şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 1088: Ehtiyat namazının azanı, iqaməsi, surəsi və qunutu yoxdur. “Həmd” astadan oxunur. Vacib ehtiyat budur ki, “Bismillah” da astadan deyilsin. Namazla ehtiyat namazı arasında namazı batil edəcək iş görülməsin.

Məsələ 1089: Əgər ehtiyat namazına başlamamış mə’lum olsa ki, qılınmış namaz düzgündür, ehtiyat namazı lazım deyil. Əgər ehtiyat namazının gedişində bunu anlasa, ehtiyat namazını kəsə bilər.

Məsələ 1090: Əgər ehtiyat namazından öncə mə’lum olsa ki, namazın rəkətləri az olub, məsələn, dörd rəkət əvəzinə üç rəkət qılınıb, namazı batil edən iş görülməmişsə, həmin əskik miqdar yerinə yetirilməlidir. Yersiz salama görə vacib ehtiyata əsasən iki səcdeyi-səhv yerinə yetirilir. Əgər namazı batil edən bir iş görülmüşsə, namaz təzələnməlidir.

Məsələ 1091: Ehtiyat namazından sonra mə’lum olsa ki, namazı elə ehtiyat namazı həddində əskik olub, namazı düzgündür. (Məsələn, üç və dörd arasında şəkdən sonra ehtiyat namazı qılır və namazı bitirdikdən sonra mə’luma olur ki, əvvəlcə üç rəkət qılıbmış.) Əgər mə’lum olsa ki, namazının əskiyi ehtiyat namazından az olub, vacib ehtiyat budur ki, həmin əskik miqdarı dərhal yerinə yetirsin, namazını da təzələsin. Əgər mə’lum olsa ki, namazının əskiyi ehtiyat namazından çox olub, ehtiyat namazından sonra namazı batil edəcək bir iş görülməmişsə, vacib ehtiyat budur ki, həmin əskik miqdarı yerinə yetirsin, namazını da təzələsin.

Məsələ 1093: Rükn və qeyri-rüknlərin artırılıb-əskildilməsi, namazın hissələrinin yerinə yetirilməsinə şəkk baxımından ehtiyat namazı da digər vacib namazlar kimidir.

Məsələ 1094: Əgər ehtiyat namazının rəkətlərinin sayı ilə bağlı şəkk yaransa, yuxarı ehtimal əsas götürülür, yuxarı ehtimal namazı batil etsə, aşağı ehtimal əsas götürülür. Bu halda namaz düzgündür.

Məsələ 1095: Əgər ehtiyat namazının hissələri bilmədən artırılıb-əskildilərsə, səcdeyi-səhv vacib deyil.

Məsələ 1096: Əgər ehtiyat namazında təşəhhüd və ya səcdə yaddan çıxarsa, vacib ehtiyat budur ki, salamdan sonra onun qəzası yerinə yetirilsin.

Məsələ 1097: Bir şəxsə səcdə və ya təşəhhüdün qəzası, eləcə də, səcdeyi-səhv vacib olarsa, əgər ehtiyat namazı da qılmalıdırsa, öncə ehtiyat namazını qılır, sonra səcdə və ya təşəhhüdün qəzası, daha sonra səcdeyi-səhv yerinə yetirilir.

Məsələ 1098: Gündəlik vacib namazlardakı şəkk, səhv və zənn haqqında deyilən hökmlər digər namazlar üçün də öz gücündədir. Məsələn, ayat namazında şəkk yaransa ki, bir rəkət qılınıb, yoxsa iki rəkət, bu şəkk iki rəkətli namaza aid olduğundan namaz batildir. Şəkk, səhv və zənnlə bağlı digər hökmlər də öz gücündə qalır.

Məsələ 1099: Vacib ehtiyata əsasən, bir neçə halda namazdan sonra səcdeyi-səhv yerinə yetirilir. Həmin hallarla tanış olaq:1. Yersiz söz; namaz qılan şəxs namazı bitirdiyini güman edərək səhvən bir söz deyir. Ya başqa bir dəlilə görə danisharsa.2. Yersiz salam; məsələn, dörd rəkətlik namazın ikinci rəkətində salam deyir.3. Səcdə yaddan çıxdıqda;4. Təşəhhüd yaddan çıxdıqda;5. Ayağa qalxmaq əvəzinə səhvən oturduqda və ya oturmaq əvəzinə ayağa qalxdıqda;6. İkinci rəkətdən sonra dördüncü və ya beşinci rəkət olması ilə bağlı şəkk yarandıqda vacibdir ki, namazı bitirib iki səcdeyi-səhv yerinə yetirsin. Əlavə artırma-əskiltmə olduqda səcdeyi-səhv yerinə yetirmək müstəhəbdir.

Məsələ 1100: Səhv deyilmiş sözü yenidən düzgün təkrarladıqda səcdeyi-səhv lazım deyil.