şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 1849: Əgər sülhə götürdüyü bir şey eyibli olsa və ondan xəbəri olmasa, sülhü poza bilər. Lakin, eyibli və düzgün qiymət fərqlərini almaq qarşı tərəflərin razılığından asılıdır.

Məsələ 1850: Mülk və yaxud şəxsi mənfəətin başqasına həvalə edilməsinə icarə deyilir. İcarəyə verən və icarə edən həddi-büluğa çatmış və aqil olmalıdır. Öz qəsd və ixtiyarı ilə icarəni əncam verməli və habelə öz malında təsərrüf etmək hüququna malik olmalıdır. Bu baxımdan öz malını doğru şəkildə idarə etməyi bacarmayan və onu hədər yerə xərcləyən səfehin icarəsi batildir.

Məsələ 1850: Mülk və yaxud şəxsi mənfəətin başqasına həvalə edilməsinə icarə deyilir. İcarəyə verən və icarə edən həddi-büluğa çatmış və aqil olmalıdır. Öz qəsd və ixtiyarı ilə icarəni əncam verməli və habelə öz malında təsərrüf etmək hüququna malik olmalıdır. Bu baxımdan öz malını doğru şəkildə idarə etməyi bacarmayan və onu hədər yerə xərcləyən səfehin icarəsi batildir.

Məsələ 1851: İnsan başqası tərəfindən vəkil olub, onun malını icarə verə bilər. Həmçinin, az yaşlı uşağın (səğir) və qəyyumu onun məsləhətini riayət etməklə, malını icarəyə verə bilər. Vacib ehtiyata əsasən, onun həddi-büluğdan sonrakı zamanını icarəyə daxil etməsinlər. Əgər onsuz az yaşlı uşağın (səğirin) məsləhəti hasil olmasa, istisnadır. Başçı və qəyyumu olmadıqda isə şəriət hakimindən icazə alınmalıdır. Əgər adil müctəhid və yaxud onun nümayəndəsinə müraciət etmək imkanı olmasa, uşağın məsləhətini riayət edən adil mö’min şəxsdən icazə almaq olar.

Məsələ 1852: İcarədə siğəni hər dildə- ərəbcə, farsca və s. oxumaq olar (məsələn, malik, bir şəxsə filan mülkümü, filan məbləğə, filan müddət ərzində sənə icarə verdim, desin və o da, qəbul etdim, desin). Həmçinin, öz mülkünü icarə qəsdi ilə icarə edənin ixtiyarında qoyması və onun da təhvil alması kafidir.

Məsələ 1853: Əgər bir şəxs siğə oxumadan bir işi görməyə əcir olub, qarşı tərəfin tələbi ilə işə məşğul olarsa, icarə düzgündür.

Məsələ 1854: Danışmaq qabiliyyəti olmayan şəxs əgər işarə ilə başa salsa ki, öz mülkünü müəyyən müddət və məbləğ daxilində icarəyə vermiş və yaxud icarə etmişdir, düzgündür.

Məsələ 1855: İcarə etdiyi ev və yaxud dükanı başqasına icarə verə bilməz. Əgər belə bir haqq icarə edənə verilibsə, istisnadır.

Məsələ 1856: Ev, mağaza və yaxud bir otaq icarə edib onu başqasına verməyə hüququ olan bir şəxs, (onu) icarə etdiyindən daha çox məbləğə icarə verə bilməz. Əgər orada onun bərabərində bir az artıq (məbləğ) almaq üçün iş görübsə (təmir, ağartı işləri aparmaq və yaxud şkaf, xalça qoymaq) istisnadır.

Məsələ 1857: Əgər bir işçi, fəhlə özünü başqasının xidmətinə və icarəsində qərar versə, onu başqasının xidmət və icarəsinə verə bilməz. Əgər əməl və yaxud kəlamının zahiri mənası, icarə edənin bu cəhətdən azad olması başa düşülsə, istisnadır. Bu halda, əgər onu o məbləğdən çox təhvil versə eybi var. Lakin, ev, mağaza və əcirdən başqasında eybi yoxdur.

Məsələ 1858: İcarə verilən malın bir neçə şərti var:1-Müəyyən olmalıdır. Bu baxımdan, əgər, ev və yaxud avtomobillərimdən birini icarə verirəm, desə, düzgün deyil; 2-İcarə edən onu görməli və yaxud malik onun xüsusiyyətlərini təmami ilə bəyan etməlidir; 3- Onu təhvil vermək mümkün olmalıdır. Belə isə, icarə edənin onu tutmasına qadir olmayan fərari atı icarəyə vermək batildir; 4- O mal istifadə etməklə aradan getməməlidir. Bu baxımdan, çörək, meyvə və bu kimi şeyləri icarəyə vermək düzgün deyil; 5- İcarə verilən maldan istifadə etmək mümkün olmalıdır. Əkinçilik üçün yararlı və yaxud kifayət qədər suyu olmayan torpağı icarəyə vermək batildir; 6- İcarə verdiyi şeyin maliki, yaxud onun icarə verilməsində vəkil və yaxud qəyyum olmalıdır.

Məsələ 1859: Ağacın, bağın, otlağın meyvə və yaxud otundan istifadə etmək üçün icarəyə verilməsi düzgündür.