشد، حتّى از كنار مسجد شجره نيز مى‌توان احرام بست. همچنين تمام آنچه امروز جزء مسجدالحرام و مسجدالنبی شده حكم آن را دارد.6. ميقات براى احرام حج تمتّع مکه است و از هر جاى مکه باشد كافى است و فرقى ميان مکه قديم و جديد نيست؛ حتّى از محلاتی از مکه كه امروز به‌طرف منى گسترش‌یافته مى‌توان احرام بست؛ امّا احتياط واجب آن است كه از نقاطى از شهر مکه كه از مسجد تنعيم دورتر، است يعنى از محدوده حرم بيرون مى‌باشد، احرام نبندد؛ و بهتر از همه‌جا مسجدالحرام است.7. چهار لبّيك واجب است و لبّيك پنجم واجب نيست، ولى چنانچه بگويد ضررى به احرام نمى‌زند.

درصورتی‌که از پول غیر مخمس خریده و یا اگر از پول مخمس خریده است قیمت آن افزایش‌یافته و یا سود به آن تعلق‌گرفته است خمس دارد.

مسافران مخيّرند نماز خود را در مسجدالحرام و مسجدالنبی، بلكه در تمام شهر مکه و مدينه، تمام يا قصر به‌جا آورند و نماز تمام افضل است و فرقى بين مکه و مدينه قديم و امروز نيست.

سجده كردن بر تمام انواع سنگ‌ها جايز است؛ چه مرمر باشد، يا سنگ‌های سياه معدنى، يا سنگ گچ و آهك قبل از آن‌که پخته شود. بنابراين، سجده كردن بر تمام سنگفرش‌های «مسجدالحرام» و «مسجدالنبی» كه از اين قبيل است اشكالى ندارد.

14. لازم نيست طواف در فاصله بين مقام ابراهيم و خانه كعبه باشد؛ بلكه در تمام مسجدالحرام طواف جايز است؛ (به‌خصوص هنگام ازدحام جمعیت) ولى در صورت امكان بهتر است از فاصله مزبور تجاوز نكند.15. لازم نيست شانه چپ در تمام حالات محاذى كعبه باشد؛ بلكه همين اندازه كه مطابق معمول همه مردم، خانه كعبه را دور بزند كافى است.16. هرگاه جمعیت طواف كننده به‌قدری زياد باشد كه انسان را با فشار و بدون اختيار به‌پیش ببرد، ضررى براى طواف ندارد و همين اندازه كه از آغاز نيّت مى‌كند كه براى طواف به ميان جمعیت برود كافى است. هرچند مى‌داند فشار جمعیت او را به جلو مى‌برد. 17. طواف در طبقه دوّم مسجدالحرام در مقام ضرورت اشكال ندارد. بنابراين، كسانى كه مجبور هستند ازآنجا طواف كنند طوافشان صحيح است و نايب گرفتن لازم نيست. 18. محل نماز طواف واجب، پشت مقام ابراهيم است؛ ولى اگر ازدحام جمعیت زياد باشد، مى‌توان عقب‌تر نماز خواند. به‌خصوص، در مواقعى كه جمعیت طواف كننده به‌قدری زياد است كه به پشت مقام ابراهيم مى‌رسد، در اين صورت نبايد مزاحم طواف کنندگان شد و اصرار بر خواندن نماز در پشت مقام داشت و كارهايى كه بعضى از عوام انجام مى‌دهند و دست‌ها را زنجير مى‌كنند و مزاحم طواف کنندگان مى‌شوند، صحيح نيست؛ امّا نماز طواف مستحب را در هر جاى مسجد مى‌توان خواند. 19. خواندن نماز طواف به جماعت اشكال دارد، حتّى به‌عنوان احتياط و افراد بايد حمد و سوره را به‌قدر امكان اصلاح كنند و خودشان بخوانند.20. اگر كسى پس از مراجعه به وطن متوجّه شود طواف يا نماز طواف وى باطل بوده است، ترك محرمات لازم نيست، اگر طواف نساء را درست انجام نداده باشد بايد از رابطه با همسر بپرهيزد تا كسى به نيابت از او طواف نساء به‌جا آورد.21. نشستن در حال طواف واجب، براى رفع خستگى مانعى ندارد؛ ولى احتياط آن است كه موالات عرفى به هم نخورد، يعنى فاصله زياد نشود؛22. بهتر است هنگام ازدحام جمعیت، طواف مستحبی را ترك كرد و محل طواف را براى كسانى كه طواف واجب مى‌كنند آزاد گذاشت.

نماز کسانی كه براثر ازدحام جمعیت در پشت‌بام مسجدالنبی به جماعت متصل مى‌شود، كافى نيست و بايد اعاده گردد زیرا دو مکان محسوب می‌شود؛ ولى در طبقات بالاى مسجدالحرام با اتصال صفوف مانعى ندارد.

كسانى كه در ماه مبارك رمضان توفيق انجام عمره مفرده پيدا مى‌كنند، هرگاه جهت نماز اوّل وقت به مسجدالحرام يا مسجدالنبی بروند و قبل از زوال حمره به آن‌ها اصرار كنند كه افطار نمايند، مجاز هستند افطار كنند و روزه آن‌ها صحيح است و نيازى به قضا ندارد.

با توجّه به این‌که قصد اقامه عشره بايد در يك محل، يا دو محل نزديك به هم باشد (مثلاً بافاصله سه يا چهار كيلومتر) حجاج محترم نمى‌توانند با احتساب ايّام عرفات و مشعر و منى قصد ده روز كنند، ولى چنانچه قصد ده روز توقّف در مکه كنند و پس از گذشت ده روز به عرفات و مشعر و منى بروند، يا بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتى از قصد برگردند و به آن امكنه مقدسه بروند، نمازشان در همه اين مکان‌ها كامل است. زيرا در شرايط فعلى فاصله مکه تا عرفات به مقدار مسافت شرعيّه نيست.

50. احتياط واجب است كسانى كه نه حج به‌جا آورده‌اند و نه عمره و براى عمره استطاعت دارند عمره به‌جا آورند؛ و این موضوع مشکلی ندارد امّا شايسته است زائران خريدهاى خود را از آن كشور نكنند. 51. هرگاه عمره واجب خود را به‌جا آورده باشد، در ماه قمرى ديگر عمره به‌جا آوردن به نيّت خود و ديگران مانعى ندارد؛ و هرگاه بخواهد در يك ماه قمرى دو عمره به‌جا آورد، عمره دوم را به‌قصد رجا مى‌تواند به‌جا آورد.52. حاجى كسى است كه حجةالاسلام (تمتّع) به‌جا آورده باشد ولى گفتن آن به کسی که عمره بجا آورده نيز اشكالى ندارد.53. در مورد محرم کردن و انجام اعمال عمره مفرده برای کودک، از طرف او نيّت مى‌كند و لباس احرام به تن او مى‌كند و لبّيك گفته، در طواف‌ها با خود برده و نماز به نيابت از او مى‌خواند و او را در سعى همراه خود مى‌برد و به هنگام تقصير مقدارى از موهاى او را مى‌چيند ولى اگر اسباب دردسر مى‌شود او را مُحرم نكنند. 54. كاركنان کاروان‌ها و بعثه حج و تمام كسانى كه حج واجب خود را قبلاً بجا آورده‌اند و انجام مراسم حج براى آن‌ها مشكل است، مى‌توانند از اوّل نيّت عمره مفرده كنند و آن را كامل كرده و از احرام بيرون آيند و بعدازآن براى رفتن به عرفات و مشعر و منى، يا نرفتن و ماندن در مکه و رسيدگى به كارها آزادند. البتّه اگر به عرفات و مشعر و منى مى‌روند نيّت وقوف نكنند، ولى براى حفظ ظاهر مى‌توانند لباس احرامى (بدون نيّت) بپوشند و در بازگشت از عرفات تجديد عمره لازم نيست.