şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 1223: Meyyitin qəza namazları üçün bir neçə şəxs əcir tutularsa, onların hərəsi üçün müəyyən vaxt tə’yin etmək lazım deyil. Onlar həmin namazları istədikləri vaxt qıla bilər. Amma namazlar arasında tərtibə riayat etmək üçün müstəhəb ehtiyat budur ki, onların hər biri üçün müəyyən vaxt tə’yin edilsin. Məsələn, biri ilə sübhdən günortayadək, o biri ilə günortadan axşamadək namaz qılması şərt kəsilsin. Yə’ni hər iki şəxs məsələn, günorta namazından başlayıb sübh namazınadək qılsın. Bir və ya bir neçə günün namazının qılınmasının fərqi yoxdur.

Məsələ 1707: Əgər insan bir kəsi əcir edib, xərclərini verməsini (bir xidmətçi kimi) şərt etsə, onun fitrəsini verməlidir. Lakin verdiyi xərclər fəhlələrin əmək haqlarının bir hissəsi sayılarsa, onların fitrəsi iş sahibinə vacib deyil. Habelə, mehmanxana və ona oxşar yerlərdə çalışan fəhlələr adət üzrə yeməklərini orada yeyir və bu, həqiqətdə, onların məvaciblərindən sayıldığı üçün, işçilərin fitrəsi iş sahibinə deyil, özlərinə vacibdir.

Məsələ 1648: Fəqirliyi mə’lum olmayan şəxsə zəkat vermək olmaz. Lakin, əgər zahiri görkəmindən fəqirliyi ehtimal olunsa, həmçinin, e’timadlı şəxslər fəqir olmasını xəbər versələr, ona zəkat vermək caizdir.

Məsələ 1581: Ehtiyaclı seyidə borc verən şəxs ondan alacağını xüms adı ilə hesab edə bilər. Lakin, İmamın (ə) payında şəriət hakiminin icazəsi lazımdır.

Məsələ 1726: Əgər fəqirə əli çatmırsa, öz malından bir miqdar fitrə niyyəti ilə ayırıb, nəzərdə tutduğu və yaxud hər bir müstəhəqq üçün kənara qoya bilər. Onu verdiyi hər bir vaxtda fitrə niyyəti etməsi vacibdir.

Məsələ 1642: Ehtiyat-vacibə əsasən, fəqir və yaxud miskin özünün və ailəsinin illik xərclərindən artıq zəkatdan götürə bilməz. Əgər çatışmazlığı varsa, yalnız çatışmazlığı qədər götürə bilər.

Məsələ 1698: Fəqir bir şəxsin yalnız 1 sa’ (təqribən 3 kq.) buğda və ona oxşar ərzağı olduğu halda, zəkat fitrəsini verməsi müstəhəbdir. Əgər ailəsinin də fitrəsini ödəmək istəsə, 1 sanı fitrə qəsdi ilə onların birinə və o da eyni məqsədlə onu ayrısına versin və (beləcə) sonuncu ailə üzvünə qədər (davam etsin). Sonradan onu özlərindən olmayan bir şəxsə vermələri yaxşıdır. Əgər onlardan biri kiçikdirsə (səğir), başçısı onun əvəzinə qəbul edib ayrı şəxsə versin.

Məsələ 1649: Fəqirə - bu, zəkat malıdır- deyilməsi lazım deyil. Əksinə, zəkatı ona hədiyyə adı ilə vermək olar (yalan danışmamaq şərti ilə). Lakin, hər bir halda, zəkat qəsdi etməlidir.

Məsələ 1682: Vacib ehtiyata əsasən, hər bir fəqirə gümüş zəkatının birinci nisab həddindən (2 misqal və 15 noxud qədər) az verməsin. Əgər buğda, arpa kimi bir şeylərdən zəkat verirsə, yenə də qiyməti o miqdardan az olmamalıdır.

Məsələ 1421: Orucun kəffarəsi üçün 60 fəqirə yemək verməyi seçən bir şəxs hər birinə bir müdd (təqribən, 750 qm) yemək verməlidir. Bir neçə nəfərə bir müdd- 750 qm (yemək) verə bilməz. Lakin, 60 fəqiri tapmadığı zaman bu işi görə bilər. Həmçinin, fəqirin yeməyi öz ailəsinə aparıb onlarla birlikdə yediyini yəqin etdiyi zaman ona ailə üzvlərinin hər biri üçün, hətta azyaşlı olsalar belə, bir müdd-750 qm yemək verə bilər.

Məsələ 1683: İnsanın müstəhəqqə verdiyi zəkatı onun özünə satmasını istəməsi məkruhdur. Lakin, müstəhəqq şəxs aldığı zəkatı pula çevirmək istəsə, zəkatı ona verən şəxs başqalarından öndədir.

Məsələ 1647: Zəkatı olan və fəqirə borc vermiş şəxs borcunu zəkat ünvanı ilə hesablaya bilər. Əgər fəqir borclu dünyasını dəyişsə belə borcunu zəkatdan hesablaya bilər. Əgər (borclu şəxs) borcu qədər özündən bir şey saxlayıbsa, vacib ehtiyata əsasən, onun borcunu zəkatla hesablamaq olmaz.