مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر موجب ضرر و زیانى بر مسلمین نگردد، مانعى ندارد.

در صورتیکه برای شرکت در مسابقه وجهی نپردازند و مسابقه مربوط به کار مشروعی باشد اشکال ندارد.

اگر منظور از قهرمان سازى مبالغه بى جا و بزرگ نمایى بى مورد است، جایز نیست. و اگر منظور معرّفى چهره هاى ناشناخته گرانقدر با ایمان است، نه تنها کار خوبى است، بلکه لازم مى باشد.

در صورتى که موجب گمراهى مردم شود، اشکال دارد.

کم‌فروشی معنى خاصی دارد که در معاملات تصوّر می‌شود و مفهوم عامی دارد که هر کس از کار خودش کم بگذرد (و به‌اصطلاح بدزدد) مصداق آن خواهد بود؛ و در مورد خبر، اگر خبر را به‌طور ناقص و دست‌وپاشکسته نقل کنند، یا اصلاً بعضى از اخبار را نقل کنند و بعضى را نقل نکنند، شبیه آن است که کم‌فروشی کرده‌اند.

انتقاد اگر با پیشنهاد توأم باشد، به‌یقین بهتر است; ولى اگر انتقادکننده نتواند پیشنهادى مطرح کند، بازهم از باب امربه‌معروف و نهى از منکر باید وظیفه خود را انجام دهد.

هرگونه خبرى که انتشار آن به حال جامعه مضر است، یا سبب بیدارى دشمنان یا بهره‌برداری سوء آنان می‌شود، یا موجب تفرقه بین صفوف مسلمین می‌گردد، یا ایجاد یأس و وحشت و بدبینی می‌کند، یا تبعات دیگرى مانند آنچه گذشت دارد، چنین اخبارى نباید انتشار یابد. به همین دلیل در زمان جنگ، بسیارى از اخبار موقتاً مکتوم می‌ماند و پس از برطرف شدن خطر، فاش می‌گردد. شبیه این معنا، در موارد دیگر نیز کاملاً ممکن است.

هرگاه ضرر نگفتن بیش از ضرر گفتن باشد، لازم است آن خبر بیان شود.

خبر موثّق را از چند طریق می‌توان شناخت: نخست از طریق وثاقت راوى; یعنى ناقل خبر شخص مورد اعتمادى باشد. دوّم، از طریق مقبولیت عمومى، یعنى اگرچه راوى شناخته‌شده نیست، امّا خبر در میان مردم چنان شهرتى دارد که موجب اطمینان می‌شود. سوّم، از طریق محتواى خبر، یعنى مضمون خبر چنان مستدل و توأم با قرائن است که خود گواه صحت خویش است.

درصورتی‌که به منبع خاصی اسناد داده شود و صدق و کذبش بر عهده آن منبع واگذار گردد و نشر آن مفسده‌ای نداشته باشد، اشکال ندارد.

تسامح و مدارا معانى مختلفى دارد. اگر منظور سازش با مخالفان اسلام و میدان دادن به دشمن براى ضربه زدن به دوست است، چنین چیزى جایز نیست; امّا اگر منظور همزیستى مسالمت‌آمیز، با گروه مای سالم، یا پیروان مذاهب دیگر باشد، به‌گونه‌ای که ضررى به حال مسلمین و آیین اسلام نداشته باشد، جایز است.

این کار درصورتی‌که موجب بدآموزى نگردد، کار خوبى است؛ و این مشکل عمدتاً از طریق نحوه بیان مناسب نظرات مخالفین تأمین می‌شود، به این معنى که نظرات آن‌ها به‌صورت موذیانه و مخرّب و تؤام با دروغ و تهمت و جوسازى بیان نگردد. البتّه باید توجّه داشت که مسائل مختلف است; بعضى از مسائل را می‌توان در سطح عموم مطرح کرد و بعضى از مسائل باید در سطح حوزه و دانشگاه و محافل علمى مطرح گردد; زیرا احتیاج به آگاهى مای تخصّصى دارد. به‌یقین اشتباه این دودسته از مسائل به یکدیگر، سبب بروز مشکلاتى در سطح جامعه می‌گردد.