Bir məktubda üçdən artıq sual yazmayın

Sualınızı qısa, xülasə şəklində bir neçə sətirdə bəyan edin. Uzun-uzadı ifadələr yazmaqdan çəkinin

Yuxu yozma, istixarə və buna bənzər suallar verməyin

captcha
انصراف
انصراف
Sıralama:AlifbaMəsələnin nömrəsi
Nömrə 2180 Qəsb hökmləri

Qəsb müddətində qəsbi malın mənfəəti kimə çatır?

Məsələ 2180: Əgər qəsb etdiyi maldan bir qazanc ələ gətirsə, məsələn, qəsb edilmiş bir qoyundan bir quzu dünyaya gəlsə və yaxud qəsb edilmiş bağda meyvə yetişsə, qasib şəxs zəhmət çəkmiş olsa da belə, o mülkün hamısı mal sahibinindir. Əgər bir şəxs bir evi qəsb etsə, evdən istifadə etməsə də belə, evin onun öhdəsində olduğu müddətin icarə haqqını adətə uyğun olaraq ödəməlidir. Avtomobil və s. mallar da bu hökmlə eynidir.

Nömrə 2181 Qəsb hökmləri

Dəli və uşaqdan qəsb olan mal

Məsələ 2181: Əgər bir şəxs uşaq və yaxud dəlidən bir malı qəsb etsə, onu onun vəlisinə qaytarmalıdır. Əgər uşaq və yaxud dəlinin özünə qaytarsa və (o mal) aradan getsə, zamindir.

Nömrə 2182 Qəsb hökmləri

Qəsb edən bir neçə nəfər olarsa

Məsələ 2182: Əgər iki və daha çox adam bir malı birlikdə qəsb etsələr, onlardan hər biri malın bir hissəsinə zamindirlər. Onu təkbaşına qəsb edə bilib-bilməyəcəyindən asılı olmayaraq, (əgər iki nəfər olsalar hər biri yarısına, əgər üç nəfər olsalar, hər biri üçdə birinə zamindirlər).

Nömrə 2183 Qəsb hökmləri

Qəsbi malın başqa malla qarışması

Məsələ 2183: Əgər qəsb etdiyi mal başqa bir şeyə qarışsa, onları ayırmaq mümkündürsə, zəhməti çox olsa da belə, ayırıb sahibinə qaytarmalıdır. Əgər onu əlçatmaz bir yerdə qoyubsa, malı sahibinə çatdırmaq üçün çəkilən bütün xərclər qasibin öhdəsindədir.

Nömrə 2184 Qəsb hökmləri

Qəsbi malın qəsb edən insanın əlində xarab olması

Məsələ 2184: Əgər qəsb etdiyi qabı və s. xarab etsə, onu hasil olan qiymət fərqi ilə sahibinə qaytarmalıdır. Əgər (qiymət) fərqini vermək istəməsə və o malı əvvəlki kimi düzəldirəm desə, malik onu qəbul etməyə məcbur deyil və həmçinin, malik qasibi onu əvvəlki kimi düzəltməyə məcbur edə bilməz və yalnız qiymət fərqini ala bilər.

Nömrə 2185 Qəsb hökmləri

Qəsbi malda onun qiymətinin artımına səbəb olan dəyişiklik

Məsələ 2185: Əgər qəsb etdiyi malda dəyişikliklər aparıb onu əvvəlkindən yaxşı (formaya) salsa, məsələn qəsb edilmiş qızıldan sırğa və boyunbağı düzəltsə, əgər mal sahibi, onu mənə həmin formada ver, desə, verməlidir və zəhmətinə görə muzd ala bilməz və hətta malikin icazəsi olmadan onu əvvəlki formasına qaytara bilməz. Əgər onun icazəsi olmadan qızılı əvvəlki formasına qaytarsa, vacib ehtiyata əsasən, qiymət fərqini verməlidir.

Nömrə 2187 Qəsb hökmləri

Qəsbi yerdə əkinçilik və bağbanlıq

Məsələ 2187: Əgər qəsb edilmiş bir torpaqda əkinçilik etsə, yaxud ağac əksə, əkin, ağac və onun meyvələri qasib şəxsindir, lakin qəsb etdiyi torpağın, əkinin və ağacın onda olduğu müddətinin icarə haqqını sahibinə verməlidir. Habelə, iş əsnasında torpaq sahibi o torpaqda əkin və ağacın qalmasına razı olmasa, ona zərər dəyəcəyindən asılı olmayaraq, qasib tez onları yerdən çıxarmalıdır və əgər yerdə bir qüsur tapılsa, qiymət fərqini verməlidir. Qasib torpaq sahibini torpağı ona satmağa, icarə verməyə məcbur edə bilməz və həmçinin, torpaq sahibi qasibi əkin və yaxud ağacı ona satmağa məcbur edə bilməz.

Nömrə 2188 Qəsb hökmləri

Qəsbi malın tələf olması

Məsələ 2188: Əgər qəsb etdiyi mal aradan getsə və o şey az tapılan olsa, məsələn, bə’zi heyvanlar və ya əldə toxunulan xalçalar kimi olsa onun qiymətini verməlidir. Əgər onun qiyməti dəyişibsə, tələf etdiyi günə uyğun olaraq qiymətini verməlidir. Əgər buğda, arpa, fabrik xalçası və parçası və zavodda düzəldilən qablardan olsa və adətən onların oxşarı çoxdursa, qəsb etdiyi şeyin oxşarını verməlidir. Veriləcək mal tələf olan malın xüsusiyyətlərinə malik olmalıdır.

Nömrə 2189 Qəsb hökmləri

Qəsbi heyvan ölərsə

Məsələ 2189: Əgər qoyun kimi bir heyvan qəsb edildikdən sonra aradan getsə, belə ki, onun yanında olduğu vaxtda kökəldikdən sonra aradan gedibsə, onun kökəlmə vasitəsi ilə qiymət artımını da verməlidir.

Nömrə 2190 Qəsb hökmləri

Qəsbi malı qəsb etmək

Məsələ 2190: Əgər qəsb olunan malı başqa bir qasib birinci qasibdən alsa və o mal aradan getsə, ehtiyata əsasən, mal sahibi malın əvəzinin verməsini hər ikisindən tələb etməlidir.

Nömrə 2191 Qəsb hökmləri

Batil müamilədə əvəzə və müəvvəzdən istifadə etmək

Məsələ 2191: Əgər bir batil müamilə baş tutsa, məsələn, çəki ilə alınıb-satılmalı olan bir malı çəkisiz müamilə etsələr, nə alıcı malın və nə də satıcı qiymətin sahibi olmur. Lakin, hər ikisi müamiləni nəzərə almadan, bir-birlərinin malında təsərrüf etməyə razı olsalar, eybi yoxdur, əks təqdirdə, həmin mal qəsb edilmiş mal kimidir, onu qaytarmalıdırlar. Əgər birinin malı digərinin əlində tələf olsa, müamilənin batil olub-olmamasını bilib-bilməmədiklərindən asılı olmayaraq, onun əvəzini verməlidirlər.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت