şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 1520: Bir şəxs dini vəzifə boynuna gəldikdən bəri xüms verməyib, qazanc əldə edib, məişətinə lazım olan avadanlıqlar alıb və indi isə xüms verməli olduğunu anlayıb və onun haqqında öz vəzifəsini icra edib, yaşayışını halal etmək istəyirsə, əgər qazancının mənfətindən özünə lazım olmayan əşyaları alıb, bir il onun üstündən ötübsə, onun xümsünü verməlidir. Yox, əgər, mənfət qazandığı il əsnasında öz şə’ninə uyğun, ehtiyac duyduğu ev avadanlıqları və başqa şeyləri alıbsa, qazanc əldə etdiyi il əsnasında onları aldığını bilsə, onun xümsünü verməsi lazım deyil. Əgər il əsnasında və ya il tamam olandan sonra olduğunu bilməsə, vacib ehtiyata əsasən, gərək şəriət hakimi və ya onun nümayəndəsi ilə razılaşmalıdır. Yəni, şəkk etdiyi bütün malını hesablamalı və şəriət hakimi xüms baxımından onun borcunu təxmin edib, onunla müsalihə edər və onu ödəməklə bütün malı pak olar.

Məsələ 2104: Həddi-büluğa çatmış qızı ərə verməkdə tələsmək müstəhəbdir. Həmçinin, arvada ehtiyacı olan oğlan üçün arvad almaq da eyni hökmdədir.

Məsələ 2104: Həddi-büluğa çatmış qızı ərə verməkdə tələsmək müstəhəbdir. Həmçinin, arvada ehtiyacı olan oğlan üçün arvad almaq da eyni hökmdədir.

Məsələ 2081: Həddi- büluğa çatmayan qıza baxmaq ləzzət qəsdi ilə olmasa və baxmaq vasitəsi ilə günaha düşmək qorxusu olmasa, caizdir. Lakin vacib ehtiyata əsasən, adətən örtdüyü yerlərə, məsələn, baldır, qarın və bu kimi yerlərə baxılmasın.

Məsələ 2081: Həddi- büluğa çatmayan qıza baxmaq ləzzət qəsdi ilə olmasa və baxmaq vasitəsi ilə günaha düşmək qorxusu olmasa, caizdir. Lakin vacib ehtiyata əsasən, adətən örtdüyü yerlərə, məsələn, baldır, qarın və bu kimi yerlərə baxılmasın.

Məsələ 1777: Əgər həddi-büluğa çatmayan uşaqdan bir şey alsa və ya satsa, müamiləsi batildir. Uşaqdan aldığı pulu onun özünə yox, sahibinə qaytarmalıdır. Əgər onun sahibini tanımırsa və yaxud onu tanımaq mümkün deyilsə, gərək onu şəriət hakiminin icazəsi ilə fəqirə versin. Əgər uşağın şəxsi malı olsa, onun qəyyumuna qaytarmalıdır. Həmçinin, uşağa verdiyi pul və malı ondan ala bilər. Əgər tələf olubsa, əvəzini ala bilməz.

Məsələ 1776: Həddi-büluğa çatmamış uşaqla, qəyyumu ona icazə versə də belə, müamilə etmək batildir. Əgər müamilədə qarşı tərəf uşağın başçısı, uşaq isə yalnız pulu satıcıya və ya malı alıcıya çatdırmaq üçün vasitə olsa, bu halda eybi yoxdur. Amma, alıcı və yaxud satıcı uşağın pulu sahibinə çatdıracağına yəqin etməlidir.

Məsələ 502: Büluğ həddinə çatmamış və ya divanə şəxs meyyitə toxunsa büluğ həddinə çatdıqda və ya ağıla gəldikdən sonra meyyitə toxunma qüslü verməsi vacibdir. (Müməyyiz) yə’ni yaxşını pisdən seçə bilən uşaq qüsül versə onun qüslü düzgündür.

Məsələ 2013: Dəli, həddi-büluğa çatmayan uşaq öz malını ariyə verə bilməz. Lakin, qəyyumu icazə versə və bu iş onların xeyrinə olsa, maneəsi yoxdur.

Məsələ 1910: Səsin qalınlaşması, üzdə, bığ yerində və s. qalın tüklərin bitməsi, və s. həddi-büluğa çatmağın əlaməti sayılmır. Əgər bunların vasitəsilə həddi-büluğa çatmaq yəqin olunsa, istisnadır.

Öz mallarından istifadə edə bilməyən şəxslərə “məhcurin” deyilir.Məsələ 1909: Həddi-büluğa çatmayan uşaq öz malından istifadə edə bilməz. Həddi-büluğa çatmağın əlamətləri üç şeydən biri ola bilər:Birincisi, qəməri təqvimi ilə kişilərdə 15, qadınlarda isə 9 yaşın tamam olması.İkincisi, spermanın xaric olması;Üçüncüsü, cinsiyyət üzvünün ətrafında qalın tüklərin bitməsi;

Məsələ 1355: Əgər doğru və ya yalan olduğunu bilmədiyi bir hədisi nəql etmək istəsə, gərək xəbəri deyən şəxsdən, yaxud qeyd etdiyi kitabdan nəql etsin. Məsələn, filan ravi belə deyir və yaxud filan kitabda “Peyğəmbərin (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) belə buyrduğu nəql edilir”, deməlidir.