مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

حتّى الامکان باید براى هر کارى از صداقت بهره گرفت که هم به شرع نزدیک‌تر است و هم به عقل.

درصورتی‌که هدف مشروع و مثبتى در این کار دنبال شود مانعى ندارد.

هرگونه خبرى که انتشار آن به حال جامعه مضر است، یا سبب بیدارى دشمنان یا بهره‌برداری سوء آنان می‌شود، یا موجب تفرقه بین صفوف مسلمین می‌گردد، یا ایجاد یأس و وحشت و بدبینی می‌کند، یا تبعات دیگرى مانند آنچه گذشت دارد، چنین اخبارى نباید انتشار یابد. به همین دلیل در زمان جنگ، بسیارى از اخبار موقتاً مکتوم می‌ماند و پس از برطرف شدن خطر، فاش می‌گردد. شبیه این معنا، در موارد دیگر نیز کاملاً ممکن است.

در فقه اسلامى اصطلاح خاصی براى این دو موضوع نیست. اگر در کلمات فقها به کار رود، مراد همان معنى عرفى است. خبر واقعیتی را بیان می‌کند، ولى تبلیغ به‌منظور ترغیب و تشویق به چیزى یا کارى صورت می‌گیرد.

استخبارات به معناى جستجوگرى و کارهاى اطلاعاتی است و اکنون در کشورهاى عربى این واژه درباره وزارت اطلاعات به کار می‌رود. ولى خبرنگارى اشاره به شرح حوادثى است که آشکارا در سطح جامعه رخ می‌دهد.

تفسیر و تحلیل اخبار که سبب بهره‌گیری صحیح و پرهیز از سوءاستفاده می‌شود، نه‌تنها جایز بلکه گاه واجب است.

تسامح و مدارا معانى مختلفى دارد. اگر منظور سازش با مخالفان اسلام و میدان دادن به دشمن براى ضربه زدن به دوست است، چنین چیزى جایز نیست; امّا اگر منظور همزیستى مسالمت‌آمیز، با گروه مای سالم، یا پیروان مذاهب دیگر باشد، به‌گونه‌ای که ضررى به حال مسلمین و آیین اسلام نداشته باشد، جایز است.

ازآنچه موجب تضعیف نظام، یا تشویش اذهان عمومى است باید پرهیز شود و می‌توان آنچه را مفید و یا حداقل فاقد ضرر است، منتشر ساخت.

انتقاد اگر با پیشنهاد توأم باشد، به‌یقین بهتر است; ولى اگر انتقادکننده نتواند پیشنهادى مطرح کند، بازهم از باب امربه‌معروف و نهى از منکر باید وظیفه خود را انجام دهد.

معمولاً براى تحلیل اخبار باید از قرائن و شواهد و سوابق موجود و مسائل مشابه استفاده کرد. اگر به نتیجه قطعى برسند، می‌توانند به‌طورقطع قضاوت کنند. در غیر این صورت، باید روى عنوان احتمالى بودن تکیه شود تا مطلبى برخلاف واقع نگفته باشند.

در این‌گونه امور باید مصلحت اهم نظام و جامعه در نظر گرفته شود. درصورتی‌که راه دفاع منحصر به این کار باشد و موجب وهن اسلام و جمهورى اسلامى نشود، اشکالى ندارد.

هرگاه ضرر نگفتن بیش از ضرر گفتن باشد، لازم است آن خبر بیان شود.