şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 320: Suyun bədənə çatmasına mane olmayan rənglər dəstəmaza tə’sirsizdir. Amma bu rənglər mane olduqda və ya onların maneçiliyinə şəkk edildikdə, onları təmizləmək lazımdır.

Məsələ 321: Əgər barmaqdakı üzük, qoldakı qolbaq və bu kimi şeylər suyun dəstəmaz üzvlərinə çatmasına mane olmazsa, dəstəmaz düzgündür. Suyun dəriyə çatması üçün həmin əşyaları tərpətmək lazımdır. Əgər insan dəstəmazdan sonra dəstəmaz üzvlərində üzük və ya başqa maneə görsə və onların dəstəmaz vaxtı üzərində olub-olmadığını bilməsə, dəstəmazı düzgündür. Bir şərtlə ki, dəstəmaz zamanı bu şeylərə diqqətli olduğunu düşünsün.

Məsələ 322: Dəstəmazı başa çatdırdıqdan sonra şəkk yaransa ki, dəstəmazın bütün əməlləri yerinə yetirilib, yoxsa yox, eləcə də, dəstəmazın bütün şərtləri ödənib yoxsa yox, bu şəklərə e’tina etmək lazım deyil. Amma dəstəmaz əsnasında şəkk yaranarsa bu işi görmək lazımdır.

Məsələ 323: Dəstəmazlı şəxs dəstəmazın batil olub-olmadığına şəkk edərsə, dəstəmazının qaldığını qəbul etməlidir. Əgər dəstəmazı olmayan şəxs sonradan dəstəmaz alıb-almadığını şəkk edərsə, dəstəmazlı olmadığını qəbul etməlidir.

Məsələ 324: Bir şəxs dəstəmaz aldığını və dəstəmazı pozan bir iş gördüyünü düşünərsə, hansı birinin öncə baş verdiyini bilmədikdə dəstəmaz almalıdır.

Məsələ 325: Bir şəxs dəstəmaz əməllərinə və ya onun şərtlərinə (Məsələn, suyun pak olmasına, dəstəmaz üzvlərində suya maneə olmasında) çox şəkk edərsə, şəkkinə əhəmiyyət verməməli, başqaları kimi hərəkət etməlidir.

Məsələ 326: Əgər namazdan sonra şəkk yaranarsa ki, dəstəmaz alınmışdır, yoxsa yox, namaz düzgündür, amma sonrakı namazlar üçün dəstəmaz almaq lazımdır.

Məsələ 327: Əgər namaz arasında şəkk yaransa ki, dəstəmaz alınmışdır, yoxsa yox, vacib ehtiyata əsasən, namazı tamamlayıb sonradan dəstəmaz almaq və namazı təzələmək lazımdır.

Məsələ 328: Əgər insanda elə bir xəstəlik varsa ki, sidik damla-damla xaric olsun və ya nəcisin qabağını saxlaya bilməsin, namazın son vaxtınadək dəstəmaz və namaz üçün möhlət tapacağını bilsə, namazı həmin vaxt qılmalıdır. Belə bir şəxs namazın vacib hissələri ilə kifayatlənməli, möhlət olmadıqda azan, iqamə və qunutu tərk etməlidir.

Məsələ 329: Əgər dəstəmaz və namaz miqdarında möhlət olmasa, amma namaz gedişində bir neçə dəfə sidik və nəcis xaric olsa, həmin şəxs hər dəfə dəstəmaz almaq istəsə eybi yoxdur. Bu halda vacib ehtiyata əsasən, yanına su qabı qoymalı və hər dəfə sidik və ya nəcis xaric olduqda dəstəmaz almalıdır. Sonra namazın qalan hissəsini qıla bilər. Amma sidik və nəcis tez-tez xaric olarsa və insan üçün hər dəfə dəstəmaz almaq çətinlik törədərsə, bir dəfə dəstəmaz alması bəs edər.

Məsələ 330: Sidik və nəcis tez-tez xaric olduqda və hər dəfə dəstəmaz almağa imkan olmadıqda, bir dəstəmazla həm günorta, həm də ikindi namazlarını qılmaq olar. Ehtiyat müstəhəbbə əsasən, hər namaz üçün bir dəstəmaz almaq yaxşıdır.

Məsələ 331: Amma sidik və nəcis öz ixtiyarı ilə xaric olarsa, insan dəstəmaz almalıdır.