şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

44. Həm həqiqi, həm də hüquqi şəxslər mülk sahibi ola bilər. Onların müamilədə tərəf olması qanunidir. Demək, hüquqi şəxs sayılan müəssisələr bə’zilərdən, yə’ni həqiqi şəxslərdən fərqlənmir.

45. Bütün müamilələrdə yazı və imza şifahi müqavilə siğəsini əvəz edə bilər. Amma vacib ehtiyata əsasən, izdivac və boşanmada şifahi də söylənməlidir.

46. Siqaret, tütün mə’mulatları, narkotik maddələrdən istifadə qəti haramdır.

47. Xəstənin həyatını xilas etmək üçün qan alış-verişi halaldır. Amma bədən üzvlərinin köçürülməsində, məsələn, böyrək köçürülməsində müstəhəb ehtiyat budur ki, bədən üzvünə görə yox, onu dəyişməyə icazə üçün pul alınsın. Bu iş o zaman caiz sayılır ki, bədən üzvünü verən şəxs üçün təhlükə olmasın.

48. Mala qiymət tə’yin edilməsində alıcı və satıcı azaddır. Amma bu azadlıq bə’zən fəsada, iqtisadi tarazlığın pozulmasına səbəb olarsa, şər’i hakim özü qiymət tə’yin edə bilər. Şər’i hakimin tə’yin etdiyi qiymət əsas götürülməlidir.

49. İslam məmləkətlərinin müdafiəsi vacibdir. Məmləkətin müdafiəsinə qalxmaq təkcə həmin ölkədə yaşayan müsəlmanlara aid deyil. Əgər hər hansı müsəlman ölkəsi və ya müqəddəsliyə hücum edilmişsə, bütün dünya müsəlmanlarına vacibdir ki, müdafiəyə qalxsınlar.

50. Aylı və aysız gecələrdə sübh azanının vaxtı sabitdir. Vaxtın tə’yinində me’yar üfüqdə işığın görünməsidir. Gecənin aylı olub-olmamasının fərqi yoxdur.

Məsələ 2351: Bir şəxs müəyyən malı müəyyən şəxsə verməyi vəsiyyət etsə və həmin şəxs qəbul, ya rədd etməmiş dünyasını dəyişsə, onun varisləri veriləni qəbul edə bilər. Bu şəxsin vəsiyyət edən şəxsdən öncə və ya sonra dünyasını dəyişməsi şərt deyil. Bir şərtlə ki, vəsiyyət edən şəxs vəsiyyətini dəyişməmiş olsun.

Məsələ 2378: Əgər varis ana tərəfindən baba və ya nənə (ya da hər ikisi), ana tərəfindən qardaşlar olarsa, baba bir qardaş, nənə bir bacı hökmündədir. Onlar malı öz aralarında bərabər bölürlər. Əgər varis ata tərəfindən baba və nənə, atadanbir (ya ata-anadanbir) qardaşlar olsa, baba bir qardaş, nənə bir bacı hökmündədir. Onlar irsi öz aralarında bərabər bölürlər. Kişi iki pay, qadın bir pay götürür.

Məsələ 799: Əgər müəyyən dəlillər əsasında mülk sahibinin razılığı mə’lum olsa, orada namaz qılmaq olar. Bu halda mülk sahibinin dillə razılığı olmaya da bilər. Amma dillə razılıq vermiş sahibin qəlbən razı olmadığı bilinərsə, orada namaz qılmaq olmaz.

Məsələ 800: Xüms və ya zəkat borcu olan ölünün mülkündən istifadə etmək orada namaz qılmaq haramdır. Yalnız onun borcunu verdikdən sonra mülkündən istifadə etmək olar.

Məsələ 801: Xalqa borclu olan meyyitin mülkündə vərəsənin icazəsi ilə namaz qılmaq olar. Bir şərtlə ki, bu istifadə borcluların haqqına mane olmasın.