şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 1622: Zəkatdan qaçmaq məqsədi ilə qızıl və gümüş dəyişdirilsə və yaxud əridilsə ona zəkat düşməz. Lakin, xeyir və səadətdən məhrum olmuşdur. Ehtiyat müstəhəb odur ki, onun zəkatını versin.

Məsələ 1292: Zəlzələ, şimşək və bu kimi hadisə baş verdikdə dərhal ayat namazı qılınmalıdır. Dərhal qılmayan günaha yol vermişdir, müstəhəb ehtiyat budur ki, ömrünün sonunadək nə vaxt bacarsa qılsın.

Məsələ 1976: Əgər insan bir şəxsin borcunu ödəmək üçün zamin olmaq istəsə, siğəni fars, ərəb və yaxud hər hansı bir dildə şifahi olaraq oxuya bilər. Məsələn, “mən filan kəsin borcunu ödəməyə zaminəm” desin və borc sahibi də “qəbul etdim” deməklə qəbul etsin. Həmçinin, zəmanət müqaviləsini zəmanətnamə imzalamaq və yaxud da hər hansı bir vasitə ilə bu işi borc sahibinə başa salmaqla və o da əməli olaraq qəbul etdiyi halda, yerinə yetirmək olar.

Məsələ 1977: Zamin olduqdan sonra borclu şəxsin borcu zəmanətçinin öhdəsinə düşür və borclu şəxsin öhdəliyi götürülür. Əgər zəmanət borclu şəxsin xahişi ilə baş tutubsa, zəmanətçi borcu verdiyi zaman onu sabiq borclu şəxsdən ala bilər. Zamin olmağın başqa bir növü də var, belə ki, bir şəxs bu məsqsədlə başqasının zamini olur ki, əgər borclu şəxs borcunu verməkdə səhlənkarlıq etsə, onu ödəyə bilməsə, borc sahibi borcunu zamindan alsın. Bu növ zəmanət də düzgündür və əksər hallarda banklarda, yaxud kreditlər müqabilində olunan zəmanətlər bu formadadır.

Məsələ 1982: Zəmanətçi zəmanəti borc sahibinin razılığı olmadan poza bilməz. Lakin, zəmanətçi və yaxud borc sahibi müqavilədə istədikləri vaxt müqaviləni poza bilmələrini şərt etsələr, maneəsi yoxdur.

Məsələ 2303: Bir şəxs unutqanlıqdan, çarəsizlikdən və ya məcburi olaraq andına əməl etməsə, kəffarəsi yoxdur. Vasvası adamın andı, məsələn “and olsun Allaha, indi namaza başlayıram” deməsi və vasvasılıq səbəbindən ixtiyarsız olaraq andını yerinə yetirməməsinin kəffarəsi yoxdur.

Məsələ 253: Naçar qaldıqda, qızıl və gümüş qabdan istifadə etmək olar. Təqiyyə (əqidəni gizlətmək) məqsədi ilə də o qablardan dəstəmaz və qüsl üçün istifadə etmək olar.

Məsələ 2417: Əgər İslam alimlərinin və başqalarının sükutu zalımı gücləndirərsə və ya ona cəsarət verərsə, haqqı deyib batili inkar etmək vacibdir. Bunun tə’siri ötəri olsa da addım atılmalıdır.

Məsələ 2417: Əgər İslam alimlərinin və başqalarının sükutu zalımı gücləndirərsə və ya ona cəsarət verərsə, haqqı deyib batili inkar etmək vacibdir. Bunun tə’siri ötəri olsa da addım atılmalıdır.

Məsələ 1941: Əgər borc müamiləsində onun (borcun) ödənilməsi üçün bir zaman tə’yin ediblərsə, borc verən şəxs həmin zaman sona yetməyənə qədər borcunu tələb edə bilməz. Əgər zaman tə’yin edilməyibsə, istədiyi vaxtda borcunu tələb edə bilər.

Məsələ 1942: Borc üçün zaman tə’yin edildiyi halda borc alan şəxs zaman sona yetməzdən öncə borcunu qaytarmaq istəsə, borc verən şəxs onu qəbul etməyə məcbur deyil. Əgər zamanın tə’yin edilməsi yalnız borc alan şəxslə yola getmək olsa, borcunu vaxtından tez verdikdə, borc verən şəxs qəbul etməlidir.

Məsələ 1978: Zəmanətçi və borc sahibi həddi-büluğa çatmış, aqil olmalı və kimsə onları məcbur etməməli, səfih olmamalıdır. Müflis olduğuna görə şəriət hakimi tərəfindən malından istifadəsi qadağan olunan borc sahibi zamin tuta bilməz (yəni borcunu başqasının öhdəsinə qoya bilməz).