اگر اعتکاف واجب معيّن باشد (مثل اينكه نذر كرده دهه آخر ماه مبارك رمضان امسال را معتكف شود) به مجرّد شروع اعتكاف، بلكه قبل از شروع، انجام آن (در زمان خودش) واجب است، و رجوع و عدول از آن جايز نيست.
تفاوتى در شرط عدول در صيغه نذر، بين نذر اعتكاف ايّام معيّن و غيرمعيّن، و اعتكافهاى پى در پى و جداى از هم نيست. بنابراين هر گاه شرط عدول كند در تمام صورتهاى مذکور حقّ عدول دارد و قضاى چنين اعتكافى نسبت به نذر معيّن، و از سر گرفتن آن در نذر غير معيّن واجب نيست.
انسان مى تواند به هنگام نذر اعتكاف، شرط عدول را در صيغه نذر بگنجاند. مثل اينكه بگويد: «لله علىّ ان اعتكف بشرط ان يكون لى الرجوع عند عروض كذا او مطلقاً». دراين صورت حقّ عدول دارد، هر چند به هنگام نيّت اعتكاف آن را شرط نكرده باشد. البتّه اين شرط در صورتى صحيح است كه معنايش نذر اعتكاف مشروط باشد، سپس به هنگام وفاى به نذر نيّت كند آنچه را نذر كرده ـ هر چند بصورت اجمالى ـ بجا آورد تا اينكه اشتراط عدول در حقيقت در نيّت اعتكاف باشد. در غير اين صورت دليلى بر صحت آن وجود ندارد، و لكن احتياط آن است كه شرط را به هنگام نيّت و شروع اعتكاف نيز ذكر كند.
معتكف نمى تواند در يك اعتكاف شرط كند كه حقّ عدول در اعتكاف ديگر داشته باشد، همانگونه كه نمى تواند شرط كند كه حق فسخ اعتكاف شخص ديگر ـ اعمّ از فرزند، يا خدمتكار، يا فرد بيگانه اى ـ را داشته باشد.
در اعتکاف واجب موسّع (مثل اينكه نذر كرده ده روز از ماه مبارك رمضان امسال را معتكف شود) و همچنين در اعتكاف مستحبى قبل از تكميل دو روز اوّل، حق رجوع و عدول دارد، امّا پس از گذشت اين زمان، يا در روز سوم اعتكاف واجب مى گردد و رجوع جايز نيست. ولى احتياط آن است كه در اين دو، مخصوصاً در واجب موسّع، هنگامى كه شروع كرد عدول نكند، و آن را به اتمام برساند.
شرط عدول از اعتکاف، بايد به هنگام نيّت اعتكاف ذكر گردد; بنابراين اگر قبل از نيّت اعتكاف، يا پس از آن گفته شود، اعتبارى ندارد هر چند قبل از شروع روز سوم باشد.
معتكف مى تواند به هنگام نيّت اعتكاف، شرط كند كه هر زمان خواست، حتّى در روز سوم، از اعتكاف خارج شود; اعمّ از اينكه خروج از اعتكاف را مشروط به حادث شدن امرى كند يا نه و احتياط آن است كه شرط مذكور براى عذرى هر چند عرفى باشد، ولى نمى تواند شرط كند كه منافيات اعتكاف، نظير همبستر شدن با همسر و مانند آن را در حال اعتكاف انجام دهد.
هرگاه به هنگام نيّت شرط عدول كند، سپس آن را اسقاط كند، اين اسقاط تأثيرى ندارد، هر چند احتياط آن است كه آثار سقوط شرط را جارى كند، يعنى پس از تكميل دو روز عدول نكند و روز سوم را نيز در اعتكاف بماند.
