şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 1416: Oruc tutan qadın, oruc tutmuş ərini cimaya məcbur etdiyi halda yalnız bir kəffarə ona vacibdir və ərinin kəffarəsini verməsi lazım deyil.

Məsələ 1417: İlk halda cima etməyə məcbur edilən, lakin cima əsnasında bu işə razı olan qadının əri, vacib ehtiyata əsasən, iki kəffarə verməlidir. Qadına isə yalnız qəza vacib olur.

Məsələ 1418: Səfərdə olmaq və ya xəstəlik səbəbi ilə oruc tutmayan bir şəxs arvadını cimaya məcbur edə bilməz. Amma məcbur etsə günah etmişdir, lakin onun da kəffarəsini verməsi lazım deyil.

Məsələ 1419: Kəffarənin dərhal verilməsi lazım deyil. Lakin, “səhlənkarlıq edir” deyiminə səbəb olmamalıdır.

Məsələ 1420: Kəffarəni ödəməməyin üstündən neçə ilin keçməsinə baxmayaraq heç nə ona əlavə olunmaz.

Məsələ 1472: Altı qrup şəxsin oruc tutması düzgün deyil; baxmayaraq ki, orucu batil edən işlərdən çəkinmələri müstəhəbdir:1-Səfərdə orucu batil edən işlərdən görüb zöhrdən qabaq vətəninə və ya 10 gün qalmaq istədiyi yerə çatan şəxs;2- Sonra vətəninə, yaxud 10 gün qalmaq istədiyi yerə çatan müsafir;3- Zöhrdən qabaq sağalan və orucu batil edən işlərdən birini görən xəstələr;4-Zöhrdən sonra sağalan xəstələr; baxmayaraq ki, o vaxta qədər heç nə yeməyiblər.5-Gün ərzində heyz və ya nifas qanından pak olan qadın;6- Ramazan ayı günlərində zöhrdən sonra İslamı qəbul edən qeyri-müsəlman. Əgər zöhrdən qabaq müsəlman olsa və orucu batil edən işlərdən heç birini etməyibsə vacib ehtiyata görə, oruc tutmalıdır.

Məsələ 1398: Oruc tutan şəxsə bir neçə iş məkruhdur: 1. Gözə dərman tökmək;2. Sürmə çəkmək , əgər dadı, iyi boğaza çatarsa;3. Zəifliyə səbəb olan işləri görmək, qan almaq, hamama getmək kimi; 4. Burunotu çəkmək, əgər boğaza çatacağını bilməsə; amma əgər boğaza çatacağını bilsə caiz deyildir;5. Ətirli bitkiləri iyləmək;6. Ehtiyata görə, qadının suda oturması;(Daha yaxşı oturmamasıdır)7. Ehtiyata görə, qeyri-maye şeylərlə imalə etmək ;(Daha yaxşı budur ki, istifadə etməsin)8. Bədəndəki paltarları islatmaq;9. Diş çəkdirmək, ağızdan qanın gəlməsinə və zəifliyə səbəb olan bütün işlər ;10. Təzə çubuqla dişi fırçalamaq; 11. Məninin çölə gəlməsi qəsdi olmadan həyat yoldaşını öpmək, yaxud şəhvətini təhrik edən hər bir iş görmək. Amma məninin çölə gəlməsi qəsdi ilə olsa, orucu batildir.

Məsələ 1423: Bir neçə halda orucun yalnız qəzası lazım olur, kaffarə isə vacib deyil:1. Ramazan ayının gecələrinin birində cənabətli olub yatsa və sonra oyansa və sonra yenə də ikinci və yaxud üçüncü dəfə üçün yatıb oyanmadığı halda, vacib ehtiyata görə orucun qəzasını tutmalıdır. Lakin, birinci yuxudan oyanmasa, qəzası yoxdur və orucu da düzgündür.2. Əgər orucu batil edən əməllərdən yerinə yetirməsə lakin, oruc niyyəti etməsə və ya orucunu yeməsini qəsd etsə və yaxud riyakarlıqla orucunu batil etsə. 3. Vacib ehtiyata əsasən, əgər ramazan ayında cənabət quslunu unudub, o hal ilə bir və ya bir neçə gün oruc tutsa;4. Ramazan ayında sübhün açılıb-açılmamasında araşdırma aparmadan orucu batil edən bir iş görsə və sonradan sübh olduğu mə’lum olsa; Habelə əgər araşdırma aparandan sonra sübh olmasını güman və yaxud şəkk etsə. Lakin, araşdırma apardıqdan sonra sübh olmamasına yəqin edib, bir şey yesə və sonra sübh olduğu mə’lum olsa, qəza vacib deyil. 5. Əgər güvənilməyən bir şəxs “sübh olmayıb, hələ vaxta var”, desə və insan onun dediyinə əsasən, orucu batil edən bir iş görsə və sonra sübh olduğu məlum olsa, burda da qəza lazımdır. Lakin, bu mətləbi, güvənilən bir şəxs desə və ya insan araşdırma apardıqdan sonra sübh olmamasına yəqin edib, bir şey yesə və sonra sübh olması mə’lum olsa, qəza vacib deyil.6. Bir şəxs “sübh olmuşdur” desə və insan onun sözünə yəqin etməsə, yaxud zarafat etdiyini güman edərək orucu batil edən işlərdən görsə və sonra sübhün açıldığı mə’lum olsa;7. Əgər bir adil şəxs qürub olmasını xəbər versə və onun dediyinə əsasən iftar etsə və sonradan qürubun olmaması mə’lum olsa;8. Əgər təmiz havada qaranlıq səbəbi ilə qürub olmasını yəqin edib iftar etsə, sonradan qürub olmaması mə’lum olsa; 9. Sərinləmək qəsdi ilə və ya heç bir səbəb olmadan suyu ağzında qar-qara etdikdə ixtiyarsız olaraq onu udsa, qəza etməlidir. Amma əgər oruc olduğunu unudub suyu udsa və yaxud dəstəmaz üçün suyu qar-qara edəndə ixtiyarsız olaraq udsa, ona qəza vacib deyil.10. Bir şəxs öz arvadı ilə mazaqlaşsa və istimna məqsədi olmadan ondan sperma çölə gəlsə. Lakin, əgər bu işlə spermanın gəlməməsinə əmin olub, təsadüfi halda sperma xaric olsa, orucu düzgündür və qəzası da yoxdur.

Məsələ 1424: a) Maye olmayan şeyi ağzına qoyub, ixtiyarsız olaraq udsa və yaxud burnuna su çəkdiyi halda ixtiyarsız olaraq onu udsa;b) Ramazan ayında araşdırma apardıqdan sonra sübhün olmamasını yəqin edib, bir şey yesə və sonradan sübhün olması mə’lum olsa;v) Oruc olduğunu unudaraq suyu udsa;q) Dəstəmaz aldıqda ağzına su alıb, ixtiyarsız olaraq onu udsa;ğ) Bir şəxs arvadı ilə mazaqlaşdıqda spermanın gəlməməsinə əmin olduğu halda ondan təsadüfən sperma xaric olsa;d) Ramazan gecəsində cənabətli olduğu halda yatsa və birinci yuxudan oyanmasa.

Məsələ 1425: Oruc tutan şəxsin çox qar-qara etməsi məkruhdur. Qar-qara etdikdən sonra ağzında olan əlavə suyu boşaltmalıdır. Çox yaxşıdır ki, üç dəfə ağzındakı suyu boşaltsın. Əgər qar-qara etdikdə ixtiyarsız olaraq suyun boğaza getməsini bilsə, qar-qara etməməlidir.

Məsələ 1426: İnsan qürubun olub-olmamasında şəkk etdikdə iftar edə bilməz. İftar etdiyi halda isə həm qəzası və həm də kəffarəsi var. Lakin, sübhün olub-olmamasında şəkk etsə orucu batil edən şeyləri yerinə yetirə bilər və araşdırma aparmaq da vacib deyil.

Məsələ 1426: İnsan qürubun olub-olmamasında şəkk etdikdə iftar edə bilməz. İftar etdiyi halda isə həm qəzası və həm də kəffarəsi var. Lakin, sübhün olub-olmamasında şəkk etsə orucu batil edən şeyləri yerinə yetirə bilər və araşdırma aparmaq da vacib deyil.