şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Məsələ 2209: Əgər bir şəxsin ayaqqabısını aparıb yerinə başqa bir ayaqqabı qoysalar, belə ki, qalan ayaqqabının onun ayaqqabısını aparan şəxsin olduğunu və bu işin bilərəkdən baş verdiyini bilsə və o şəxs əlçatmaz olsa, o ayaqqabını öz ayaqqabısı yerinə götürə bilər və şəriət hakiminə əli çatdığı halda ondan icazə almalıdır. Əgər onun qiyməti ayaqqabısının qiymətindən çox olsa, onun sahibi tapıldığı zaman, artıq qiyməti ona verməlidir. Əgər onu tapmaqdan ümidsiz olsa, əlavə (qiyməti) sahibi tərəfindən sədəqə verər. Lakin, əgər qalan ayaqqabı onun ayaqqabısını aparan şəxsin olmadığına ehtimal versə və yaxud əmin olsa, onun sahibini tapmaqdan ümidsiz olsa, onu sədəqə verməlidir.

Məsələ 2210: Əgər bir dirhəmdən dəyəri az olan malı tapıb məsciddə və yaxud başqa bir yerdə qoysalar və ona diqqət yetirməsələr, başqası onu götürsə, onun üçün halaldır.

Məsələ 2211: Tapılmış əşyanın həqiqi sahibi tərəfindən Allah yolunda sədəqə verildiyi hallarda onu seyid və qeyri-seyidə vermək olar; o şəxs özü də müstəhəq olsa, götürə bilər.

Məsələ 2212: Əgər əti halal olan bir hevanın ev və yaxud çöl (vəhşi) heyvanı olmasından asılı olmayaraq, sonradan deyiləcək şərtlərə uyğun başını kəssələr, onun ətini yemək halaldır. Lakin insanın cinsi yaxınlıq etdiyi heyvanın və hətta balasının da əti haramdır. Həmçinin nəcis yeyən heyvanın hökmü də yuxarıdakı ilə eynidir. Əgər ona şəriətdə qeyd edilən göstərişlərə uyğun pak yemək verib, pak etsələr, istisnadır.

Məsələ 2212: Əgər əti halal olan bir hevanın ev və yaxud çöl (vəhşi) heyvanı olmasından asılı olmayaraq, sonradan deyiləcək şərtlərə uyğun başını kəssələr, onun ətini yemək halaldır. Lakin insanın cinsi yaxınlıq etdiyi heyvanın və hətta balasının da əti haramdır. Həmçinin nəcis yeyən heyvanın hökmü də yuxarıdakı ilə eynidir. Əgər ona şəriətdə qeyd edilən göstərişlərə uyğun pak yemək verib, pak etsələr, istisnadır.

Məsələ 2213: Əti halal olan çöl heyvanı, məsələn, ceyran, dağ keçisi, kəklik və s. və habelə, əti halal olan ev heyvanı çöl heyvanı olduqda, məsələn, inək, dəvə fərari olub, çöl heyvanına çevrilsə, əgər onu silah vasitəsi ilə (sonradan qeyd edilən göstərişlərə uyğun olaraq) ovlasalar, halaldır. Lakin əti halal ev heyvanını ovladıqda halal olmur; əhilləşdirilərək ev heyvanına çevrilən əti halal çöl heyvanı da eyni hökmə malikdir.

Məsələ 2214: Əti halal olan çöl heyvanı qaçmağa taqəti olduğu halda ovlanıldıqda halal olur. Belə olan halda qaça bilməyən ceyran və kəklik balası ovlanılmaqla halal olmur.

Məsələ 2215: Balıq kimi atıcı qanı olmayan halal ətli heyvanın özü suda ölsə pakdır lakin, onun əti haramdır.

Məsələ 2216: İlan kimi atıcı qanı olmayan heyvan başı kəsilməklə halal olmur, lakin cəsədləri pakdır.

Məsələ 2217: Başları kəsilmək və şikar edilməklə it, donuz halal olmur və onların əti də haramdır. Əti haram olan yırtıcı və ət yeyən heyvanlar, məsələn, canavar, pələng kimi, deyilən göstərişlərə uyğun başları kəsilsə, yaxud ovlanılsa pakdır, lakin onun əti halal deyil və əgər ov iti ilə də onu ovlasalar, eyni hökmə malikdir.

Məsələ 2218: Fil, ayı, buzinə, siçan və s. eləcə də ilan, kərtənkələ və bu kimi yerin altında yaşayan və atıcı qanı olan heyvan təbii olaraq ölsə murdardır, lakin onların başını kəssələr və yaxud ovlasalar pakdır.

Məsələ 2219: Əgər diri heyvanın qarnından ölü bala gəlsə və yaxud çıxartsalar, onun əti haramdır.