şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 2116: Əgər bir qadın bir uşağa süd versə, doqquz şərtlə məhrəmliyə səbəb olacaq:1- Süd doğumdan olsun; Deməli uşaq doğulmamışdan qadının döşündən süd gəlsə və bir uşaq o südü əmsə, məhrəmliyə səbəb olmur.2- Uşaq diri qadının döşündən süd əmsin; Deməli ölmüş qadının döşündən süd əmsə, faydası yoxdur (məhrəmlik yaratmır).3- O qadının südü haramdan olmasın; Deməli zinadan dünyaya gələn uşağın südünü başqa uşağa versələr uşaq o süd vasitəsilə heç kəsə məhrəm olmur.4-Südü döşdən əmməlidir. Lakin, vacib ehtiyata əsasən, əgər südü uşağın boğazına töksələr, o qadın və onun məhrəmləri ilə evlənməsinlər.5-Südü başqa şeylə qarışdırmasınlar.6-Süd bir ərə məxsus olmalıdır. Bu baxımdan, südü olan qadın təlaq verib başqa birisinə ərə getsə və ondan hamilə olsa və doğuş vaxtı birinci ərinə aid olan süd qalsa, məsələn, bir uşağı səkkiz dəfə birinci ərinə aid olan südlə və yeddi dəfə ikinci ərinə aid olan südlə əmizdirsə, o uşaq heç kəsə məhrəm olmur. Həmçinin, bir qadın birinci ərinə aid olan südlə bir uşağa kamil süd versə və sonra ikinci ərinə aid olan südlə başqa bir uşağa süd versə, o iki nəfər bir-birlərinə məhrəm olmurlar.7-Uşaq xəstəlik səbəbilə əmdiyi südü qaytarmasın. Əgər qaytararsa vacib ehtiyata görə gərək süd əmmək vasitəsilə o uşağa məhrəm olacaq şəxslər onunla evlənməsinlər və ona məhrəm baxışlarla baxmasınlar.8-Uşaq 15 dəfə və yaxud bir gecə-gündüz, sonrakı məsələdə qeyd ediləcək halda kamil süd yesə və yaxud ona, camaatın “o südlə sümüyü bərkimiş, bədəni ətə gəlmişdir” dediyi qədər süd versələr və müstəhəb ehtiyata əsasən, əgər 10 dəfə süd yesə, süd yemək vasitəsi ilə ona məhrəm olanlar, onunla evlənməsinlər və ona məhrəm baxışlarla baxmasınlar.9-Uşaq iki yaşa çatmamış olsun. Bu baxımdan, iki yaş tamam olandan sonra ona süd versələr, kiməsə məhrəm olmur. Hətta iki yaşı tamam olmazdan öncə 14 dəfə və sonra bir dəfə süd yesə, bir kəslə məhrəm olmur. Lakin, arvadın doğuş tarixindən iki ildən çox ötmüş olsa və həmin südlə bir uşağı yedirtsə, vacib ehtiyata əsasən, süd yeməklə ona məhrəm olan qadınlarla evlənməsin və məhrəm baxışlarla onlara baxmasın.

Məsələ 2116: Əgər bir qadın bir uşağa süd versə, doqquz şərtlə məhrəmliyə səbəb olacaq:1- Süd doğumdan olsun; Deməli uşaq doğulmamışdan qadının döşündən süd gəlsə və bir uşaq o südü əmsə, məhrəmliyə səbəb olmur.2- Uşaq diri qadının döşündən süd əmsin; Deməli ölmüş qadının döşündən süd əmsə, faydası yoxdur (məhrəmlik yaratmır).3- O qadının südü haramdan olmasın; Deməli zinadan dünyaya gələn uşağın südünü başqa uşağa versələr uşaq o süd vasitəsilə heç kəsə məhrəm olmur.4-Südü döşdən əmməlidir. Lakin, vacib ehtiyata əsasən, əgər südü uşağın boğazına töksələr, o qadın və onun məhrəmləri ilə evlənməsinlər.5-Südü başqa şeylə qarışdırmasınlar.6-Süd bir ərə məxsus olmalıdır. Bu baxımdan, südü olan qadın təlaq verib başqa birisinə ərə getsə və ondan hamilə olsa və doğuş vaxtı birinci ərinə aid olan süd qalsa, məsələn, bir uşağı səkkiz dəfə birinci ərinə aid olan südlə və yeddi dəfə ikinci ərinə aid olan südlə əmizdirsə, o uşaq heç kəsə məhrəm olmur. Həmçinin, bir qadın birinci ərinə aid olan südlə bir uşağa kamil süd versə və sonra ikinci ərinə aid olan südlə başqa bir uşağa süd versə, o iki nəfər bir-birlərinə məhrəm olmurlar.7-Uşaq xəstəlik səbəbilə əmdiyi südü qaytarmasın. Əgər qaytararsa vacib ehtiyata görə gərək süd əmmək vasitəsilə o uşağa məhrəm olacaq şəxslər onunla evlənməsinlər və ona məhrəm baxışlarla baxmasınlar.8-Uşaq 15 dəfə və yaxud bir gecə-gündüz, sonrakı məsələdə qeyd ediləcək halda kamil süd yesə və yaxud ona, camaatın “o südlə sümüyü bərkimiş, bədəni ətə gəlmişdir” dediyi qədər süd versələr və müstəhəb ehtiyata əsasən, əgər 10 dəfə süd yesə, süd yemək vasitəsi ilə ona məhrəm olanlar, onunla evlənməsinlər və ona məhrəm baxışlarla baxmasınlar.9-Uşaq iki yaşa çatmamış olsun. Bu baxımdan, iki yaş tamam olandan sonra ona süd versələr, kiməsə məhrəm olmur. Hətta iki yaşı tamam olmazdan öncə 14 dəfə və sonra bir dəfə süd yesə, bir kəslə məhrəm olmur. Lakin, arvadın doğuş tarixindən iki ildən çox ötmüş olsa və həmin südlə bir uşağı yedirtsə, vacib ehtiyata əsasən, süd yeməklə ona məhrəm olan qadınlarla evlənməsin və məhrəm baxışlarla onlara baxmasın.

Məsələ 431: Doqquz yaşının tamam olub-olmadığını bilməyən qız özündə qan görərsə və həmin qanda heyiz nişanələri olmazsa, bu qan heyiz qanı sayılmır. Əgər həmin qanda heyiz nişanələri olarsa və qız heyiz olduğuna əmin olarsa, demək, doqquz yaşı tamam olmuşdur və büluğ həddinə çatmışdır. Amma yaisə olub-olmadığına şübhə edən qadın özündə qan görüb bu qanın heyiz qanı olub-olmadığını bilməzsə, bunu heyiz qanı qəbul etməli və hələ ki, yaisə olmadığını bilməlidir.

Məsələ 431: Doqquz yaşının tamam olub-olmadığını bilməyən qız özündə qan görərsə və həmin qanda heyiz nişanələri olmazsa, bu qan heyiz qanı sayılmır. Əgər həmin qanda heyiz nişanələri olarsa və qız heyiz olduğuna əmin olarsa, demək, doqquz yaşı tamam olmuşdur və büluğ həddinə çatmışdır. Amma yaisə olub-olmadığına şübhə edən qadın özündə qan görüb bu qanın heyiz qanı olub-olmadığını bilməzsə, bunu heyiz qanı qəbul etməli və hələ ki, yaisə olmadığını bilməlidir.

Məsələ 429: Qızın doqquz yaşdan öncə və qadının yaisə olduqdan sonra gördüyü qan heyiz hökmündə deyil. Əgər bu qan yara və ya zədələnmə qanı deyilsə, istihazə qanıdır.

Məsələ 429: Qızın doqquz yaşdan öncə və qadının yaisə olduqdan sonra gördüyü qan heyiz hökmündə deyil. Əgər bu qan yara və ya zədələnmə qanı deyilsə, istihazə qanıdır.

Məsələ 198: Daş duz və ona oxşar şeylərin zahiri murdarlandıqda suya çəkilərsə paklanar. Onları az və kürr su ilə suya çəkməyin, kran altına tutmağın fərqi yoxdur.

Məsələ 2304: Bir şəxs müəyyən mövzunun isbatı üçün and içərsə, dediyi söz düzgün olduqda and içməsi məkruhdur. Əgər yalan desə, andı haramdır və kəbirə günah sayılır. Amma özünü və ya müsəlman bir şəxsi zalımın şərindən qurtarmaq üçün and içə bilər. Hətta bəzən belə bir and vacibdir. Belə bir and öncəki andlardan fərqlənir. Bir mətləbi isbat etmək üçün içilən anda əməl etməmənin kəffarəsi yoxdur. Lakin bir işi etmək və yaxud tərk etmək üçün olan and, eyni zamanda andın digər şərtləri ilə olarsa ondan boyun qaçırmağın kəffarəsi vardır.

Məsələ 2304: Bir şəxs müəyyən mövzunun isbatı üçün and içərsə, dediyi söz düzgün olduqda and içməsi məkruhdur. Əgər yalan desə, andı haramdır və kəbirə günah sayılır. Amma özünü və ya müsəlman bir şəxsi zalımın şərindən qurtarmaq üçün and içə bilər. Hətta bəzən belə bir and vacibdir. Belə bir and öncəki andlardan fərqlənir. Bir mətləbi isbat etmək üçün içilən anda əməl etməmənin kəffarəsi yoxdur. Lakin bir işi etmək və yaxud tərk etmək üçün olan and, eyni zamanda andın digər şərtləri ilə olarsa ondan boyun qaçırmağın kəffarəsi vardır.

Məsələ 531: Dörd aylıq və ya daha böyük olan siqt (düşmüş) uşağa qüsül verilməlidir. Əgər dörd aylıqdan kiçik olsa, vacib ehtiyata əsasən, onu parçaya büküb qüsülsüz dəfn edirlər.Hər iki halda meyit namazı yoxdur.

Məsələ 2072: Vacib ehtiyata əsasən, müvəqqəti evlənmədə ər dörd aydan artıq yoldaşı ilə cinsi əlaqədə olmağı tərk etməməlidir.

Məsələ 2072: Vacib ehtiyata əsasən, müvəqqəti evlənmədə ər dörd aydan artıq yoldaşı ilə cinsi əlaqədə olmağı tərk etməməlidir.